Sosyal Fobi Nedir?

Sosyal ortamlarda ya da performans gösterilmesi gereken durumlarda duyulan endişedir. Çabucak herkes oburlarının gözünün üstünde olduğu durumlarda dert hissedebilir. Bir topluluk önünde konuşurken dikkatimizi çoğunlukla karşıdaki bireylerin reaksiyonlarına veririz (sıkılıyorlar mı, anlatmak istediğim mevzuyu anlıyorlar mı vs…) Toplumsal anksiyetesi olan kişi ise bu tıp ortamlarda utanılacak biçimde davranacağına ait gerçekle orantısız biçimde endişe duyar. Bu kaygıdan ötürü toplumsal ortamlarda dikkatini kendi vücuduna ve davranışlarına yönlendirerek kendini eleştirme eğiliminde olur. Muhtemel bir küçük düşme, beğenilmeme, başarısızlık durumuna odaklanır. Korkunun bedensel belirtileri olan yüz kızarması, ateş basması, titreme, konuşma zahmeti üzere belirtiler ortaya çıktığında bunları gerçekte olduğundan daha fazla hisseder ve rezil olduğu fikri pekişir. Dikkati kendi vücudunda olduğu için gerçekte nasıl algılandığıyla ilgili ipuçlarını göremez ve kendine yönelik algısını oburlarının kanısıyla eş fiyat. Öteki bireylerin bu belirtileri fark edip onun hakkında olumsuz bir yargıya vardıklarına inanır ve kişi bu cins ortamlara girmekten kaçınmaya başlar.

İnsan toplumsal bir varlıktır ve bedensel sıhhati için de etrafındakilerle sağlıklı ilişkiler kurması kıymetlidir. Beynimiz bu nedenle toplumsal alakaları düzenlemek ve dışlanmaktan korunmak için büyük efor sarf eder. Toplumsal Anksiyetesi olan kişi için de telaş kaynağı yalnızca sesindeki ya da vücudundaki korkunun fark edilmesi değildir. Bunun sonucunda öbürleri tarafından dışlanacağını, sadece bu durumun onu büsbütün bedelsiz kılacağını hissetmektedir.

Telefonda konuşmak, satın aldığı bir malı geri iade etmek, sunum yapmak, kalabalık bir ortamda konuşmak ya da yemek yemek, yol sormak, öbürleri içerideyken bir odaya girmek, karşı cinsle konuşmak, bir otorite karşısında konuşmak, diğerleri tarafından izlenirken yazı yazmak ya da çalışmak kaygı veren durumlar ortasındadır.

Korkulan toplumsal durumla müsabaka çabucak her vakit korku doğurur. Kişi, kaygısının çok yahut anlamsız olduğunu bilir. Korkulan toplumsal durumlardan kaçınır yahut ağır külfet ile katlanılabilir. Korkulan durumlardan kaçınma, telaşlı beklenti yahut problemin kişinin olağan günlük işlerini, mesleksel fonksiyonelliğini, toplumsal etkinliklerini yahut münasebetlerini bozar yahut telaş duyacağına dair ağır meşakkat yaşatır ise toplumsal anksiyete bozukluğu tanısı koyarız.

Sosyal anksiyete çoklukla çocukluk periyodunda başlar. Bu nedenle kişinin çocukluk ve ergenlik periyodunda toplumsal marifetlerini geliştirmesine mani olur, okul muvaffakiyetini düşürür, yetişkinde de mesleksel ve toplumsal münasebetlerde bozulmaya yol açar. Toplumsal anksiyete bozukluğu olanlar toplumsal ortamlarda katlanmak zorunda oldukları badireyi azaltmak için alkol, unsur ya da reçeteli ilaçlarının çok kullanımına başvurabilirler. Hayat kalitesi giderek bozulduğu için depresyon üzere öteki psikiyatrik hastalıklar da bu duruma eklenebilmektedir. Meğer tedaviye vaktinde başvurulduğunda Toplumsal Anksiyete psikoterapi ve ilaç tedavisi ile çarçabuk düzelebilecek bir hastalıktır.

Başa dön tuşu