Skolyoz

Kısa tarifi omurganın eğriliğidir. Bu, yalnızca ön-arka planda bakıldığında yana olan eğrilikler değil aksiyel eksende rotasyonla birlikte olan deformitedir. Doğumdan büyüme çağının sonuna kadar rastgele bir yaşta ortaya çıkabilir.

Eğriliğin belirdiği periyoda nazaran bir sınıflandırma yapılabilir. İnfantil idiyopatik skolyoz; 0-5 yaş ortası görülür. Erkeklerde daha sıktır. Juvenil idiyopatik skolyoz; 3-10 yaş ortası görülür. Kız-erkek oranı eşittir. Sıklıkla ilerleyici özelliğe sahiptir. Adolesan skolyoz; 10 yaş ile iskelet büyümenin tamamlanması ortasında görülür. Kız çocuklarında daha sıktır. Skolyozun büyük bir kısmı şimdi nedenini tam olarak bilemediğimiz idiyopatik diye adlandırlan gruptandır. Bunun yanı sıra doğumsal omurga ve kaburga anomalileri ve nöromuskuler hastalıklarda da görülür. Ülkemizde ortalama %2-4 oranında görülen skolyoz, kız çocuklarında yaklaşık 10 kat daha fazladır.

Düşük derecelerde bedendeki asimetriyi farketmek güç olabilir. Bilhassa banyo yaptırırken ebeveynlerin omuzlarda , göğüste ve sirtta çıkıntı üzere belirtiler istikametinden uyanık olmaları gerekmetedir. Skolyozlu çocuklar geriden bakıldığında omurganın düz bir seyir izinde olmadığı, baş ve leğen bölgesinin birebir hizada olmadığı gürülür. Omurganın rotasyonuna bağlı olarak gögüs kafesi bir tarafta içe çökük durur; sırtta tek taraflı olarak kaburgaların yükseldiği ve kamburluk(rib-hump deformitesi) geliştiği farkedilir. Çocuk öne eğildiğinde bu çıkıntı daha besbelli hale gelir. Skolyozun tipine nazaran bazen bir omuz başkasından daha aşağıda görülür. Sırt, gögüs ve karın ağrısı enderdir. İlerlemiş skolyozlarda kalp ve akciğer kapasitesinin azalmasına bağlı teneffüs zahmeti, çapıntı, çabuk yorulma üzere solunum-dolaşım belirtileri ortaya çıkabilir. Skolyozun değerlendirilme ve takibi tüm gövdeyi(boyun ve pelvis dahil) içine alan grafilerle yapılır. Cobb formülü olarak isimlendirilen bir metotla eğrilik derece olarak ölçülür.

Skolyozun küçük yaşta başlaması, çift eğrilikli olması, erkek hasta oluşu, büyük ve istikrarsız eğiliklerin süratli artış gösterdiği unutulmamalıdır. Puberte devrinde sekonder seks karakterlerinin görülmeye başlaması ile eğriliklerin artışının hızlandığı görülür. Skolyoz eğriliğinin ilerlemesi 6 ay içinde 5 derece yahut üzerinde artış olması olarak kabul edilir. Bu sayılan durumlar, skolyoz tipi ve derecesi göz önüne alınarak tedavi planlanır.

20 derece altındaki eğriliklerde korse yahut cerrahi tedavi uygulanmaz. Posturü ve gövde adelelerini güçlendirici idmanlar verilir. 6 aylık aralıklala hasta takip edilir. Eğrilikte artma yoksa bu tedavi programı ile tedavie devam edilir. Süratli ilerleme göstermeyen, esnek, sırt bölgesinde 40 dereceye, bel gölgesinde 30 dereceye kadar eğriliklerde korse tekniği kullanılır. Korse bireye özel yapılır. Maksat öncelikle eğriliğin ilerlemesini durdurmaktır. Bazen sonluda olsa düzelme sağlanır. Günde 22-23 saat kullanılması önerilir. Sırt bölgesinde 40 derece ve üstü, bel bölgesinde 30 derece ve üstü yahut süratli ilerleyen skolyozlarda cerrahi tedavi seçilir. Cerrahi tedavi için çocuğun kemik büyümesinin sonlandığı belirlenmelidir. Daha erken yapılan cerrahi uygulamalar uzunluk kısalığı yahut öngörülemeyen yeni deformitelere yol açabilir. Zira yapılan süreç omurlar ortasında kemiksel kaynama gerektiren ve bu halde sonuçlanan bir süreçtir. Bu nedenle 10 yaşından küçük çocuklarda bu süreç çok sonlu tutulur yahut süreksiz uzunluğu uzayan rodlar kullanılarak yapılır.

Son yıllarda hayli gelişen anestezik ilaçları, görüntülüme formülleri ve ameliyat içi nöromonitor uygulamaları ile ameliyat komplikasyonları değerli ölçüde azalmıştır.​​​

Başa dön tuşu