TANI:
Skolyoz kuşkusu olan çocukta fizik muayenede; Ayakta dik durma, öne eğilme ve oturma ile omurganın dizilimi incelenir. Başın yerleşimi, omuz simetrisi, göğüs duvarının simetrisi denetim edilir. Bacak uzunluklarının ölçümü, yürüme sırasında topallama üzere bulgular kaydedilir. 20 dereceye kadar olan eğriliklerde deformite besbelli olmayabilir, atlanabilir. Aile hikayesinde skolyozu olanların varlığı sorgulanır. Skolyoz olduğu düşünülen hastanın röntgen sineması çekilerek, varsa skolyozun derecesi tespit edilir.
RÖNTGEN
Skolyoz sinemaları tüm omurgayı kapsayacak formda çekilmelidir. Aksi takdirde yetersiz değerlendirmeye yol açabilir. Bu emelle ayakta dik durma sırasında tüm omurgayı içeren ön-arka ve yan konumda 2 taraflı grafi (Röntgen filmi-direkt film) çekilir.
Tedaviyi düzenleme devrinde; tekrar tüm omurgayı kapsayan yana eğilme yahut traksiyon, fulkrum bending üzere farklı özellikte sinemalar istenebilir.
Çekilen sinemalarda solyozun derecesi belirlenir. Bu hedefle en yaygın kullanılan formül Cobb açısıdır. Cobb açısı, doktorunuz (Ortopedist/Radyolog) tarafından belirlenir. Cobb açısı ölçme metodu; AP (ön-arka) konumda çekilen omurga grafisinde; omurga eğriliğinin başladığı omurun üst kenarından çizilen çizgi ile, omurga eğriliğinin bittiği omurun alt kenarından geçen çizgi ortasındaki açı Cobb açısı (Eğrilik açısı)dır. Bu açıyı kolay ölçmek için bu iki çizgiye birer dik çizgi çizilerek bu dik çizgiler ortasındaki açı skolyoz açısı, cobb açısı olarak belirlenir.
Skolyoz çoklukla geniş C biçiminde tek eğrilik yahut S halinde ikili eğrilik biçiminde olur. Her eğriliğin açısı farklı hesaplanır.
Ayrıca bu eğriliklerin yapısal mı, yoksa mevcut eğriliği dengeleme gayesiyle bedenin oluşturduğu, düzeltme sağlanınca tabiatıyla düzelecek süreksiz bir eğrilik mi olduğu araştırılır. Bu emelle yana eğilme grafileri çekilerek eğriliğin düzelme ölçüsü ve eğriliğin yapısal olup olmadığı ortaya konur.
Skolyoz açısı belirlendikten sonra, çocuğun yaşı, eğriliğin derecesi ve muhtemelbüyüme potansiyeline nazaran tedavi konusunda karar verilir.
DEĞERLENDİRME:
Tüm adolesan idiopatik skolyozların ilerleme göstermediği, yaklaşık % 20 olguda ilerleme görüldüğü, bilhassa 20 derece altı eğriliklerin çok sıkı bir biçimde izlenmesi, gereksiz X ışını alma, gereksiz inceleme ve korse kullanımına sebep olduğuna dikkat çekilmiştir.
10 Dereceye kadar olan eğrilikler olağanın varyasyonu olarak kabul edilmektedir.
20 dereceye kadar olan eğrilikler hastanın yaşına nazaran kıymetlendirilir. 9-11 yaş civarı20 derece eğriliklerde hastanın 4-6 ay ortalarla izlenmesi gerekir. Büyümesi tamamlanmış 16-17 yaşındaki kız çocuğunda 20 dereceyi geçmeyen eğriliklerin izlenmesi gerekmiyor. Erkek çocuklarda bir mühlet daha izlenmesi gerekebilir. İki izleme periyodu ortasında eğriliğinde artış görülmeyen hastaların izlenme aralığı 6-12 aya çıkarılır.
Büyüme; kızlarda 16-17, erkeklerde 21-22 yaşlarında büyük ölçüde tamamlanır.Bundan ötürü, eğrilik 40-50 dereceleri geçmemişse ve istikrarlı eğrilik ise eğriliğin derecesi artmayacaktır. Yani büyüme tamamlandıktan sonra skolyozun ilerlemesi de duracaktır.
Skolyozda; omurga ve üzerindeki başın, ön-arka ve yan planda istikrarda durması, öne yahut yana hakikat sapma göstermemesi gerekli. Bu hem tedavi görmemiş hasta, hemde ameliyat edilmiş hastalar için geçerlidir. Piza kulesi üzere istikrarda durmayan bir yapının dengeyi sağlamak için mekanik stress’e yol açması ile eğrilikte artma görülebilir.
