Ani, nedensiz ve şiddetli bir telaş durumudur. Birden fazla fizikî belirti ansızın ortaya çıkıp dakikalar içinde en üst düzeye ulaşır, giderek azalarak yarım saat içinde sonlanır. Bazen panik ataklar art geriye olduğu için daha uzun sürüyormuş hissi verir. Panik atak terimi psikiyatride bir hastalığın değil, belirtinin ismidir. Panik atakları, Panik Bozukluk dışında başta anksiyete bozuklukları olmak üzere çabucak her psikiyatrik hastalığın belirtisi olabilir. Örneğin uçak fobisi olan kişi uçağa bindiğinde ya da toplumsal telaşı olan bir kişi kalabalık bir ortama girdiğinde panik atağı geçirebilir. Panik atak belirtileri oluşturan tıbbi bir durum, ilaç ya da unsur kullanımı olabileceği için belirtilere yönelik tetkikler yapıldıktan sonra teşhis konabilir.
Panik Atak Belirtileri:
-
Çarpıntı: Kalp ritmi artsın ya da artmasın kalp atımının hissedilmesi,
-
Tansiyon yüksekliği
-
Göğüste baskı ya da ağrı,
-
Nefes darlığı,
-
Boğazda düğümlenme hissi, boğulacak üzere olma,
-
Baş dönmesi ya da dengesizlik,
-
Göz kararması,
-
Ateş basması ya da üşüme-ürperme,
-
Terleme, ağız kuruluğu,
-
Titreme,
-
Mide krampları, bulantı, kusma ya da ishal
-
Gerçeklik algısında değişiklikler
Bu bedensel belirtilerin kimilerinin olması kafidir fakat bedensel belirtilere dehşet ya da kaygı eşlik eder. Kişi o anda ölüyor ya da aklını kaçırıyor olduğunu, denetimini kaybedeceğini düşünür, bulunduğu ortamdan kaçmak isteği duyar. Panik atağı ekseriyetle tabiatıyla biter.
Hemen herkesin yaşayabileceği bir huzursuzluk, kalp atışları hissetme, kötüleşme hissi önemli bir hastalığın (kalp krizi ya da felç gibi) gerçekleşeceği halinde yanlış yorumlanmasıyla panik atağına dönüşebilir.
Panik Bozukluk
Panik Bozuklukta ataklar beklenmedik ve sebepsiz bir formda başlar ve tekrarlayıcı nitelik gösterir. Birinci ataktan sonra ya da atakların sıklaşmasıyla birlikte şahısta yeni bir panik atağı geçireceğine ait dehşet gelişir. Daima atağın tekrarlayacağına dair fikirler ve beklenti günlük işlerine odaklanmasını maniler, dikkatini vücudundan gelebilecek atak belirtilerine vermeye başlar. Daima olarak tetikte bekleme, tansiyon ve nabız ölçme üzere davranışlar gelişir. Düşünceyi tekrar yaşamamak için panik atağının olduğu şartlardan, panik atağı geçirirse yardım alamayacağı yerlerden kaçınma ve güvenlik arayışı başlar. Birtakım bireyler kalabalık ya da açık alanda olmaktan kaçarken, kimileri her an bir kalp krizi geçirebileceği telaşıyla yardım alabilecekleri bir yerde olmayı tercih eder, yanlarında ilaç ya da su üzere güvenlik objeleri taşırlar. Hastalık kişinin ömür halini tümden değiştirmesine neden olabilir. Şahıslar inançlı bir bölge arayışına girer, meskene ya da kimi şahıslara bağımlı hale gelebilirler. Dışarıya tek başına çıkmamak, toplu taşıma araçlarına binmemek, otomobille tünele girmemek üzere davranışlar agorafobi olarak isimlendirilir. Birtakım bireylerde panik atakları kaybolsa bile agorafobi devam edebilir.
Panik ataklar ilaç tedavisi ve psikoterapi ile çarçabuk denetim altına alınabilir. Güzelleşmenin kalıcı olması, yinelemeyi azaltmak, kişinin hayatını yine düzenlemesine yardımcı olmak ve hayat kalitesini arttırmak için psikoterapi gereklidir.