Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), ölüm veya ciddi şekilde fiziksel olarak zararın oluşması veya tehdit edildiği bir olaya maruz kaldıktan sonra gelişebilen travma ve stresle ilişkili bir bozukluktur. Bozukluktan muzdarip insanlar arasında askeri birlikler, kurtarma ekipleri ve silahlı saldırı, doğal afetler, şiddet ve tecavüzden kurtulanlar yer alır. Mağdurların aile üyeleri, dolaylı travma yoluyla da bozukluğu geliştirebilir.
TSSB, çocukluk dahil olmak üzere her yaşta ortaya çıktığı görülmektedir. Kadınların erkeklere göre bu bozukluğu geliştirme olasılığı daha yüksektir ve bunun ailelerde görülebileceğine dair bazı kanıtlar vardır. TSSB’ye sıklıkla bazı semptomlar geliştirirler. Bunlardan bir kaçı; depresyon, madde kullanım ve anksiyete bozukluklarıdır. Diğer durumlarda saptanarak tedavi edilirse başarı olasılığı daha fazla artabilmektedir..
Semptomlar maruziyetten hemen sonra ortaya çıktığında ve bir aya kadar devam ettiğinde, durum akut stres bozukluğu olarak adlandırılabilir. TSSB, maruz kalmayı takiben stres belirtileri bir aydan fazla sürdüğü zaman teşhis edilir. Semptomlar travmanın başlamasından altı ay veya daha sonra ortaya çıkarsa, TSSB’nin gecikmiş ifadesi ortaya çıkabilir.
Bunun yanı sıra, fiziksel saldırılar, cinsel saldırılar, araba kazaları, terörist saldırılar ve doğal afetler dahil olmak üzere birçok farklı travmatik deneyim TSSB’nin gelişmesine yol açabilir.
Belirtiler
TSSB’si olan birçok kişi, özellikle travmayı anımsatan olaylara veya nesnelere maruz kaldıklarında, travmatik olayın bazı yönlerini yeniden yaşama eğilimindedir. TSSB’si olan kişiler, müdahaleci anılar veya geri dönüşler, duygusal uyuşukluk, uyku bozuklukları, endişe, yoğun suçluluk, üzüntü, sinirlilik, öfke patlamaları ve dissosiyatif deneyimler yaşarlar. TSSB’si olan birçok kişi, kendilerine çileyi hatırlatan durumlardan kaçınmaya çalışabilir. TSSB tanısı koymak için semptomlar bir aydan fazla sürmesi gerekmektedir.
Travmatik olayı yeniden yaşamakla ilişkili belirtiler:
Kötü rüyalar veya üzücü anılar görmek
Olay aslında yeniden oluyormuş gibi davranmak veya hissetmek (geriye dönüşler olarak bilinir)
Dissosiyatif reaksiyonlar veya mevcut çevrenin farkındalığının kaybı
Olay hatırlatıldığında yoğun duygular yaşamak
Olay hatırlatıldığında yoğun fiziksel duyumların olması (kalp çarpar veya atmaz, terleme, nefes almada zorluk, baygınlık hissi, kontrol kaybı hissi)
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
