“Merdiven inip çıkmazsam, aynanın karşısına geçip bakmazsam 18’lik kız gibiyim” sıkıntısı merhum teyzem, halini hatırını soranlara. Işık içinde yatsın, arifane konuşan, hayata olumlu bakan ve bize de örnek olan bir büyüğümdü.
Hastalığı nedeniyle yaşının adamı olamayan hastalarımız var. 70 yaşında olmasına karşın 12 yaşında çocuk üzere davranışlar sergileyen hastada, birinci akla gelen “demans (bunama)” olmalıdır. 25 yaşındaki genç, kendini 70 yaşında hisseder ve hayatının tüm alanlarında performansını kaybeder ise “depresyon” düşünülür. 30 yaşındaki hasta, 3 yaşındaki bebek üzere parmak emer ve gerçeklikten kopuk yaşarsa “şizofreni” akla gelir. Verilen örneklerde ortak özellikler: bireylerin hastalığının olması, içgörünün olmaması ve gerçeği test etmenin bozuk olmasıdır. Yaşını yaşayamaması için hastaların geçerli mazeretleri vardır.
Peki ya sağlıklı bireyler “yaşının adamı olmaz” ise ne olur? Günlük ömürde takdir edilecek biçimde yaşayan ve sağlıklı olan yaşlı gençleri ve genç olgunları bir kenarda tutarsak, hastalık mazereti olmayan, gerçeği test edebilen bireyler, farkında olmadan bazen çocuksu yahut ergen üzere haller sergiliyor. Çocukluk ve ergenlikte oluşan fikir şemalarına (erken yaşantılarımızın ürünü) gerileme (regresyon) oluyor ve yaşının gereği üzere davranamıyor.
“Yaşının adamı olmak” ve yaşına uygun düşünüp davranmak için mevcut yaşımıza karşı farkındalığımızı artırmanız gerekiyor.