Kronik seyirli, hezeyan, halusinasyon, dezorganize konuşma, dezorganize yahut katatonik davranışlar üzere olumlu belirtiler; afektif küntleşme, aloji, anhedoni üzere negatif belirtiler; sözel akıcılıkta, dikkatte, yürütücü fonksiyonlarda bozulma üzere bilişsel belirtiler; depresif ya da anksiyöz duygudurum üzere affektif belirtiler ile agresyon üzere davranışsal semptomlarla seyreden en yeterli bilinen ve en sık rastlanan psikotik hastalıktır.
Yaşam uzunluğu prevalansı %1–1,5 ortasındadır. Bayan ve erkeklerde görülme oranı birebirdir. Erkeklerde 15–25 yaşlarında, bayanlarda 25–35 yaşları ortasında başlangıç görülür. Erkeklerde hastalığın seyri daha berbattır.
Şizofreni tanısı koyabilmek için çoğunluk tarafından kabul edilmiş olan Amerikan Psikiyatri Birliği’nin DSM-IV teşhis kriterleri kullanılmaktadır. DSM-IV kriterlerine nazaran şizofreniye has patognomonik belirtiler yoktur. DSM-IV’ e nazaran şizofreni üç tanısal gurupta kıymetlendirilir. Bunlardan birincisi sanrılar, varsanılar, çağrışımda ve duygulanımda bozukluklar ile dezorganizasyon belirtilerinin varlığıdır. İkincisi bu olgularda okul iş, kişilerarası ilgiler ve kendine bakımda yıkım olmasıdır. Üçüncü gurupta ise en az 6 aylık bir müddetin geçmiş olmasıdır. Öbür ölçütler ise öbür teşhis gurupları ile alakaları belirtir.
ŞİZOFRENİDE KLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR
Şizofreniye has, patognomonik teşhis koydurucu klinik bir semptom yoktur. Şizofrenide rastlanılan her klinik bulgu ve belirti öteki nöropsikiyatrik hastalıklarda da görülebilir. Bu nedenle kolay bir ruhsal durum muayenesi ile şizofreni tanısı koyabilmek neredeyse olanaksızdır.(53)
Hastalığın prodromal fazından evvel premorbid belirti ve bulgular saptanabilmektedir. Şizofreni hastalarının premorbid hikayesinde sıklıkla şizoid yahut şizotipal kişilik örüntüsüne rastlanılmaktadır. Bu tabloda kişilik; sessiz, pasif, içe dönük olarak belirlenebilir. Sonuçta az sayıda yakın arkadaşının olduğu ve romantik bağlarının beklenen seviyeye gelemediği görülür. Aile ve arkadaşları hastada aylardır varolan değişimin sürdüğünü, okul, iş ve toplumsal etkinliklerde eskisi üzere fonksiyon gösteremediğini fark ederler. Bu periyotta hasta felsefi, büyüsel ve mistik yeni uğraşılar geliştirmeye başlayabilir.
Hastaların genel görünümü bakımsız, eksite bir bireyden, titiz giysili, büsbütün sessiz ve hareketsiz bir şahsa kadar geniş bir alanı kaplar. Garip postürler sergileyip, varsanılara karşılık olarak ajite olabilir ve şiddet davranışı gösterebilir.Bazı klinisyenler tarafından duygusal yakınlık oluşturamamaktan kaynaklanan ve sezgisel bir tecrübe olan ‘’Precox Hissi’’ tanımlanmıştır.
Şizofreni hastalarında ortaya çıkan depresyon, akut psikozun bir bulgusu olabildiği üzere psikotik bir epizodun takipçisi de olabilir. En sık işitme duyusu ile ilgili algısal bozukluk saptanmakla birlikte, beş duyudan rastgele birisi varsanısal yaşantılardan etkilenebilir.
