Kalça, bedenimizin tüm yükünü taşıyan en büyük eklemlerden biridir. Uyluk kemiği ve leğen kemiği de denen pelvis kemiğinin birleştiren kalça eklemi, yük taşıyıcı bir eklemdir. Eklemlerin birleşim noktaları olan kısımlar ise kıkırdak doku ile kaplıdır ve gücünü etraf kaslardan alır. Kalça ekleminin tüm yüzeyini kaplayan sinoviyal zar ise eklemi kayganlaştırır ve eklem bu formda sürtünmeden korunur.
Tendonlar, kasların kemiklere tutunmasına yardımcı olur. Kaslar kalçaya ve bacağa hareket etmek için gerekli gücü sağlar.
Kalça kemiği vakit içinde birçok nedenden ötürü aşınabilir. Eklem hasarına bazen bir travma bazen de hastalıklar ya da yaşlılık üzere faktörler neden olur. Bu üzere durumlarda ana taşıyıcı eklemlerden biri olan kalça ekleminin kalça protezi ile değiştirilmesi gerekmektedir. Protez, titanyum, kobalt ve krom üzere özel metal alaşımlarından üretilir. Yardımcı aparat olarak kullanılan materyaller ise polietilen, seramik ve metalden oluşur.
Kalça protezi seçimi için ise hastanın yaşı ve kemik sıhhati kıymetlidir. Uygulama sistemi de hastanın sıhhat durumunu nazaran değişir.
Total kalça protezi ameliyatına neden yapılır?
Kalça hasarı hastanın yürümesini, eğilmesini ya da merdiven çıkma üzere temel beden hareketlerini gerçekleştirmesini engelliyor ise hastanın problemlerini gidermek için kalça protezi ameliyatına muhtaçlık duyulur. Ameliyat sonrası hastanın hayat kalitesinin arttırılması, olağan hayatına geri dönmesi amaçlanır.
Kimler kalça protezi ameliyatı olabilir?
Kalça ağrısı nedenleri ortasında en sık rastlanılan sebep artrittir. Osteoartrit, romatoid artrit ve travmatik artrit üzere hastalıklar kalçada meydana gelen en sıkıntıların temelini oluşturmaktadır.
Osteoartrit nedir?
Kalça eklemini saran kıkırdak doku vakitle aşınma ve yıpranmalar sonucu çatlamaya başlar. Genelde 50 yaş ve üzerinde görülen ve halk ortasında kireçlenme olarak da bilinen osteoartrit kemikler vazifesini yerine getiremez ve birbirine sürtünme sonucu kalçada ağrı ve sertlik oluşumuna sebep olur.
Artrit nedir?
Romatoid artrit, gut üzere kronik hastalıklar eklem içi sıvısı artışına neden olarak eklemlerde şişme ve yangı (enflasmasyon) oluşmasına sebep olur. Hastalığın ilerlemesi ile kıkırdak dokudaki aşınma devam eder. Bu da ağrının şiddetinin artmasına neden olur.
Travmatik artrit nedir?
Kaza, düşme üzere önemli bir kalça yaralanması ya da kalça kırığı sonrasında travmatik artrit ortaya çıkabilir. Kırılan kemik düzgün kaynamazsa kalça eklemi gittikçe aşınmaya başlar.
Kalça kırığı, ‘avasküler nekroz’ denen ve kemiklere kan ulaşımı engelleyen, kalça ekleminin beslenme bozukluğuna yol açabilmektedir. Kalça eklemine alınan hasarın şiddeti, uzun periyodik alkol ya da kortizon kullanımı sonucunda kemiklere kan ulaşımı kısıtlanır. Eklem kıkırdağının tahrip olması sonucu kalça ağrısı ve sertleşme meydana gelir.
Kalça çıkığı sonucunda bacak uzunluğu eşitsizliği oluşur. Kalça eşitsizliği sonucunda ise deformasyonlar ile kalça eklem harabiyeti görülür.
Total kalça protezi ameliyatı kimler için uygun değildir?
-
Felç geçirmiş hastalarda,
-
Enfeksiyon geçirmiş hastalarda,
-
Kemik erimesi ağır olan, kemik kalitesi yetersiz hastalarda, kalça protezi ameliyatı yapılamaz.
Kalça protezi ameliyatı nasıl yapılır?
Kalça protezi ameliyatı genel anestezi altında yapılan önemli bir ameliyattır. Ameliyat çeşidi hastanın kemik kalitesine nazaran belirlenir.
60 yaş ve üzerindeki hastaların kemik yoğunluğu genelde azalmış olur. Bu bireyler için en uygun tedavi metodu kemik çimentosu olarak bilinen protez polimetil metakrilat dolgu hususunun kemik yüzeyine yerleştirilmesi formülüdür.
