Kolumdaki yırtık nasıl oluştu ?
Omzunuzdaki yırtığın genel nedenleri: ilerleyen yaş ile birlikte adalelerinizn eski gücünü kaybetmesi ve dejenerasyonu (eskimesi)- konut işleri yada iş nedeniyle tekrarlayıcı zorlayıcı hareketleri ( meskende cam silme, çok paklık gayreti, örgü örme, tekrarlayıcı ağır kaldırmalar gibi…)
Yırtığın belirtileri nedir?
Omzunuzdaki yırtık sıkışan omuz tendon yada tendonların vakitle sürtünme ve/veya iltihabi dokuların aşındırıcı tesiri ile oluşur. Yırtık oluştuğunda omuz hareketlerinde sizinde farkedeceğiniz biçimde güçsüzlük (örn: bardak elinde düşürme gibi), bilhassa gece ağrısı (omuz üzerine yatamama ve durum değiştirirken uykudan uyandırma gibi) üzere belirtilerle kendini gösterir.
Uyurken nasıl yatmalıyım (ameliyat sonrası)
Ne yazık ki bunun için tek teklifim hastanın kendi rahat edebileceği konumu kendisinin belirlemesi olacaktır.
Ev işlerini ne vakit yapabileceğim?
Yaklaşık 6 hafta boyunca omuz askısı kullanacağınız ve sonrasında da yaklaşık 6 hafta fizik tedavi göreceğinizi göz önüne alırsak rutin günlük işlerinize 3-4 ay geçmeden dönmemeniz önerilir. Lakin bununla birlikte hafif zorlayıcı olmayan (omzunuzu kendiniz faal olarak kaldırmaksızın) kendi işlerinizi de rahatlıkla yapabilirsiniz.
Ne vakit kendim yemek yiyebileceğim?
Ameliyat sonrası birinci günden itibaren omuz askınız içerinde iken rahatlıkla yemeğinizi yiyebilirsiniz.
Buzu ne kadar mühlet ile ve nasıl kullanmalıyım?
Doktorunuz aksini önermedikçe ameliyat sonrası birinci iki gün (48 saat) mühlet ile tüm omzunuzu kapsayacak halde buz uygulamanız ağrı denetiminiz ve omzunuzdaki şişliğiniz için son derece yararlı bir uygulamadır.
Omuz-askısı ameliyat sonrası ne kadar müddet kalacak?
Doktorunuz aksini söylemedikçe yırtık tamiri sonrası ortalama 6 hafta (1,5 ay) kolunuzda kalacaktır. Hekiminiz aksini söylemedikçe yastık yaklaşık 6 hafta çıkartılmamalıdır. Bu müddet tamir edilen dokunuzun kemiğe güzelleşmesi için geçmesi gereken standart kabul görmüş bir vakit dilimidir.
Omuz-kol askısı yastığı hastalar tarafından sıkça söz edilen rahatsızlık nedenidir. Bu yastık, kullandığımız ankor (vida) ların tamir edilen tendonun kemiğe güzelleşmesi sırasında kemiğe inançlı tutulumlarına yardım ettiği üzere omuzunuzda kalıcı sertlik oluşmasını da bir ölçüde tedbire işlevi görür. Bu nedenle hekiminiz aksini söylemedikçe bu yastık askısınızla birlikte yaklaşık 6 hafta çıkartılmamalıdır.
İçeriye koyduğunuz küçük vidalar kalıcı mı?
İçeriye koyulan ankor ismi verilen vidalar mikro seviyede yani çok küçük olup kemikte çok az yer kaplar. Bu vidalar yırtık tendonun koptuğu kemikteki orjinal yerine tekrar tutturulması vazifesi görürler. Çok küçük olmaları ve düzgünleşmiş tendon içerisinde kalmaları nedeni ile bedende kalmalarının hiçbir mahsuru yoktur. Kimi durumlarda cerrahın kararına nazaran 6-9 ay üzere bir mühlet içerisinde bedende eriyebilen ankorlarda kulllanılır.
Omuzumda tekrar yırtık oluşma talihi nedir? ve olmaması için ne yapmalıyım?
