1.KÖK HÜCRE NEDİR?
Tıpta tedavi emelli kullanılan ve insan bedeni için hayli gerekli olan bedendeki tüm hücrelere dönüşebilen ve limitsiz çoğalabilme özellikleriyle kendilerini devamlı yenileyebilen hücrelere, tüm hücrelerin kaynağı manasında kök hücre ismi verilmiştir. Kök hücreler iki özellikleriyle tanımlanırlar. Birincisi, bölünebilir olmaları ve tıpkı cinsten yeni kök hücreler meydana getirebilmeleri, yani ‘kendilerini yenileyebilir’ olmalarıdır. İkincisi, muhakkak bir fonksiyonu yürütecek deri, kas ya da kan üzere özelleşmiş hücrelere olgunlaşabilmeleri ya da ‘farklılaşabilmeleri’dir. Bir manada bedenin çabucak her dokusunda yedek modül deposu olarak fonksiyon görebilirler. Kök hücreler hem canlının beden bulmasında, hem de bedenin ömrünü sürdürebilmesinde en kıymetli kaynaktır.
2.NEDEN KÖK HÜCRELER SIHHATİMİZ İÇİN KIYMETLİDİR?
Yaralandığımızda yahut hastalandığımızda, hücrelerimiz de yaralanır yahut ölürler. Bu durumlarda, kök hücreler etkinleşirler. Kök hücreler, hasar gören dokularımızı onarmak ve rutin olarak ölen öbür hücrelerin yerine yenilerini yapmakla vazifelidirler. Bu biçimde kök hücrelerimiz bizi sağlıklı fiyat ve bizi erken yaşlanmaktan korurlar. Kök hücreler bizim kendi mikroskopik tabipler ordumuz üzeredirler.
3. KÖK HÜCRE TEDAVİSİ NEDİR?
Kök hücre tedavisi, hastanın hasarlanmış hücre ya da dokularını onarmak yahut yenilemek için kök hücreleri kullanan bir tedavi yoludur. Kök hücreler çoklukla hasarlı dokuya yahut ekleme direkt nakledilir.
4.HANGİ ORTOPEDİK HASTALIKLARDA KÖK HÜCRE TEDAVİSİ UYGULANABİLİR?
-
Diz, kalça, omuz, el ve ayak bileği eklem kireçlenmeleri
-
Eklemlerde farklı nedenlerle ortaya çıkabilen kıkırdak hasarı, bilhassa diz ve kalça ekleminde vakitle aşınma, ağrı ve sonunda da kireçlenme olarak tanımlanan artroza sebep olur. Üstelik kıkırdak çok özel yapı oluğundan kıkırdak hücresi öldüğünde kendisini yenileyemez, kendi kendini güzelleştiremez. Bu nedenle eklemlerdeki bu hasarı durdurmak ve ilerlemesinin önüne geçmek gerekir.
-
-
Eklem kıkırdak yaralanmaları
-
Kök hücre tedavisi, erken devirde kıkırdak hasarlanması başlamış, ağrılı ekleme sahip fakat cerrahi için erken olan yahut ameliyat olmayı istemeyen hastalarda, kıkırdak hasarının ilerlemesini azaltmak gayesiyle kullanılan bir metottur. Bununla birlikte, diz eklemi içinde eklem yüzlerinin birbirine sürtünmesini önleyip dayanak misyonu gören menisküs yırtılmasında da kök hücre tedavisinden yararlanılmaktadır.
-
-
Kalça, omuz, diz, ayak bileğindeki avasküler nekrozlar
-
Kaynamayan ve kemik kaybı bulunan kırıklar
-
Yara iyileşmesi
-
Kas ve tendon yaralanmaları
5. KÖK HÜCRE HANGİ DOKUDAN ELDE EDİLİR ?
Kök bedenin pek çok dokusundan elde edilebilmelerine karşın en sık; yağ dokusu ve kemik iliğinden elde edilen hücreler kullanılır.
6.KÖK HÜCRE NASIL ELDE EDİLİR?
Kök hücre, yağ dokusundan ve kemik iliğinden elde edilir. Hücrelerin alınma süreci, hastanın ağrı duymaması için hafif sedasyon ve lokal anestezi altında yapılır. Leğen kemiği yahut göbekten alınan yağ dokusu içerisindeki kök hücreler steril şartlarda filtreleme ve ayrıştırma sürecine tabi tutulur. Yaklaşık 20 – 30 dakika süren kök hücre hazırlık süreci sonrasında, elde edilen saf kök hücreler hastaya uygulanmaya hazır hale gelir.
7.KÖK HÜCRE UYGULAMA SÜRECİ NASIL YAPILIR?
Kemik iliği yahut yağ dokusundan alınıp hazırlanan kök hücreler, bir enjeksiyonla hasarlı ve hücre uygunlaşması beklenen bölgeye uygulanır. Diz yahut öteki eklemlerdeki kıkırdak yaralanması durumunda, kök hücrelerin diz içine yayılmadan yalnızca hasarlı bölgede tesir etmesi için, taşıyıcılarla (skafold) maksada yönelik tesir göstermesi sağlanır. Kök hücre kişinin kendi hücreleri olduğu için tedavide dokunun kendini düzgünleştirip yenilemesi amaçlanır.
8.KÖK HÜCRE TEDAVİSİ NASIL TESİR GÖSTERİR ?
Kök hücrelerin; kemik, kas, kıkırdak, bağ ve tendon hücrelerine dönüşmelerinin yanında çeşitli büyüme faktörleri ve sitokinler salgılamaları (BMP,TGF-β,VEGF) yoluyla da tesir gösterdikleri bilinmektedir. Böylelikle hasarlı dokuda yeni damar oluşumu, tamir, hücre güzelleşmesi ve çoğalması süreçleri hızlanır.
