Öfke genel olarak istenmeyen, hoşnut olunmayan olaylar karşısında gösterilen bir duygudur. Öfkenin şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişebilmektedir. Bazen aynı olay bir kişiyi aşırı derece de öfkelendirirken diğer insanların bu kadar öfkelenmesine neden olmayabilir. Öfke duygusu diğer duygula gibi kontrol edilebilindiğinde insanın kendine ve çevresine zarar vermesini engelleyebilir.
Ancak bazı kişiler de olaylara gereğinden fazla öfkelenme, öfkesini kontrol edememe ve çevreye ve kendisine zarar verme davranışı görülebilmektedir. Öfkesini kontrol edemeyen birey yakınlarının uyarılarına rağmen her defasında kendini haklı görmekte ve karşı tarafı suçlamaktadır. Öfke kontrolünü sağlayaman birey bir müddet sonra yalnızlaşır ve bu durum daha da öfkelenmesi neden olabilir.
BİZİ ÖFKELENDİREN DURUMLAR NELERDİR ?
Hayal kırıklığına uğradığımız zaman, kişiliğimize bir saldırı yapıldığını düşündüğümüz zaman, anlaşılmadığımızı düşündüğümüzde, diğer insanlar tarafından haklarımıza saldırı olduğunda genel olarak öfkeleniriz. Öfkemiz de diğer duygularımız gibi düşüncelerimiz neticesinde oluşuru. Duygularımızı ortaya çıkaran şey olaylar değil olayları yorumlayış biçimimizdir. Genellikle danışanlarımız trafik kurallarına uymayan insanlara, toplum kurallarını çiğneyen insanlara karşı ya da hakarete uğradıklarını düşündüklerinde öfkelendiklerini söylerler. Daha önce de belirttiğimiz gibi kimi zaman aynı olaylar karşısında insanların tepkileri farklı olabilmektedir. Trafik kurallarına uymayan birini gördüğümüzde bazen bu olay bizi sinirlendirebilir. Bazı kişiler bu durumda aşırı öfke sonrası fiziksel şiddet uygulamak istemekte bazı kişiler ise sözlü münakaşa yaşamakta bazen de öfkesini kontrol altında tutabilmektedir.
Öfke Anında Ortaya Çıkan Belirtiler
Kan basıncında yükselme, aşırı gerginlik, nefes alıp vermede düzensizlik, yüksek sesle konuşma, vurma, tekme atma gibi fiziksel şiddet belirtileri görülür. Bazen de öfkenin dolaylı etkilerine bağlı olarak ağlama, huzursuzluk, boşlukta hissetme, uyku hali görülebilmektedir.
ÖFKENİN SONUÇLARI
Aşırı öfkelenen kişilerde ya tepkisini aşırı dışa vurma bazen de içinde tutma kendine yönlendirme olabilmektedir. Her iki durumda da öfkeyle yaşayan bireyde bir takım belirtiler ortaya çıkmaktadır. Aşırı öfkenin sonuçları olarak kişide baş ağrısı, sırt, omuz ağrıları, bulantı, kusma, nefes alma ile ilgili sorunlar, cinsel sorunlar, konsantrasyon sorunları, dikkatini toplayamama, devamlı huzursuz hissetme, uykusuzluk, sigara-alkol-madde bağımlılığı, aşırı yemek yeme gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Öfke kontrol sorunu olan kişilerin devamlı stres altında yaşadıkları ve bu stresinde başta beyin olmak üzere tüm organlarımızı olumsuz etkilediği unutulmamalıdır.
ÖFKE KONTROL SORUNUNUN NEDENLERİ
Öfke kontrol sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız mutlaka bir psikiyatriste görüşmeniz ve öfke kontrol sorununa neden olan öncelikle fiziksel bir hastalığınızı olup olmadığı değerlendirilmelidir (epilepsi, şeker hastalığı, tansiyon hastalığı vb). Eğer altta yatan fiziksel bir hastalığınız yoksa çocukluk yıllarında yaşamış olduğunuz olumsuz yaşam olayları irdelenmeli aynı zamanda başka bir psikiyatrik hastalık yaşayıp yaşamadığınızda saptanmalıdır. Örneğin depresyon, kaygı bozuklukları, tükenmişlik, bipolar bozukluk, kişilik bozuklukları vb psikiyatrik hastalıklarda da kişiler öfke kontrolü ile ilgili sorunlar yaşarlar.
ÖFKE KONTROL BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ
Öfke kontrol sorunlarına neden olabilicek hastalıkları ya da durumlar saptandıktan sonra öncelikle altta yatan nedenin tedavi edilmesi. Kişiye öfke ile baş etme tekniklerinin öğretilmesi, gevşeme teknikleri vb, öfkeye neden olan düşünce yapımızın değiştirilmesi, olayları daha sağlıklı yorumlamamızı sağlamak, problemleri öfkeyle çözme alışkanlığımızın değiştirilmesi farklı problemle çözme yeteneklerinin geliştirilmesi hedeflenir. Öfke kontrol bozukluğu olan bireylerde beyinde bir takım kimyasal değişikliklerin olduğu saptanmıştır.
ÖFKENİN TETİKLEDİĞİ HASTALIKLAR
Aşırı öfkeli bireylerin kalp hastalıkları, tansiyon, şeker hastalığı, psikiyatrik hastalıklara zemin hazırlamaktadır. Özellikle uzun yıllar devam eden öfke sorunları sosyal olarak yalnızlaşmamıza, sevdiklerimizi kırmamıza neden olmakta ve sonrasında yaşadığımız pişmanlık duyguları gittikçe hayattan zevk almamızı engeller bir seviyeye gelmektedir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
