Yalancı Bunama

* “3 aydır çok mutsuzum, beynim durmuş üzere, söylenenleri anlayamıyorum, dün yaşadıklarımı hatırlayamıyorum, çok çabuk unutuyorum, galiba bunadım”.

* “Boş boş bakıyor eşim, söylediklerimi hatırlamıyor bile. Bizimle ilgilenmiyor. Hayat durmuş üzere davranıyor, 2 aydır onu tanıyamaz olduk, erken yaşta bunadı adamcağız”.

* “İçe kapandı, yemekten içmekten kesildi. Dikkati, hafızası berbat. Gazete okumuyor, televizyon seyretmiyor. Babama ne oldu? Bunamaya mı başladı?”.

Bu tabirler bunamanın çok yeterli bir taklitçisi olan ve yalancı bunama (pseudodemans) olarak da isimlendirilen depresyon hastalığını akla getirmelidir. Zihinsel işlevlerde bozulma olması (dikkat eksikliği, unutkanlık vb.) depresyonun temel belirtilerinden biridir ve bunama olarak yanlış değerlendirmeye neden olabilir. Depresyonda gerçek bellek yitimi olmaz, psikomotor yavaşlamaya (zihinsel ve fizikî yavaşlama) ve bunaltıya bağlı süreksiz dalgınlıklar, unutkanlıklar olur. Bunamadan farklı olarak depresyonda unutkanlık tedavi ile düzelebilir.

Diğer taraftan hastada bunama ile birlikte depresyonun olması (aynı anda her iki hastalığın birlikte olması) yahut bunamanın başlangıç devrinde hastanın depresyona girmesi (demansın birinci devri depresyon kliniğine benzeyebilir) ihtimalleri de vardır. Bu nedenle doktorun uyanık olması gerekir; depresyon ön tanısı koyarak bunamayı gözden kaçırmamalıdır. Özellikle ileri yaş depresif hastalarda zihinsel işlev bozuklukları ön planda ise kesinlikle bunama araştırılmalıdır. Hastanın tetkik edilmesi (kranial MR, EEG, NPT (nöropsikolojik test bataryası) vb.) uygundur.

Bunama olduğuna karar verilmeden evvel beynin fizikî hastalıklarını (kanama, hidrosefali, enfeksiyon, tümör vb.) ve depresyon, deliryum, zeka geriliği, şizofreni, ganser sendromu üzere ruhsal bozukluklarını ayırıcı teşhiste düşünmek ve dışlamak gerekir. Tedavinin seyrini kesin teşhisin konulması belirler, bir öbür tabirle tedavi tanısı konulan hastalığa (sebebe) yönelik yapılır.

Bunama denilince akla gelen hastalıklar şunlardır: Alzheimer hastalığı (en sık görülen), vasküler (damarsal) bunama, öbür hastalıklara bağlı bunama (Pick hastalığı, Creutzfeld-Jacob hastalığı, Huntington hastalığı, Parkinson hastalığı, AIDS).

Başa dön tuşu