Genellikle 20-30 yaş ortasında başlar, erkeklerde erken yaşlarda daha fazla görülürken, bayanlarda 35-45 yaşları ortasında en yüksek seviyesine ulaşır ve bayanlarda erkekler nazaran daha sık görülür. Panik bozukluğun gelişiminde birçok etken rol alır. Çocukluk yahut ergenlik yıllarında kıymet verilen birinden fizikî yahut duygusal olarak ayrılma, fizikî yahut cinsel berbata kullanım, anne- babanın denetleyici, gözetici, müdahaleci, eleştirel, korkutucu ve talep kar olarak algılanması, kişinin iş vb. sorunluluklarında artış, öfke denetiminde zorlanma üzere etkenler başlıcalarıdır. Panik bozukluk birçok ruhsal hastalıkla( depresyon, toplumsal fobi, OKB, Yaygın anksiyete bozukluğu vb. ) birlikte görülebilir. Panik bozukluğunda kıymetli bir risk alkol berbata kullanımının gelişmesidir. Bu hastalar başlangıçta alkol alarak bir rahatlama sağlamaya çalışırlar lakin alkol alımı hastalığı düzeltmeyeceği üzere alkol bağımlılığının gelişimine neden olabilir.
Panik Atağı: Gün içerisinde beklenmedik bir yerde ve vakitte (uyku da dahil) birdenbire ortaya çıkan bedensel ve ruhsal belirtilerin eşlik ettiği ağır bir kaygı ve telaş nöbetidir. Bazen bu atağı tetikleyen bir faktör de olabilmektedir. Unutulmamalıdır ki panik atakların yaklaşık olarak %30- 40’ ı uyku sırasında oluşmaktadır.
Atak sırasında görülebilecek bedensel belirtiler, çarpıntı, nefes darlığı, göğüste daralma hissi, göğüs ağrısı, baş dönmesi, baş ağrısı, uyuşma, karıncalanma, terleme, bulantı, karında şişlik, sıcak basmaları üzere birçok belirti olabilir. Bu belirtiler nedeniyle hastalar çoklukla acil servislere yahut öteki branş tabiplerine başvurmaktadırlar.
Atak sırasında görülebilecek ruhsal belirtiler, baş dönmesi, dengesizlik, bayılma hissi, gerçek dışılık ya da kendinden ayrılmış olma hissi, vefat korkusu, delireceği ve denetimi kaybedeceği kaygılarıdır.
Atak yaklaşık olarak 5-10 dakika kadar sürer, lakin devamında oluşan kötülük hissi ve telaş saatlerce sürebilir.
Panik Bozukluğu: Tekrarlayan, panik ataklarla birlikte, ataklar ortasında uzun bir mühlet öteki atakların olacağı telaşı, atakların sonuçları ve tesirleri ile ilgili tasalar ve davranış değişiklikleri görülmektedir.
Agorafobi: Hastalar panik atağı tetikleyeceklerine inandıkları, yardım alamayacakları yahut kurtulmanın sıkıntı olabileceği durum, yer ya da olaylardan uzak durmaya çalışmalarıdır. Hastalar kaçındığı durumlarla karşılaştıklarında panik atak gibisi ağır sorunlar yaşayabilirler. Kendilerine eşlik eden birileri olduğunda kaçındıkları ortam, yer ve olaylara basitçe girebilirler. Bu hastalar, otobüse, trene binmekten, sinemaya, tiyatroya vb. kapalı ortamlara gitmekten, sokaklara çıkmaktan kaçınırlar hatta meskenden dışarı bile çıkamaz duruma gelebilirler. Panik bozukluk teşhisli hastaların yaklaşık olarak, %50- 75 üzere oranlarda agorafobi bulunmaktadır.
Tanı basamağında birçok ruhsal hastalık ve bedensel hastalıkla karışabilmektedir. Bu hastalıkların ayrıntılı bir kıymetlendirme ile dışlanması gerekir.
TEDAVİ
Tedavide inanca dayalı uygun bir hasta tabip bağlantısının oluşturulması, hastanın sıhhati ile ilgili telaşları ve muayene ve tetkik arayışını denetim etme ve tedaviye ahengi sağlamada temeldir. Tedavide yalnızca panik atakların düzeltilmesi değil, beklenti anksiyetesi ve agorafobik kaçınma davranışının da düzlemesi fonksiyonellik ve ömür kalitesinin güzelleştirilmesi hedeflenmelidir. Aksi durumlarda atakların tekrar başlama oranı yüksektir.
