Vajinismus en hafif tarifiyle vajen 1/3 alt kısmındaki kasların kasılarak cinsel birleşmeye müsaade vermemesidir. Bununla birlikte en yaygın klinik görünümde bu kasılmaya perine kasları, bacak kasları, tüm gövde ve hatta yüz kasları bile eşlik edebilmektedir. O denli ki, vajinismus eşleri ortaya çıkan endişeli, gergin ve kasılmış yüz sözü nedeniyle eşleri ile birlikte olmaya çalışmaktan vazgeçer hale gelirler. Öbür bir klinik durum olarak, görünürde rastgele bir kasılma olmaksızın yaşanan ağır dehşet nedeniyle bayan cinsel birleşme denemesini de red edebilir
Dolayısı ile vajinismus için yanlışsız tanımlama, cinsel birleşme korkusu ile ortaya çıkan ağır anksiyete ve gevşeyememe ile tüm bedene yayılan kasılma halidir. Bu açıdan bakıldığında vajinismus bir anksiyete bozukluğudur ve anksiyete bozukluğu tedavisi üzere ele alınmalıdır.
Cinsel cevap evreleri
Vajinismus hastalarının cinsel cevap evrelerinde bir sorun olmayabilir. Vajinismusu olan bayanlar cinsel birleşme hariç her cins cinsel etkinllikte bulunabilir ve bundan haz alabilirler; hatta pek birçoklarının orgazm olabilme hünerleri vardır.
Vajinismusun nedenleri:
Vajinismus, bireyin yetiştirilmesi sırasında aldığı bir grup kelamlı ya da kelamsız iletiler sonucu cinselliği yanlış öğrenmesi ile gelişir. Kız çocukları yetiştirilirken cinsellikten hoşlanan bayanların makûs olduğu, evlenilecek bayanlar olmadığı, kullanıldığı, cinselliğin pis bir hareket olduğu ve erkeklerin gereksinimi olduğu halinde cinsellikle ilgili şuurlu yahut bilinçdışı pek çok bilgi ile karşılaşırlar. Bu bilgilere kızlık zarını müdafaası gerektiği, kızlık zarının yırtılması durumunda çok canının yanacağı, çok kan akacağı ve kimsenin onunla evlenmek istemeyeceğini öğrenen kızın zihninde cinsel birleşme ağrılı ve ayıp bir niteliğe bürünmektedir. Cinsel birleşme korkusu cinselliğin bu niteliği ile “cinsel birleşme fobisi” haline gelir. Bu nedenle tedavide bu kanılar düzeltilmeye çalışılırken vajinaya da alışma antrenmanları verilir. Alıştırma (parmak) antrenmanlarının tek başına işe yaramamasının nedeni kanıların olduğu yerde durmasıdır.
Çok nadiren de olsa vajinismusun nedeni bir cinsel travma olabilmektedir. Travma ele alınmadan cinsel terapiye girişilmesi önemli bir sorun yaratır. Bu nedenle cinsel terapistler tedaviye başlamadan evvel cinsel travma hikayesini sorgular ve süreç boyunca da bu hususta uyanık olmaya çalışırlar.
Mitler
1. Vajinismusu olan bayanlar aslında eşlerini sevmemektedir: Vajinismus, aşkın olduğu birlikteliklerde de görülebilmektedir. Vajinismusu olan bayanların pek birçoklarının eşleri ile ilgili bir problemleri yoktur; tersine vajinismus eşleri çoğunlukla anlayışlı, sevecen ve şefkatli olduklarından eşlerinin cinsel birleşme endişelerine hürmet gösterirler.
2. Vajinismusu olan bayanlar cinselliği istemezler: Bu çiftlerin sevişmeleri başka “normal” çiftlerden çok daha güçlü ve doyurucu olabilmektedir. Bu bayanların durumu denizde vakit geçirmekten çok hoşlanan lakin boğulma korkusu ile yüzmekten korkan insanlara misal. Cinsel terapilerle hastalara yüzme öğretilerek boğulma dehşetinin tedavisi hedeflenir.
3. Vajinismusu olan bayanların korkusu kızlık zarı yahut kanama olduğuna nazaran bu sorun ortadan kaldırılırsa birleşme gerçekleşebilir: Vajinismustaki temel sorun olumsuz kanıların yol açtığı korkudur. Bu fikirler düzeltilmeden yapılacak tedavi öteki meselelere (örn. disparoni) yol açacaktır. Gerçekten, vajinismus bekaretin kıymetli olduğu toplumlarda görülürken Batı toplumlarında yerini disparoniye bırakmıştır.
4. Vajinismus eşleri biraz zorlarsa vajinismus diye bir sorun kalmaz: Eşlerin vajinismus hastalarını zorlamaları cinsel travma yaratacağından var olan sorun daha karmaşık hale gelmekte ve tahminen de o güne kadar sıkıntısız olan evlilik bağlantısı de zedelenmektedir.
Sık yapılan hatalar
1. Yalnızca parmak idmanları verilmesi: Hastanın telaşları ele alınarak bilişsel şemaları değişmeden cinselliğe alıştılmaya çalışılması çoğunlukla başarısız olmaktadır. Hastalar, parmak idmanlarına çoğunlukla direnç göstermekte ve giderek ümitsizliğe kapılarak diğer tedavi arayışlarına yönelmektedir.
2. Buji ile dilatasyon yahut kızlık zarının alınması (hymenektomi): Vajinismus tedavisinde yeri yoktur. Hymenektomi yerine cinsel bilgilendirme yaparak korkuların konuşulması hymen ile ilgili korkuların yatışmasını sağlayacaktır. Vajinayı alıştırma idmanlarında parmak kullanılmasının nedeni kişinin kendi vücudunun bir modülünü kullanarak denetim hissini hissetmesidir. Cinsel tedavinin ileri evrelerinde çiftlerden sevişme sırasında partnerin parmağını kullanması istenir; bu formda hasta partnerinin bir uzvunun vajina içine girmesine alışabilecektir.
3. Anestezi altında cinsel birleşme: Lokal ya da genel anestezi, sedatif hipnotik yahut alkol tesiri altında cinsel birlşemenin vajinismus tedavisinde yeri yoktur. Tedavideki ana amaç bireylerin kendi istek ve iradeleri ile cinsel aktiflikten haz alarak cinsel birleşme yaşamalarıdır.
4. Yardımcı usuller kullanılarak gebelik: Vajinismusu olan bir bayanın hamile kalması en makus kabusunun gerçek olmasına misal. Penis girişinden bu derece korkan bir bayanın sezeryan ile doğum planlansa bile olsa hamile kalması doğacak çocukla ilgili olumsuz fantazileri tetikleyecek, gebelik sürecinin güç geçmesine neden olacak ve depresyon dahil pek çok ruhsal hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilecektir.
Tüm hastalara cinsel terapi uygulanmalı mıdır?
Bazı hafif ve yeni hadiselerde empatik bir cinsel bilgilendirme de işe yarayabilmektedir. Cinsel fonksiyon ve anatominin hastanın sindirebileceği bir süratte ve lisanda verilmesi birtakım durumlarda hastanın çarpık bilişlerinin değişmesini sağlayarak vajinismusu ortadan kaldırabilmektedir. Fakat, bu çeşit hudutlu müdahalelerde bile cinsel hikayenin alınması sonradan karşılaşılabilecek problemleri önlemek ismine kıymet taşımaktadır
