Uyku sırasında görülen davranışsal ve duygusal yansıların olduğu bir hareket bozukluğudur. Kabustan yani dehşetli hayalden farkı, kabuslarda kişi uykudan daha kolay uyanabilir ve sakinleştikten sonra tekrar uykuya dalabilir. Uyku teröründe ise uyandırabilmek, kişiyi şuurlu hale getirebilmek yani farkındalığını sağlamak pek mümkün olmamaktadır.
Stres, çok yorgunluk, ateş, ilaç kullanımı, farklı bir yerde ahenge uyku terörünü tetikleyebilir.
Sıklıklı çocuklukta başlayan, erişkinde çok az sıklıkta devam eden bir durumdur. Şahit olan insanları huzursuz eden korkutucu bir olaydır. Lakin kendi kendine biteceğini bilmek, sabırla beklemek, kendisine ve etrafına ziyan vermesinin önüne geçmek kâfi olacaktır. Kişiyi uyandırmaya çalışmak gereksizdir zira uyansa bile kendinde olmayacak ve hatırlamayacaktır.
Tetikleyebilecek nedenlerin araştırılması, varsa ortadan kaldırılması, kişinin hayatını ve birlikte yaşadığı insanları etkilemeye başlamışsa psikiyatri tedavi başvurusu önerilir.
Uyku korkusu derin REM dışı uyku devrinde oluşur. Uyku korkusu, kabustan farklı olarak düş ile alakalı değildir, daha çok bir uyku periyodun birinden başkasına geçerken ani kaygıyla uyanma ile ortaya çıkmaktadır. Çoğunlukla uyku korkusu çocuk uykuya daldıktan 2-3 saat sonra, en derin REM dışı uyku periyodundan düşlerin görüldüğü REM uyku periyoduna geçerken ortaya çıkar. Olağanda bu geçiş sessizce gerçekleşirken nadiren çocukta kaygı tepkisine neden olabilir. Uyku sırasında çocuk birden yatakta oturur duruma geçer ve endişe işareti olarak çığlık atar, akabinde ağlamaya başlar. Çocuk süratli hızlı soluk alıp vermektedir, kalp suratı artar, terleyebilir, ve endişeyle çığlık atarak kıvranır. Bu durum birkaç dakika yahut daha uzun sürer, çocuk daha sonra sakinleşir ve tekrar uykuya dalar. Kabustan farklı olarak çocuk sonraki gün bu olayı hatırlamaz. Halbuki kabusta çocuk sonraki gün gece gördüğü rüyayı ve korktuğunu hatırlayabilir. Bunun nedeni REM uykusundan uyanıldığında (kabus REM uykusunda oluşur) olayın sonraki günü bunun hatırlanabilmesi lakin derin REM dışı uykudan uyanıldığında bunun hatırlanamamasıdır.
Uyku korkusu 2 yaşın üstündeki çocuklarda erişkinlik yaşlarına kadar olan periyotta görülmektedir. Beklenen nedeni şimdi gelişmekte olan beynin uyku periyotları ve bir periyottan öteki periyoda geçişlerdeki ufak aksamalardır. Uyku korkusu olan çocukların çoğunluğunda aile bireylerinin en az birinde emsal bir durum kelam mevzusudur ve bu çocuklarda uykudan sıkça uyanma ve uyurgezerlik üzere ek parasomiler bulunmaktadır.
Aşırı yorgunluk, gerilim, ateş, antibiyotik üzere ilaç kullanımı, yatağından farklı bir yerde ahenge üzere faktörler uyku korkusu yaşanma mümkünlüğünü artırır.
Uyku kabusu çocuklar ortasında %3-5 ortasında görülürken, kabus çabucak hemen her çocukta sık olmayarak görülebilen bir durumdur. Uyku korkusu çoğunlukla 4-12 yaşlar ortasında ve erkek çocuklarda biraz daha sıkça görülmektedir. Erişkinliğe geçişle birlikte kaybolmaktadır.
Uyku terörü sırasında anne-baba ne yapmalıdır?
Uyku korkusu aile içinde paniğe kapılmaya yol açan, korkutucu bir durumdur. Çocuk çığlık atmakta, elini kolunu sağa sola savurmakta ve her türlü telkine kapalı bir durumda, karşılık vermemektedir. Aileye düşen bunun birkaç dakika süren bir olay olduğu ve biteceğini bilerek sabırla beklemesi, o sırada çocuğun hareketler nedeni ile kendine ziyan vermesini engellemektir. Bu süreç geçtikten sonra çocuk esasen uykuya yine dalacaktır, bu nedenle çocuğu uyandırma çabası içinde olunmamalıdır. Esasen uyandırılmak istense bile çocuk uyanmayacaktır, uyandırılabilse bile sersem ve kendinde olmayacaktır.
Uyku korkusu şayet çok çok sık değilse tedavisi gereken bir durum değildir. Lakin uyku korkusunu artıran faktörlerin giderilmesi faydalı olur. Bunlar, çocuğun okul gerilimi, doğacak olan kardeşe ilişkin tedirginliklerinin giderilmesi, çok okul yahut sportif yorgunluktan kaçınılması üzere kolay tedbirlerdir.
