Sigmund Freud ile başlayan psikanaliz, daima bir evrim ve gelişme kaydederek günümüzde hala
popülerliğini sürdürüyor. Ruhun derinliklerinde, bilinçdışında kalmış olan tasarım, istek ve karmaşaları
bulup ortaya çıkarmayı, böylelikle bunların ruhu huzursuz ve rahatsız eden baskılarını gidermeyi
amaçlayan ve ruhbilim öğretisi olan psikanaliz, “ruhsal çözümleme” olarak tanım ediliyor. Psikanalizde
insanın uyumlu yahut uyumsuz davranışlarının kaynağı sayılan bilinçdışı çatışmaları ve güdüleri
araştırılıyor, bilince çıkartılarak çözümlenmeye çalışılıyor.
PSİKANALİST VE ANALİZAN…
Yaşamda kaçınılmaz olan başarısızlıklarla, çelişkilerle ve düş kırıklıklarıyla baş etmek için psikanalitik
uygulamalar büyük bir muvaffakiyetle kullanılıyor. Bu uygulamalarda psikanaliz yapan şahsa “psikanalist”ve onun
analizinden geçen şahsa “analizan” ismi veriliyor. Tahlil sürecinde psikanalist kimliğini ve kişiliğini çok açık ortaya
koymuyor, inançlı bir ortam yaratıyor, tarafsız kalıyor ve analizanın çocuksu istek ve gereksinimlerini
doyurmamaya çaba ediyor.
HAFTADA EN AZ 3 KERE GÖRÜŞÜLÜYOR…
Psikanaliz görüşmeleri haftada en az 3 sefer olmak üzere gerçekleştiriliyor. Seanslarda analizan divanda uzanıyor.
Psikanalist analizanın görüş açısının dışında ekseriyetle gerisinde bir yerde oturuyor. 45 dakika süren seanslarda
analizan zihninden geçenleri, rastgele bir sınırlama, sansürleme ve gizleme olmadan “serbest
çağrışım” halinde anlatıyor. Bu çağrışımlar, düşler, umutlar, dilekler ve fanteziler geçmiş aile yaşantısının birer
anısı olarak ilgi konusu oluyor ve psikanalizin çalışma gereçlerini oluşturuyor. Psikanalist ve analizan bu
çağrışımlarda ortaya çıkanlar üzerinde beraberce çalışıyorlar. Bu süreçte psikanalist çoklukla dinliyor ve sadece
profesyonel kanaati gerektiğinde, yani içgörü uyandırma fırsatı yakalandığında “netleştirme,
yüzleştirme ve yorumlama” ismi verilen tekniklerle analizanın farkındalığını arttırmaya çalışıyor.
ZAMANLA İÇGÖRÜ KAZANILIYOR…
Psikanalizin öngördüğü modele nazaran, insan zihni şuurlu, yarı-bilinçli ve bilinçdışı katmanlardan oluşuyor. Bu
nedenle psikanaliz öncelikle hayat boyunca tecrübelenen lakin bilinçdışına itilenlerin hatırlanmasını amaçlıyor.
Çünkü ruhsal problemlerin kıymetli bir kısmı bilinçdışında bulunan iç ruhsal çatışmalardan kaynaklanıyor. Analizan
divanda özgür çağrışımla konuştukça, şuurlu katmandan gelen fikir, his ve imgeler kadar, yarı-
bilinçlilikte belirmeye başlayan aşikâr birtakım çağrışımlar da dikkat çekmeye başlıyor. Art geriye çok sayıda ve sık
aralıklarla seans yapılmasıyla, bilinçdışında tutulanların türevleri olan bu çağrışımlarla bilinçdışı kendisini ifade
ediyor. Analizan vakitle bilinçdışında tuttuğu çatışmaları ve bunların psikanalize başvurma problemleriyle olan
bağlantılarını fark ediyor. Bu hatırlamalar ve farkındalıklarla analizan iç dünyasında neler olup bittiğini keşfediyor,
bunların omurundaki olaylara, ilgilere, tekrar eden problemlere ve içinden çıkamadığı durumlara nasıl sebep
olduğunu görmeye başlıyor ve içgörü kazanıyor. Bilinçdışı savunma sistemleriyle bilinçdışında tutulanlar
bilince kazandırılıyor. Bunun yanında analizan, kısmen farkında olduğu lakin bütünüyle hâkim olamadığı anı,
düşünce ve hislere daha fazla hâkim olmaya başlıyor. Farkındalıkların tahlil odasında, çok istikametli ve
tekrarlayan biçimlerde çalışılmasına “derinlemesine çalışılma” ismi veriliyor. Bu süreçte öncelikle düşünsel olarak
öğrenilenlerin duygusal öğrenmelere dönüşmesi, daima ve zaten hale gelmeleri sağlanıyor. Ortaya çıkan
ve kelama konulan niyet, his ve fanteziler tahlil edildikçe iç ruhsal çatışmalar hafifliyor, zamanla
çözümleniyor ve analizan kendi ömrünün direksiyonuna geçiyor. Ayrıyeten kendi hudutlarını, zayıflıklarını ve
doğasını olduğu kadar, dünya üzerindeki gerçekçi gücünü ve imkânlarını da kabul eden analizan, seçimlerinin
sonuçlarını ve sorumluluğunu üstlenerek ruhsal olarak özgürleşiyor.
PSİKANALİZ NE VAKİT GEREKİYOR?
Neden yapıldığı bilinmeyen ve tekrar eden davranışlar, devamlı hissedilen yalnızlık ve boşluk hisleri,
kişilerarası ilgilerde tekrar eden zorluklar, çok utangaçlık ve toplumsal fobi, izahı olmayan ve uzun
süren anksiyete ve gerilim atakları, okul, üniversite, meslek hayatında ve özellikle aşk ve sevgi bağlantılarında tekrar
eden başarısızlıklar, izah edilemeyen endişe (fobi) ve panik ataklar, hayati zorlaştıran takıntılı niyetler ve
kontrol edilemeyen davranışlar, izahı olmayan depresyon yahut melankoli, evlilik hayatında önemli
duygusal bozukluklar, cinsel problemler, maddî yahut manevî kayıptan sonra bitmeyen yaslar, ruhsal faktörler
tesirinde olan bedensel hastalıklar, daha az acı çekmek yahut yalnızca ruh cihanını geliştirip büyüterek daha iyi
yaşamak için psikanaliz sürecine girilebiliyor.
