Sınav korkusu bütün öğrenciler ortasında hayli yaygındır. Alacağı notlar, imtihan sonrasında kazanacağı ya da kaybedeceği şeyleri düşündükçe bu tasa artar. Ebeveyn olarak ona sunabileceğiniz en büyük dayanak ona rastgele bir imtihan ya da notla hiçbir şeyin bitmeyeceğini söylemenizdir. Bu ortada ona yalnızca “rahat ol” demenizde yetmeyecektir. İmtihanlarda daha rahat olması için ona daha olumlu düşünmesini ve daha rahat hissetmesini sağlayacak kimi teknikleri öğretmeniz gerekir. Bunu öğrenmeleri ve bir alışkanlığa dönüştürmeleri ile kısa müddette imtihanlara daha rahat ve daha az korkulu girebilirler. Bu stratejilerden kimileri şunlardır.
“Kaygılı Fikirleri Neler?” Çocuğunuza Öğretin!
İlk olarak çocuğunuzu kaygılandıran fikirlerin neler olduğunu öğrenmeniz hem onun korkularıyla ilgili daha fazla farkında olmasını hem de sizin ona daha düzgün yardımcı olmasını sağlayacaktır.
Örneğin; Kaygılandığı anda ona şu soruları sorabilirsiniz.
Şu anda ne düşünüyorsun?
Seni kaygılandıran ne?
Olacağını düşündüğün en makus şey ne?
Bu sorular karşısında çocuğunuzun vereceği yanıtlar “başarısız olacağıma inanıyorum”, “sınavdan geçemeyeceğimi düşünüyorum” vb. üzere olabilir. Aslında bu türlü düşünüyor olmak sahiden imtihandan makûs not alacağı manasına gelmez. Lakin bu inançla duruma gerçek olmayan negatif bir pencereden bakmasını sağlar ve performansını olumsuz olarak tesirler.
“Daha Yapan Konuşmalar Yapmasını” Çocuğunuza Öğretin!
Yaşanılan durumlar karşısında nasıl yansılar vereceğinizi belirleyen tavırlar ve inançlardır. Hasebiyle çocuğunuzun imtihanla ilgili yaptığı negatif “konuşmalar” onun derdini arttıracaktır. Onun niyetlerini sizinle paylaşmasını sağlayın daha olumlu bir cümle ve bakış açısı ile yer değiştirin. İmtihanla ilgili olumlu konuşmalar özgüveni arttırır ve korkuyu azaltır.
Örneğin;
Negatif bir konuşma; Ne yaparsam yapayım, bu testi geçemeyeceğim Olumlu bir konuşma; Bütün gereçleri çalıştın, imtihanda elinden gelenin en uygununu yapacağına eminim.
Negatif bir konuşma; Matematikte yeterli değilim, niçin uğraşıyorum ki?
Olumlu bir konuşma; İmtihanda öğrendiğin şimdiye kadar öğrendiğin bilgileri en düzgün formda kullanacağına eminim.
Negatif bir konuşma; Şayet makus not alırsam bittim.
Olumlu bir konuşma; Tatlım bu imtihan başarıyı ölçmenin yalnızca bir yolu.
Negatif bir konuşma; Asla yanılgı yapmamalıyım.
Olumlu bir konuşma; Kusurlar her imtihanda olur ve yanlışlarından çok şey öğrenirsin üzere.
Negatif bir konuşma; Diyelim ki imtihanı geçemedim. O vakit ne olacak? Ne yapacağım?
Olumlu bir konuşma; Bu türlü bir şey olması tabi ki çok üzücü. Fakat dünyanın sonu değil. Bir dahakine biraz daha fazla çalışabilir, yanlışlarının üzerinden geçebilir ve daha âlâ yapabilirsin.
“Fiziksel Olarak Rahatlamayı” Çocuğunuza Öğretin!
Fiziksel olarak rahatlamanın tasayı azaltma ve performansı daha âlâ ortaya çıkarma üzere tesirleri epey düzgün biliniyor. Siz de çocuğunuza gevşeyerek rahatlamayı ve imtihana daha rahat girmesini sağlayabilirsiniz.
Bu idmanı birlikte yapın. Beraberce rahat bir koltuğa oturun. Vücuttaki gergin alanları bulup evvel kasıp sonra gevşetin. Örneğin…
Önce kollarınla başlayalım… Artık kollarını, omuzlarını pazılarını sık. Artık sıkmaya devam et (10’a kadar say), artık bırakabilirsin. Bütün gerginliği bırak, güya kollarından bir sıvı akarmışçasına, bütün gerginliğin akıp gitsin. Bırak hepsi gitsin, tüm gerginlik akıp, gidiyor. Kolunu dayadığın yeri (ya da sandalyeyi) hisset, kollarının ağırlaştığını fark et… Giderek ağırlaştığını, daha da ağır olduğunu hisset…
Kolların ağır ve rahat… Rahat, ağır ve sıcak… Yükün sıcaklığını ve rahatlığını fark et… Giderek daha ağır, rahat ve sıcak hissediyorsun…”
Derin bir nefes alıp vererek sırasıyla elleri, bacakları, ayakları, uzunluğunu, karnı ve yüz kaslarını kasıp gevşetin. Ortalarda derin nefes alıp vermeye devam. “Ebeveyn Olarak Yapmanız Gerekenleri” Kendinize Hatırlatın!
Şüphesiz çocuğunuzun yapacağı ve öğreneceği prosedürler kadar sizin de ona bu süreçte göstereceğiniz tavır ve davranışlar da ona rahatlaması için büyük dayanak olacaktır.
Sınav öncesindeki günler tasayı hissedeceği vakitler olacaktır. İmtihan tarihlerini kesinlikle not edin. İmtihanlar öncesinde onunla konuşmaya ve dayanak olmaya çalışın. Korku arttığı vakit günlük uyku ve yemek nizamında bozulmalar olabilir. Çok fazla zorlamadan sağlıklı beslenebileceği yiyecekler hazırlayın. Uyku sisteminin bozulmaması için çalışma saatlerini gözden geçirin ve çok fazla kafein almamasını sağlayın. Bir imtihanın akabinde başlangıçtan sonuna kadar nasıl bir imtihandı beraberce üzerinden geçin. Korkuyla başa çıktığı vakitler için onu tebrik edin. Derdin yüksek olduğu ve bunun imtihan performansını olumsuz etkilediği durumlarda mutlaka kızmayın ve eleştirmeyin. Onu etkileyen etkenleri âlâ öğrenin. Bir dahaki imtihanda neleri daha düzgün yapabilir. Bunun üzerine konuşun. Olumsuz hislerini görmezden gelmeyin. Onun yaşadığı bu duyguyu anlamaya ve onunla empati kurmaya çalışın. Tek taraflı nasihat vermek yerine onunla diyalog kurmaya onu da dinlemeye çalışın.
İmtihanlardan sonra rahatlayacağı ve dinleneceği tertipler yapın.
