Şizofreni Nedir?
Şizofreni niyet,duygu ve davranışlarda çeşitli bozukluklara yol açabilen bir beyin hastalığıdır. Psikiyatrik (Ruhsal) hastalıklar içerisinde yer alır.
Belirtileri Nelerdir?
Şizofreni’nin belirtileri çok çeşitlidir.bu nedenle farklı hastalıklarda görülen birbirine benzemeyebilir.Yada tıpkı hastada değişik periyotlarda değişik belirtiler ortaya çıkabilir. Hastalık besbelli olarak ortaya çıkmadan evvel , davranışlarda ölçülü değişiklikler,içe kapanma, ilgisizlik, az konuşma,öğrenciyse derslerinde bozulma üzere belirtiler görülebilir. Hastalık uygunca açığa çıktığında ise;alınganlık,kuşkuculuk en sık rastlanan belirtilerdendir.Kişi kendisiyle ilgisi olmayan şeyleri kendisiyle zanneder. Herkesin kendisine baktığını, kendi hakkında konuştuklarını,güldüklerini yada alay ettiklerini düşünebilir. Kendisine kötülük yapılmasından korkma(Şüphecilik), takip edildiğini düşünme sıktır. Oburlarının duymadığı sesler duyma,yada hayal görme olabilir. Konuşması mantık dışı yada anlaşılmaz hale gelebilir. Kendi kendine konuşma ve gülme görülebilir. Davranışları besbelli olarak garipleşebilir. Hasta paklığına ve giysisine eskisi kadar dikkat etmeyebilir. Etraftan uzaklaşma, daima yalnız kalma olabilir. Ailesinden yakınlarından ve arkadaşlarından giderek uzaklaşabilir. Yüz tabiri, hareketleri ve konuşması donuklaşabilir. Mesleksel muvaffakiyetinde düşme gözükebilir. İşini sürdürmede zorlanabilir. Öğrenme, manaya, hatırlama, plan yapma yada dikkatini toplama üzere zihinsel hünerlerinde düşüş görülebilir.
Ne vakit başlar, Kimlerde görülür, Nasıl seyreder?
Genellikle ergenlik ve genç erişkin yıllarında başlar. Erkeklerde 15-25, bayanlarda 20-30 yaşları civarında başlamakla bir arada, daha genç yaşlarda da başlaması mümkündür.
Her iki cinste eşit olarak görülür. Tüm dünya da misal sıklıkta görülen bu hastalık, yaklaşık her yüz bireyden birinde görülmektedir. Toplumun her kısmından bireylerde, kökeni,eğitimi,mesleği,gelir durumu yada uygar durumuna bakmaksızın ortaya çıkabilir.
Hastalık en fazla ziyanı birinci açığa çıktıktan sonra birinci 5 yıl içerisinde vermekte, daha sonra suratı yavaşlamaktadır. Hastaların yaklaşık yarısında hastalık tam yada tama yakın düzelebilmektedir. Bir kısmında düzelme orta derecede olmakta, bir kısmında ise;daha ağır seyretmektedir. Bir bireyde hastalığın nasıl gideceğini kestirim etmek başlangıçta mümkün olmayabilir. Yeterli bir tedavi ve etraf dayanağı hastalığın gidişini etkileyen en kıymetli etkenlerdendir.
Nedenleri Nelerdir?
Hastalık beynin yapısı, işleyişindeki bozukluklar sonucunda ortaya çıkar. Beynin yapısında, kimyasal nizamında ve aktivitesinde çeşitli bozukluklar saptanmıştır. Lakin bu bozukluklar kolay olmayıp, epeyce karmaşıktır;halen tam olarak bilinmemektedir. Beyindeki bazuklukların bebeklikten, hatta anne karnından itibaren başladığı düşünülmektedir. Soyaçekim muhakkak bir oranda değer taşımaktadır. Annenin hamileliği sırasında, doğumda yahut sonrasında meydana gelen olağandışı olayların(enfeksiyonlar,zor doğum,beynin zedelenmesi gibi) tesirli olabileceğine ait deliller bulunmaktadır. Birşeye üzülme yada sıkılma tek başına hastalığın çıkmasına neden olmaz. Dış etkenler lakin yakınlığı olan bir bireyde hastalığın çıkmasını kolaylaştırabilir. Bir diğer değişle şizofreni “ biyolojik bir beyin hastalığı “ olarak kabul edilmektedir.
Tedavisi Var mıdır?
Hastaneye yatış lakin çok gerekli görülürse başvurulabilecek bir tedavidir. Onun dışında hastaların tedavileri ve ömürlerini hastane dışında sürdürmeleri mümkün olduğu üzere, hastalığın gidişini daha olumlu etkilemektedir.
Bazı hastalarda hastalık daha ağır seyretmekte,tedavide istenilen sonuç alınmamaktadır. Bu türlü durumlarda, aile bu durumla nasıl başa çıkabileceği, ne yapabileceği konusunda yardım alabilir.
Hacıya hocaya götürmenin faydası olmadığı üzere,zararı olabilir. Evlendirmek yada askere göndermek de hastalığın güzelleşmesine katkı sağlamaz. Bu mevzularda hastanın hekiminden görüş alınmalıdır.
Tedavide aile ve etraf de büyük değer taşır. Ailenin ve etrafın destekleyici ve kabullenici olması gerekir. Eleştirici olma, dışlama ve düşmanca tavırlar hastayı olumsuz tesirler. Hasta ve ailelerin dayanışması hastalığı birlikte daha kolay karşılamalarına ve gayret etmelerine yardımcı olur. Bu emelle; İzmir, Manisa, Ankara ve İstanbul’da şizofreni dayanışma dernekleri kurulmuştur…
