Sosyal anksiyete bozukluğu veya sosyal fobi bireyin başkaları tarafından yargılanabileceği kaygısı taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı konusunda belirgin ve sürekli korkusunun olduğu bir anksiyete bozukluğudur. Kişiler başkaları ile etkileşimde bulunmalarını gerektiren ya da bir eylemi başkalarının yanında yerine getirmeleri gereken durumlardan korkarlar ve bunlardan olabildiğince kaçınmaya çalışırlar. Başkalarının kendileri ile ilgili olarak kaygılı, zayıf, yetersiz gibi yargılarda bulunacağını düşünürler. Ellerinin ya da seslerinin titrediğinin farkına varılacağı ile ilgili kaygılardan ötürü toplum içinde konuşmaktan kaçınabilirler. Başkaları ile konuşurken, özellikle karşı cinsle, aşırı kaygı duyabilirler. Sosyal fobi fiziksel, bilişsel ve davranışsal belirtileriyle karakterize bir hastalıktır. Kişi korktuğu durumlarla karşılaşması için zorlandığında veya beklenmedik anda böyle bir durumla karşılaştığında yoğun anksiyete yaşar ve bir takım bedensel belirtiler ortaya çıkar. Bunlar; çarpıntı, titreme, terleme, mide-barsak sistemi problemleri, kas gerginliği, yüzde kızarma, sersemlik gibi belirtilerdir. Sosyal fobiye eşlik eden özellikler arasında eleştirilmeye, olumsuz biçimde değerlendirilmeye ya da reddedilmeye karşı aşırı duyarlılık, haklarını savunmada güçlük çekme ve benlik saygısında düşüklük yer alır. Bu kişiler sınava girme gibi başkalarınca değerlendirilecekleri durumlardan da çoğu zaman korkarlar. Bu durum beraberinde sınav kaygısını getirebilir. Okul başarıları düşebilir. Yaşam kalitesinde ciddi kayıplar,sosyal destek sisteminde bozulma ve intihar düşüncelerinin de eşlik ettiği sorunlar yaşanabilir. Çocukluk çağında başlayan ve genellikle süreğen bir gidiş gösteren sosyal fobiye başka psikiyatrik rahatsızlıklar da eşlik edebilir. Depresyon ve madde kulanım bozuklukları riskinin artış gösterdiği bilinmektedir.
Sosyal fobiyi devam ettiren nokta nedir? Bu sorunun cevabı olarak sosyal fobisi olanlarda kendine odaklanmış dikkatin olduğunu görüyoruz. Diğer kişiler tarafından olumsuz değerlendirmenin tehlikesi içinde olduklarını düşündüklerinde, kendilerini gözlemeye başlarlar ve tüm dikkatleri bu konuya odaklanır. Kendilerine yönelik dikkat arttıkça gerginlik ve kaygı artar. işlevsel olmayan inançlar hastalıkta önemlidir.
Sosyal Fobi Oluşum Sebepleri
Genetik ve çevresel etmenlerin üzerinde durulmaktadır. Ebeveyn-çocuk etkileşiminde ihmaller, travmatik sosyal yaşantılar, olumsuz yaşam olayları hastalık sebepleri arasındadır.
Sosyal Fobi Tedavisi Nasıl Olur?
Farmakoterapi (ilaç tedavisi) yanında psikoterapi uygulandığında oldukça iyi sonuçlar alınmaktadır. Psikoterapi yöntemleriden bilişsel davranışçı terapi ve şema terapi ugulanmaktadır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
