Sorumluluk kişinin kendi davranışlarının veya kendi yetki alanına giren herhangi bir olayın sonuçlarını üstlenmesidir. Sorumluluk çocukluktan başlanarak verilen eğitimle elde edilen bir BECERİ dir. Bunu duyan anne babalar sorumsuz çocukları için hemen suçluluk duyacaklardır. Ama şunu da bilmeliyiz ki Yaratan’ın bize sunduğu bir kumaş var (çocuğunuzun genetik yapısı) birde bizim verdiğimiz eğitim disiplin ve terbiyeki ( psikososyal çevrenin en önemli bölümü) onada terzilik diyelim. Terzilik becerimiz önemli ama kumaşımızıda tanıyarak ve razı gelerek bu işi yapmalıyız.
Şu an yaşlı ve orta yaş kuşağı geleneksel Türk ailesinden gelen sıkı bir terbiye ile kimimiz birazda ezilerek büyüdük. Günümüz koşullarında çocuklara elimizden gelenin biraz daha fazlasını vererk mutlu ve özgüvenli olmasını isteyerek büyüttük. Sonuçta sorumluluk almayan bireyler yetiştirdik. Önceleri ebeveynlerimizden şikayet ederken şimdilerde çocuklarımızdan şikayet ediyoruz.
Onları nasıl sorumluluk sahibi bireyler haline getirebiliriz?
1.Bizler onlara doğru rol-model olmalıyız. Çocuklar GÖREREK DENEYİMLEYEREK öğrenirler. Biz çöpümüzü sokağa atmazsak onlarda atmayacaktır. Biz dişimizi fırcalarsak onlarda dişlerini fırcalayacaktır. Biz düzenli işimize gidersek onlarda okullarına gidecektir.
2.Cinsiyet ayırımcılığı yaparak sorumluluk vermeyin. Masayı toparlarken yardım aldığınız kızınız sorumluluğu öğrenir, oğlunuz eksik kalır. Ülkemizde üniversitelere girişte kızların 2/3 oranında artışına şaşırmayalım. Aynı şekilde üniversite bittikten sonra eğitim başarısı yüksek kızınızın diplomasını evine asmasına da…
3.Çocuğunuzun makul isteğine karşılık, sizde ondan sorumluluk almasını isteyebilirsiniz..
4.Çocuğa yapması gereken şeyleri zorunluluk, görev gibi algılatmadan sonuçlarının ona getireceği mutluluktan bahsedin. örn: Düzenli bir masada çalışmanın, temiz bir evde oturmanın keyfi gibi.
5.Çocuğun kendi başına bir şey yapmasını engellemeyin. Örn: Dökerek yemek yiyen çocuğu elinden kaşığını alıp beslemeniz, onu mutsuz eder. Özgüveni ve becerisinin gelişmesini engelersiniz, ondan sonra 23 yaşında karpuzu kesebildiğine sevinen oğlunuza şaşırırsınız.
6.Yaptığı küçük şeyleri bile ödüllendirin, övün örn: “Taze elden taze pişmiş taze kahve ne güzel olur” diyen büyüklerimiz hep çocuk ve gençleri överek, köpüğü kaybolmuş, kaynamış kahveleri afiyetle içmişlerdir.
7.Ceza tehdit ile sorumluluk verilemez. Ama davranışlarının sonuçlarını görmesine izin verin ki büyüsünler.
8.Uyarılarınızı sevgi ile harmanlayarak yapmalıyız.
9.Parayı doğru kullanmayı öğretmeye çok küçük yaşta başlamalıyız.
10.Çocuklar parayı ya harcanılması gereken bir şey ya da biriktirilmesi gereken bir şey olarak algılayabilirler. Bankamatiği devamlı para veren SİHİRLİ BİR MAKİNE zannedebilirler. İhtiyaç ve istekler arasındaki farkın pek çok yetişkin bile ayırımında olmayıp aynı giysinin farklı renklerini alanları ya da indirimde ucuz deyip ihtiyacı olmayanı alıp dolapta bekletenleri görür gibisiniz değil mi?
11.Alışveriş yapmayı öğretin.
12.Günlük ve aylık harcama limitleri belirleyin.
13.Evde yemek yemesini ve hazırlamasını önerin.
14.Bir amaç uğruna birikim yapmasını öğretin.
15.Görevini yapan çocuğunuzu ödüllendireceğiniz önceden yazıp duvara asın ve yaptığında cep harclığı verin.
16.Bir aylık gider faturalanızı toplayın neyin nereye harcadığını bilin ve rakamlarla gösterin.
17.SORUMLULUK ALMAYAN KİŞİ GÜDÜLMEYİ KABUL EDER deyişi sadece bireyler için değil, aile-ülkeler içinde geçerlidir. Sorumluluk özgürlüğü ve mutluluğu getiren bir beceridir. Dünyada haklar kadar sorumluluk bilinci üzerinede çalışma yapılmalıdır. ÖZGÜRLÜK HEYKELİNİN KARŞISINA, SORUMLULUK HEYKELİ dikilmelidir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
