Şizofreni, kişinin his, fikir ve davranışlarında kıymetli değişikliklere neden olan, belirtileri ve seyri bireyden bireye değişiklik gösteren, hastaların bir kısmında güzelleşmeyle, bir kısmında ise toplumsal bağlantılar ve entellektüel faaliyetlerde kıymetli kayıplara yol açan bir ruhsal rahatsızlık cinsidir. Başlama yaşı ekseriyetle 15-35 yaşları ortasındadır.
Şizofreniyi nasıl farkederiz ?
Şizofreni kendisini insanın dış görünüşünde, konuşmasında, hislerini söz etmesinde, davranışlarında, kanılarında yaptığı değişiklikler ve bunların toplumsal yansımalarıyla aşikâr eder.
Başlıca belirtiler şu biçimde özetlenebilir:
-Giyim-kuşama ihtimam ve kendine bakım azalabilir, alışılagelmişin dışında giyinme görülebilir.
-Mimikler ve jestlerde azalma, etrafta olup bitenlere karşı ilgisizlik görülebilir. Kimilerinde yüz sözü donuklaşabilir.
-Bazı hastalarda konuşma bozulur. Dağınık ve muğlak olabilir. Yer yer kopmalar içerir, gereksiz detaylarla doludur, makul bir mantık örgüsü izlenmez. Kimilerinde ise konuşma olağan görünümdedir
-İçine kapanma yahut yakınlarına bağımlılıkta artma görülebilir. Hedefsiz ve anlamsız davranışlar gösterebilirler. Hiç hareket etmeme, devamlı bir noktaya bakarak hiç konuşmama yahut saldırgan davranışlar olabilir. Kendi kendine konuşma ve gülme.
-Hastaların birçoklarında takip edildiklerini, öldürüleceklerini, aleyhlerinde komplo-tuzak kurulduğunu düşünme ve korkma görülebilir. Bir kısmı kendileriyle ilgili yayın yapıldığı kanısıyla etraftan, televizyondan gazetelerden rahatsız olabilirler.
-Kimileri bedeninde değişiklik olduğunu yahut vücutsuz olduklarını düşünebilirler.
-Bazıları kendileri ile konuşan, kendilerine emreden, hakaret eden, hareketleri hakkında yorum yapan sesler işitebilirler.
-Nadiren de uyanıkken gözlerinin önüne çeşitli imgeler geldiğini tabir edebilirler.
Bu hastalık toplumda ne kadar sıklıkla görülebilir?
Her 100 şahıstan 1’inde görülebilmektedir.
Bu hastalığın sebepleri nelerdir ?
Biyokimyasal:Sinir aralığındaki ileticilerden kimilerinin (özellikle dopamin ve serotonin) etkinliklerinin bozulması.
Genetik:Yakınlarında şizofreni hastası olanlarda şizofreni gelişme mümkünlüğü olağan insanlara nazaran biraz daha fazla olabilir.
Şizofreni büsbütün güzelleşir mi ?
Şizofreni teşhisiyle tedavi olan bireylerin beşte birinde vakit içinde belirtilerin büsbütün ortadan kaybolduğu saptanmıştır. Genel olarak hastalık yok olmaz, fakat hastaların büyük kısmında sistemli ve daima ilaç tedavisi ile değerli güzelleşmeler elde edilebilir.