Kendiliğinden ve beklenmedik biçimde ortaya çıkan panik ataklarla seyreden bir hastalıktır. Atakların ortaya çıkması için o anda hüzünlü ya da öfkeli olmanız gerekmez. En keyifli anlarda bile ortaya çıkabilir. Panik atak sırasında hastalarımız ileri derecede telaşlı ve telaşlı görünür. Şiddetli bir dehşet hali içindedirler. Dehşet, mevt korkusu, aklını yitirme ya da denetimi kaybetme korkusu biçiminde olabilir. Atak sırasında kişi kendisini ve etrafını değişik ve yabancılaşmış olarak algılayabilir. Çarpıntı, terleme, titreme, boğulma ya da nefes alamama hissi, göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma hissi, bulantı, karın ağrısı, baş dönmesi, uyuşma, karıncalanma, sık idrara çıkma, bulanık görme, halsizlik, üşüme yahut sıcak basması üzere bedensel belirtilerin birkaçı panik atak sırasında bir ortada görülebilir.
Panik ataklar, çoğunlukla akşam ya da akşama yanlışsız ortaya çıkmakla birlikte günün öteki saatlerinde de görülebilirler. Panik ataklar uykuda da gelebilir. Birtakım hastalarımız yalnızca uyku sırasında atak geçirir. Kaygı, çarpıntı ve nefes alamama hissi ile uyanırlar. Hastalarımız, bir kere panik atak geçirdikten sonra tekrar atak geçireceğine dair kaygılar yaşarlar. Nöbetlerin müddeti şahıstan şahsa değişmekle birlikte çoklukla 5-10 dakika sürer. Bazen birkaç saate kadar uzayabilir. Çoğunlukla kalp krizi ya da beyin kanaması geçirdiklerini zannederek acil servislere başvururlar.
Eğer panik ataklar, alışveriş merkezi, pazaryeri, otobüs, sinema üzere kalabalık yerlerde ortaya çıkıyorsa agorafobili panik ataktan kelam edebiliriz. Hastalarımız panik atak geçirmemek için bu cins yerlerden kaçınırlar. Hatta kimileri panik atak yaşayacağı tasası ile uzun müddet meskenden çıkmayabilir. Kimi hastalarımız ise ilaçlarını, hekimlerinin telefonlarını nereye giderlerse gitsinler yanlarında bulundurur ve bunun kendilerine bir teminat olduğunu, yalnız ve yardımsız kalma korkusuna yeterli geldiğini söylerler.
Panik bozukluğu, bayanlarda erkeklere nazaran iki kat daha sıklıkla görülür. Tedaviye geç başlanması, alkol ve husus kullanımı, yanısıra depresyon üzere diğer bir psikiyatrik rahatsızlık bulunması, devam eden aile içi çatışma ya da ekonomik problemlerin bulunması hastalığın tedavisini olumsuz etkileyebileceği üzere tekrarlamasına da yol açabilir. Kafein panik atağı tetikleyebilir. Ayrıyeten alkol de alındıktan 6-12 saat sonra panik atağa neden olabilir.
Panik bozukluğun ailesel özellikleri de vardır. Panik bozukluğu olan bireylerin ailelerindeki şahıslarda panik bozukluk görülme oranı olağan toplumun kat kat üstündedir. İkizlerle yapılan çalışmalar da panik bozukluğunun genetik tarafını desteklemektedir.
Hem ilaçlarla hem de çeşitli terapi usulleri ile tedavisi mümkündür. Tedavide antidepresan ve anksiyolitik ilaçlar kullanılır. Terapi kapsamında hastaya hastalığını detaylarıyla tanıtıcı, bilgilendirici psiko-eğitimin değerli rolü vardır. Ayrıyeten davranışçı tekniklerden nefes ve gevşeme idmanları de çok faydalıdır.
Her hastaya birebir tedavi tekniğinin uygulanması kelam konusu değildir. Hastanın kişilik özelliklerine, yanısıra diğer hastalıklarının bulunup bulunmamasına, varsa ailevi, toplumsal ve ekonomik sıkıntılarına, işine ve günlük aktivitesine, panik ataklarının şiddetine bakarak o hastaya özel bir tedavi biçimi belirlenmelidir.
Panik bozukluğu tedavisinde karşılaşılan öbür bir sorun ise birkaç ay panik atak yaşamayan hastalarımızın güzelleştiklerini düşünerek zaten tedaviyi bırakmalarıdır. Bu tedaviye yine başlansa bile hastalığın seyrini, tekrarlama riskini olumsuz etkileyen bir durumdur. İlaçlar azaltılarak ve hekim denetiminde bırakılmalıdır. Ani ilaç kesilmelerine bağlı olarak ortaya çıkabilecek ilaç geri çekilme belirtileri panik ataklarla karışabilir ve hastamız kâfi ve aktif tedaviye karşın tedavi bırakıldığında hastalığın tekrarladığını düşünerek ümitsizliğe kapılabilir. Bu nedenle her muhtemel tesir konusunda hasta bilgilendirilmeli ve gerekli tedbirler alınmalıdır. Bütün alınan tedbirlere, uygun ve kâfi müddet tedaviye karşın panik bozukluğu ömrün birtakım devirlerinde tekrarlama mümkünlüğü bulunan bir hastalıktır. Lakin bu her hastamızda tekrarlayacağı manasına gelmez.
