Spondilolistezi, bir omurun altında bulunan öteki bir omur üzerinden ileriye yanlışsız kaymasıdır. Bu kaymayı mümkün kılan, olağanda omurun ön ve art kısmını birleştiren ve pars artikularis diye isimlendirilen kemik köprünün her iki taraflı olarak kırılmış olmasıdır. Bu durum ise spondilolizis olarak isimlendirilir.
Spondilolistezi kimlerde ve neden görülür?
İleride spondilolisteziye yol açacak olan spondilolizis olarak tanımladığımız kemik köprülerin bütünlüklerinin bozulması, pek çok farklı sebep sonucu gelişebilir. Bu kemik köprü bütünlüğü, doğuştan olmayabilir (doğumsal spondilolistezis); ya da sonradan geçirlien tekrarlayıcı travmalar sonucu (istmik spondilolistezis) gelişebilir. Daha çok genç yaşlarda görülen istmik spondilolistezisin en kıymetli sebebi omurgayı olağan hudutlar ötesinde harekete zorlayan sporlardır. Bu sporlara örnek olarak jimnastik, bale, futbol üzere kontakt sporlar ve tartı çalışmaları sayılabilir. Öteki bir kıymetli diyebileceğimiz gelişim yolu ise daha çok ileri yaş kümelerinde gördüğümüz, omur ortası eklemlerde ve sıvı yastıklarındaki vakte bağlı dejenerasyonlar ile omurga hareketlerine karşı sağlamaları gereken dayanağı ve direnci kaybetmeler, sonuç olarak ise omurların öne kaymasını engelleyememeleridir (dejeneratif spondilolistezi).
Spondilolistezinin belirtileri nelerdir?
En sık görülen klinik yakınma bel ağrısıdır. Bu ağrı sıklıkla bacaklara yayılır. Uyluk art kısmındaki adelelerde spazm ve ağrı değerli bir belirti olup, bilhassa spor yapan genç ve çocuklarda bu belirtilerin görülmesi spondilolistezisi akla getirmelidir. İlerlemiş hadiselerde ise hudut basısına bağlı olarak ayaklara yayılan ağrı ve uyuşmalar ile refleks ve hareket kayıpları görülebilir.
Spondilolisteziye teşhis nasıl konulur?
Tanı, çekilen direkt röntgenografiler ve bilgisayarlı tomografi (CT / BT) ile konulabilir.
Spondilolistezinin tedavisi nedir?
Grade 1 ve 2 olarak sınıflandırılmış, kayma ölçüsünde ilerleme görülmeyen hastalarda medikal tedavi ve fizik tedavi şikayetlerin düzelmesi için kâfi olabilir.
İstirahat, ağrı kesici ilaçlar, sıcak uygulama, ağrılı periyotta korse kullanımı şikayetleri azaltabilir. Akut periyottan sonra bel ve karın adelelerini güçlendiren antrenmanlar kaymanın ilerlemesini maniler ve şikayetlerin sıklığını azaltmada yararlı olurlar.
İlerlediği gözlemlenen Grade 1 ve 2 kaymalar ile Grade 3 ve 4 olduğu belirlenmiş kaymalarda cerrahi tedavi tercih edilmelidir. Cerrahi tedavide, sıkışmış sonlar üzerindeki bası kaldırılır, vidalar konularak stabilizasyon sağlanır. Bu bölgeye kemik doku eklenerek omurların birbirine kaynaması (fusion) sağlanır ve kayma ihtimali ortadan kaldırılır.
