Vajinismus en hafif tarifiyle vajen 1/3 alt kısmındaki kasların kasılarak cinsel birleşmeye müsaade vermemesidir. Bununla birlikte en yaygın klinik görünümde bu kasılmaya perine kasları, bacak kasları, tüm gövde ve hatta yüz kasları bile eşlik edebilmektedir. O denli ki, vajinismus eşleri ortaya çıkan dehşetli, gergin ve kasılmış yüz tabiri nedeniyle eşleri ile birlikte olmaya çalışmaktan vazgeçer hale gelirler. Öbür bir klinik durum olarak, görünürde rastgele bir kasılma olmaksızın yaşanan ağır dehşet nedeniyle bayan cinsel birleşme denemesini de red edebilir
Dolayısı ile vajinismus için yanlışsız tanımlama, cinsel birleşme korkusu ile ortaya çıkan ağır anksiyete ve gevşeyememe ile tüm bedene yayılan kasılma halidir. Bu açıdan bakıldığında vajinismus bir anksiyete bozukluğudur ve anksiyete bozukluğu tedavisi üzere ele alınmalıdır.
Cinsel cevap evreleri
Vajinismus hastalarının cinsel cevap evrelerinde bir sorun olmayabilir. Vajinismusu olan bayanlar cinsel birleşme hariç her tıp cinsel etkinllikte bulunabilir ve bundan haz alabilirler; hatta pek birçoklarının orgazm olabilme hünerleri vardır.
Vajinismusun nedenleri:
Vajinismus, bireyin yetiştirilmesi sırasında aldığı bir grup kelamlı ya da kelamsız iletiler sonucu cinselliği yanlış öğrenmesi ile gelişir. Kız çocukları yetiştirilirken cinsellikten hoşlanan bayanların makûs olduğu, evlenilecek bayanlar olmadığı, kullanıldığı, cinselliğin pis bir aksiyon olduğu ve erkeklerin muhtaçlığı olduğu halinde cinsellikle ilgili şuurlu yahut bilinçdışı pek çok bilgi ile karşılaşırlar. Bu bilgilere kızlık zarını muhafazası gerektiği, kızlık zarının yırtılması durumunda çok canının yanacağı, çok kan akacağı ve kimsenin onunla evlenmek istemeyeceğini öğrenen kızın zihninde cinsel birleşme ağrılı ve ayıp bir niteliğe bürünmektedir. Cinsel birleşme korkusu cinselliğin bu niteliği ile “cinsel birleşme fobisi” haline gelir. Bu nedenle tedavide bu fikirler düzeltilmeye çalışılırken vajinaya da alışma idmanları verilir. Alıştırma (parmak) antrenmanlarının tek başına işe yaramamasının nedeni niyetlerin olduğu yerde durmasıdır.
Çok nadiren de olsa vajinismusun nedeni bir cinsel travma olabilmektedir. Travma ele alınmadan cinsel terapiye girişilmesi önemli bir sorun yaratır. Bu nedenle cinsel terapistler tedaviye başlamadan evvel cinsel travma hikayesini sorgular ve süreç boyunca da bu mevzuda uyanık olmaya çalışırlar.
Mitler
1. Vajinismusu olan bayanlar aslında eşlerini sevmemektedir: Vajinismus, aşkın olduğu birlikteliklerde de görülebilmektedir. Vajinismusu olan bayanların pek birçoklarının eşleri ile ilgili bir problemleri yoktur; bilakis vajinismus eşleri çoğunlukla anlayışlı, sevecen ve şefkatli olduklarından eşlerinin cinsel birleşme kaygılarına hürmet gösterirler.
2. Vajinismusu olan bayanlar cinselliği istemezler: Bu çiftlerin sevişmeleri başka “normal” çiftlerden çok daha güçlü ve doyurucu olabilmektedir. Bu bayanların durumu denizde vakit geçirmekten çok hoşlanan lakin boğulma korkusu ile yüzmekten korkan insanlara benzeri. Cinsel terapilerle hastalara yüzme öğretilerek boğulma kaygısının tedavisi hedeflenir.
3. Vajinismusu olan bayanların korkusu kızlık zarı yahut kanama olduğuna nazaran bu sorun ortadan kaldırılırsa birleşme gerçekleşebilir: Vajinismustaki temel sorun olumsuz kanıların yol açtığı tasadır. Bu fikirler düzeltilmeden yapılacak tedavi öbür problemlere (örn. disparoni) yol açacaktır. Hakikaten, vajinismus bekaretin değerli olduğu toplumlarda görülürken Batı toplumlarında yerini disparoniye bırakmıştır.
4. Vajinismus eşleri biraz zorlarsa vajinismus diye bir sorun kalmaz: Eşlerin vajinismus hastalarını zorlamaları cinsel travma yaratacağından var olan sorun daha karmaşık hale gelmekte ve tahminen de o güne kadar problemsiz olan evlilik ilgisi de zedelenmektedir.
Sık yapılan hatalar
1. Yalnızca parmak antrenmanları verilmesi: Hastanın korkuları ele alınarak bilişsel şemaları değişmeden cinselliğe alıştılmaya çalışılması çoğunlukla başarısız olmaktadır. Hastalar, parmak antrenmanlarına çoğunlukla direnç göstermekte ve giderek ümitsizliğe kapılarak öbür tedavi arayışlarına yönelmektedir.
2. Buji ile dilatasyon yahut kızlık zarının alınması (hymenektomi): Vajinismus tedavisinde yeri yoktur. Hymenektomi yerine cinsel bilgilendirme yaparak telaşların konuşulması hymen ile ilgili dertlerin yatışmasını sağlayacaktır. Vajinayı alıştırma idmanlarında parmak kullanılmasının nedeni kişinin kendi vücudunun bir kesimini kullanarak denetim hissini hissetmesidir. Cinsel tedavinin ileri evrelerinde çiftlerden sevişme sırasında partnerin parmağını kullanması istenir; bu biçimde hasta partnerinin bir uzvunun vajina içine girmesine alışabilecektir.
3. Anestezi altında cinsel birleşme: Lokal ya da genel anestezi, sedatif hipnotik yahut alkol tesiri altında cinsel birlşemenin vajinismus tedavisinde yeri yoktur. Tedavideki ana maksat şahısların kendi istek ve iradeleri ile cinsel aktiflikten haz alarak cinsel birleşme yaşamalarıdır.
4. Yardımcı yollar kullanılarak gebelik: Vajinismusu olan bir bayanın hamile kalması en makûs kabusunun gerçek olmasına misal. Penis girişinden bu derece korkan bir bayanın sezeryan ile doğum planlansa bile olsa hamile kalması doğacak çocukla ilgili olumsuz fantazileri tetikleyecek, gebelik sürecinin sıkıntı geçmesine neden olacak ve depresyon dahil pek çok ruhsal hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilecektir.
Tüm hastalara cinsel terapi uygulanmalı mıdır?
Bazı hafif ve yeni hadiselerde empatik bir cinsel bilgilendirme de işe yarayabilmektedir. Cinsel fonksiyon ve anatominin hastanın sindirebileceği bir süratte ve lisanda verilmesi kimi durumlarda hastanın çarpık bilişlerinin değişmesini sağlayarak vajinismusu ortadan kaldırabilmektedir. Fakat, bu cins hudutlu müdahalelerde bile cinsel hikayenin alınması sonradan karşılaşılabilecek problemleri önlemek ismine ehemmiyet taşımaktadır