Savaş münasebetlerine güçlü formda inanmayan şahısların savaş şoku yaşayabileceğini belirten Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Ben şu münasebetlerle savaşıyorum diyen ve buna inanan bireyde savaş şoku olmuyor. Şehitlik duygusu bunu sağlıyor bize” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, savaş psikolojisinin birey üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.
Savaş şokunda beyin kendini bloke ediyor
Savaşların bilhassa savaşın içerisinde bulunan birtakım askerler üzerinde “savaş şoku” tesirine sebep olduğunu ve bu hususta profesyonel takviyenin kıymetine belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 2. Dünya Savaşı’nda savaş zayiatlarının beşte birinin savaş şokundan olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Tarhan, “Silahlı kuvvetlerdeki sıhhiye taburlarında ayırma bölükleri ve sıhhiye taburlarında psikiyatri takımı vardır. Savaş şoku ile gayret için konulmuştur. Kişinin savaş gerilim reaksiyonu akut gerilim yansısıdır. Nasıl korkunca kolumuzu bloke eder oynatmayız, kişi de beyinde çok gerilim hormonu salgılayınca beyin kendini bloke ediyor. Bütün duyulara kapatıyor kendini, beş duyuya bile kapatıyor” dedi.
Şok anında beyinde kognitif körlük meydana geliyor
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, büyük travmaların yaşandığı Marmara zelzelesini örnek verdi. Vaktinde ve gerçek müdahalenin ehemmiyetini vurgulayan Prof. Dr. Tarhan, “Marmara zelzelesinde beşerler ekmek yemiyordu, dolaşıyordu, acıkmıyorlardı. Bu olaylarda beyinde o anda kognitif körlük dediğimiz bir durum oluşuyor ve şahıslar hiçbir şey göremez halde hareket ediyor. Beyin çok gerilim hormonu salgılıyor ve o anda güç akışı duruyor. Şayet burada yanlışsız müdahale edilirse kişi çabucak sessiz bir ortama alınır, anti-stres bir ilaç verilirse birkaç saat içerisinde açılır” formunda konuştu.
Kişi savaşa güçlü münasebetlerle inanmamışsa, savaş şokuna giriyor
Savaş münasebetlerine güçlü halde inanmayan şahısların şoka sürüklenebileceğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Eğer bir insan savaşa güçlü münasebetlerle inanmamışsa ‘Ben şu münasebetlerle savaşıyorum’ diye inanırsa savaş şoku olmuyor. Mesela şehitlik duygusu bunu sağlıyor bize. Askerlikte ‘Kendi hayatın tehlikeye giriyorsa bırakmayacaksın devam edeceksin’ diye eğitim alıyor asker” diye konuştu.
Çocuklarımızı bir sera çiçeği üzere büyütmeyeceğiz
Savaş durumunun çocuklara aktarılmasında çoklukla kusur yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Gerçekleri örtmek üzere, çabucak televizyonu kapatmak üzere, hiç haber seyrettirmemek üzere, bunlar son derece sakıncalı. Çocuğumuzu bir sera çiçeği üzere büyütmeyeceğiz. Çocuk anne ve babanın yansısına nazaran kendini inançta yahut inançsız hisseder. Anne-baba kaygılıysa, savaştan ötürü, örneğin; ‘Gideceğiz, taşınıyoruz, yandık, öldük, mahvolduk’ diyorsa, çocuk o vakit korkar. Anne-baba bu türlü durumlarda bu olayı yorumlarken, tahlil ederken çocuğa büyük insan üzere konuşacak fakat büyük insan davranışı beklemeyecek” dedi.