Topuk Dikeni Hakkında Genel Bilgiler
Topuk Dikeni Nedir nasıl oluşur?
Topuk dikeni, genel kanının bilakis aslında bir kemik hastalığı olmayıp ayak tabanında bulunan plantar fasia isimli zarın kronik olarak zedelenmesi sonucu oluşan bir durumdur. Her insanın ayağının iç kısmında bulunan ve ayağın uzun arkı denilen çukurluk sayesinde ayağa gelen yükler istikrarlı bir formda dağıtılarak yumuşak dokular ve kemiklere çok yük gelmesi önlenir. Ayağın arkının çökmesi, çok ayakta kalma, uzun yürüyüşler makûs ayakkabı alışkanlıkları sonucu bu arkı destekleyen plantar fasia isimli taban zarı çok gerilir. Kronik zedelenmeye bağlı olarak plantar fasiada kalınlaşma ve bilhassa topuk kemiğine yapıştığı yerde yumuşak doku ödemi oluşur. Ayak taban zarındaki bu olay plantar asit olarak isimlendirilir. Hastalık ilerledikçe bu zar kalınlaşmaya başlar ve topuk kemiğine yapıştığı noktada kronik zedelenmeler ortaya çıkar. Beden bu bölgede yeni kemik oluşturarak gerilimi azaltmaya çalışır. Bu oluşan kemik yapı sivri olduğunda topuk dikeni olarak isimlendirilir. Topuk dikeni ne üzere şikayetler yapar?
Topuk dikeninin en kıymetli bulgusu ağrıdır. Bu ağrı bilhassa sabahları rahatsız edicidir. Hasta sabah kalktığında bir müddet topuğuna basamaz. Hastalık ilerledikçe sabah ağrıları gün içine yayılmaya başlar. Sert tabanlı ayakkabılar, topuklu ayakkabılar rahatsız edici olabilir. Ağır hadiselerde artık ayakta durulan her an rahatsız edici hale gelir ve hatta ağrılar istirahat halinde bile devam edebilir.
Topuk dikeninde teşhis nasıl konur?
Topuk dikeninin şimdi oluşmadığı plantar fasiit devrinde yeterli bir muayene ile teşhis konabilir. Bu kademede yalnızca MR ve bazen Ultrason görüntüleme ile taban zarındaki ödem ve kalınlaşma tespit edilebilir lakin günlük poliklinik uygulamasında teşhis konulması için MR çekilmesine gerek yoktur. Topuk kemiğinde zarın yapıştığı yerde topuk dikeni oluştuğunda artık kolay bir röntgen tanıyı koymak için kafidir. Unutulmaması gereken değerli bir nokta ayak altı ağrısı ve topuk dikeni iltihaplı omurga romatizmasının birinci bulgusu olabilir. Bilhassa topuk ardında da ağrı varsa ve tedaviye dirençli ise bu hastalık kesinlikle araştırılmalıdır.
Topuk dikeninde ne üzere tedaviler kullanılır?
Konservatif Tedavi:
Topuk dikenin tedavisi genelde konservatif sistemlerle yapılır. Non steroid antiinflamatuar ilaçlar, aktivite kısıtlaması, ayakkabı modifikasyonu hafif hadiselerde kâfi olabilir. Özel tabanlıklar, topuk kısmı delinmiş topuk takviyeleri işe yarayabilir.
Kortizon Enjeksiyonu:
İnatçı hadiselerde topuktan kortizon enjeksiyonu uygulanabilmektedir. Kısa periyot sonuçları düzgün olsa da tekrarlama mümkünlüğü bulunmaktadır. Enjeksiyonun hakikat noktaya yapılmasına itina gösterilmelidir.
ESWT:
ESWT beden dışından ağır şok dalgalarının rahatsızlık olan bölgeye gönderilmesi aslına dayanmaktadır. Son vakitlerde hayli tanınan olan bir tedavi metodudur. Ekseriyetle 3-6 seans biçiminde uygulanmaktadır. Başka konservatif tedavi sistemleri ve kortizon enjeksiyonu ile kombine olarak uygulanabilmektedir.
PRP:
PRP İngilizce “Platelet Rich Plasma” sözünün baş harflerinin kısaltması olup, “trombositten güçlü plazma” manasına gelmektedir. Bu teknikte ilaç hastanın kendi kanından hazırlandığından doğal bir tedavi metodudur. PRP sıvısının içerdiği yüksek orandaki büyüme faktörleri zedelenmenin olduğu plantar fasia ve topuk dikeni bölgesindeki yapıların hücrelerini uyararak o bölgedeki güzelleşmeyi hızlandırır.
Cerrahi Tedavi:
Topuk dikeni tedavisinde tüm konservatif tedavi usulleri denenip sonuç alınamadığı durumlarda cerrahi tedavi uygulanabilmektedir. Cerrahi tedavide o bölgedeki granülasyon dokusu ve kemikteki çıkıntı alınmaktadır. Başarısı epeyce yüksektir.