Yaşı daha genç olan hastalarda kemik yapısı daha güçlü olduğundan, üzeri gözenekli protezlerin kemiğe tutturulması ile farklı bir protez tedavisi uygulanabilir. Size en uygun olan tedaviyi hekiminiz belirleyecektir.
Kalça ameliyatı ortalama 2 saat sürer. Ameliyat sonrası hastaneden yatış müddeti 3 ile 7 gün ortasındadır. Bir komplikasyon gelişmezse hasta beklenen müddette taburcu edilir.
Kalça protezi ameliyatı öncesi hazırlık süreci nasıldır?
Ameliyattan yaklaşık 8 saat öncesine kadar hastanın yemek yemesi içmesi sonlandırılır. Ameliyat öncesi muhakkak sigara içilmemeli kullandığınız ilaçlar varsa hekiminize söylemeli ve hekiminizin tüm talimatlarına uymalısınız.
Kalça protezi ameliyatı sonrası yapılması gerekenler nelerdir?
Hastaneden taburcu edildikten sonra konutta tedavi süreci başlar ve şayet gerekliyse fizik tedavi görürsünüz. Kalça protezi ameliyatı sonrası bir sorun meydana gelmezse 2. Günden sonra temel bacak hareketlerine ve refakat eşliğinde yürütülmeye başlarsınız.
Bu süreçte kalça protezinizi zorlayacağından ve istenmeyen durumlara neden olabileceğinden ötürü alaturka tuvalet kullanmamanız, bacak bacak üstüne atmamanız, merdiven çıkmamanız, eğilip-kalkmamız ya da uzun müddet hareketsiz kalmamanız gerekir.
Kalça protezi ameliyatı sonrası düzgünleşme süreci nasıldır?
Kalça protezi ameliyatı sonrası ağrı olması olağandır ve bu ağrılar için uygun ağrı kesici tedavi uygulaması hekiminiz tarafından planlanacaktır. Ağrınız vakitte azalarak büsbütün kaybolacak ya da eskiye oranla önemli oranda azalacaktır. Birebir vakitte kalça protezi ameliyatından sonra
hareket kabiliyetiniz önemli derece artacak,
-
Uzun periyodik yürüyüşler yapabilecek,
-
Topallama, aksama üzere problemleriniz varsa bunlar azalacak hatta birçok büsbütün ortadan kalkacak,
-
İki bacağınız ortasındaki uzunluk farkları giderilecektir.
Kalça protezi ameliyatı sık sorulan sorular
Kalça protezi ameliyatı ağrılı bir ameliyat mıdır?
Kalça protezi ameliyatın yapılış hedefi kalça ağrısının giderilmesini yahut en aza indirilmesini sağlamaktır. Kalça protezi ameliyatı sonrası kasık ağrısı ya da ameliyat bölgesindeki genel ağrılar ilaçla denetim altına alınabilecek düzeyde ağrılardır. Kalça protezi ameliyatı sonrası ağrı vakitle bizatihi geçecektir.
Kalça protezi ameliyatından sonra MR çektirebilir miyim?
MR çekimi yapılacaksa bu durumdan hekiminizi haberdar etmelisiniz. MR şayet kalça bölgesinden çekilmeyecekse çekim için bir sorun oluşmaz. Tıpkı vakitte sürecin yapıldığı merkezdeki radyoloji uzmanına da kalça protezi ameliyatı geçirmiş olduğunuzu söylemelisiniz.
Kalça protezi ameliyatı SGK kapsamında mıdır?
SGK kalça protezi ameliyatı ve öbür tüm protez ameliyatları fakat hastanın 55 yaş üzeri olması durumunda karşılamaktadır.
Kalça protezi ameliyatını özel sıhhat sigortası karşılar mı?
Özel sıhhat sigortaları kalça protezi ve ameliyatını karşılamaktadır.
Kalça protezinin ömrü ne kadardır?
Kalça protezi ömür için ortalama 15-20 yıldan bahsedilir. Fakat herkes için tıpkı süreyi belirtmek imkansızdır. Bunun nedeni ise hastanın kemik kalitesinin vakitle azalması sonucu kemik halinde meydana gelen değişikliklerdir. Kemiklerdeki form değişiklikleri sonucu protezde gevşeme meydana gelebilmektedir. Kalça protezi gevşemesi medyana gelen hastalara ek tedavi olarak kemik desteği ya da kök hücre tedavisi uygulaması yapılır. Bu uygulamaların hangi hastaya uygun olup hangi hastaya uygun olmadığının kararını ise fakat hekimler verebilmektedir.
Kalça protezi ameliyatı olmuş olan hastaların kendilerini enfeksiyondan muhafazaları çok kıymetlidir. Kalça protezi ve öteki tüm protezlerde kan dolanımı olmadığından muhtemel bir enfeksiyon antibiyotik tedavisine karşılık veremeyeceğinden önemli sonuçlar doğurabilmektedir.