Tekrar yırtık konusu hala tartışmalıdır. Bilhassa ileri yaşta, doku kalitesi düşük ve diabet-romatizma üzere eşlik eden hastalıkları olan şahıslarda, sıgara içen bireylerde ve önemli bir omuz travması geçirenlerde tekrar yırtık oluşabilir. Burada sıgara! yani tütün kullanımının yırtık uygunlaşmasını geciktirdiği üzere yırtığı tekrar oluşmasında kanıtlanmış etken olduğunu bilhassa vurgulamak gerekmektedir.
Ameliyat olmazsam yırtığım düzgünleşir mi?
Eğer şikayetlerin eşlik ettiği ve MR da görüntülenmiş yırtığınız var ise yırtılmış tendonun kendi kendine güzelleşmesi mümkün değildir. İlerleyen vakitte yırtığınız yüksek ihtimal ile büyüyecektir. Bunun yanında öbür yırtılmamış dokularınızın da makûs etkilenmesine, şikayetlerinizin artarak devam etmesine, güçsüzlüğünüzün artmasına daha ötesi omuz ekleminizde kireçlemeye yol açacağı bilimsel çalışmalar ile gösterilmiştir. Burada vurgulamak istediğim öteki bir nokta da bilhassa travma sonrası (düşme yada ani aksi hareketler sonucu ) oluşan yırtıklarda yırtığın 4-6 ay üzere bir müddette hızla genişleme eğiliminde olduğudur.
Ameliyat sonrası ne vakit banyo yapabileceğim?
Ameliyat açık olmayıp artroskopik yani kapalı yapıldığı için yaranız 3-4 adet ve 0,5-1 cm boyutlarında olacaktır ki bu nedenle erken devirde banyo yapmanız mümkündür. Ameliyat sonrası 5. gün stretch sinema biçimi bir şeffaf örtü kullanarak, ılık su ile hastalar rahatlıkla yardımlı banyo yapabilirler.
Ameliyat sonrası fizik tedavi olmalı mı? ve nasıl?
Ameliyat sonrası fizik tedavi süreci tedavinizin olmazsa olmaz devamıdır. Bir diğer deyişle fizik tedavi yapılmadığı yada yapılamadığı takdirde ameliyatınızın başarısı besbelli olarak düşmektedir. Fizik tedavi yani ameliyat sonrası rehabilitasyon kabaca sırası ile hareket açıklığının geri kazanılması ve omzu güçlendirme prensiplerine bağlı kalarak uygulanır. Rehabilitasyon etapları birbirini takip eder. Hastanın rehabilitasyona ahengi ve katkısı muvaffakiyetin en kıymetli anahtarıdır. Güçlendirmeye 3 ay sonrasında başlanır. Yük kaldırma ve çarpışma sporları (futbol, basketbol gibi) na 6. aydan evvel muhakkak müsaade verilmez. Sonuç olarak ameliyat sonrası hekiminizin önereceği rehabilitasyon programı tedavinizin muvaffakiyete ulaşmasında anahtar rol oynar.
Nasıl bir anestezi ile uyutulacağım? ve Ameliyat sonrası ne vakit taburcu olacağım?
Genel anestezi ile uyutulursuz. Ameliyatınız şezlong durumu ismi verilen oturur konumda yapılmaktadır. Siz ameliyathaneye girdikten sonra uyutma ve pozisyonlama nedeniyle en âlâ kurallarda ameliyatınız 1-1,5 saat sonra başlayabilmektedir.
Ameliyat sonrası yatağınızda iki gün sürecek buz uygulaması çabucak başlatılır ve ağrı kesici uygulanır. Kapalı yani artroskopik tamir sonrası hastalarımızın büyük bir kısmı (tıbbi bir mani olmadıkça) birebir gün akşam saatlerinde konutlarına omuz-kol askısı ile yürüyerek gönderilebilmektedir. Yaralarınız gün çok yani iki günde bir pansuman edilir. Genel olarak 9-10. günlerde dikişleriniz alınır. Takiben hekiminizin teklifleri doğrultusunda ameliyat sonrası rehabilitasyon programı 4.-5. haftalarda uygulanmaya başlatılır. Üstte bahsettiğim takvim standart olup hekiminiz tarafından değiştirilebilir.
Ameliyat sonrası iyileşmem ne kadar vakit alacak?
Genel olarak hastaların birden fazla bilhassa ağrı ve günlük hareketlerinde farkedilir bir düzelme yaşarlar. Bir öbür deyişle hastalarımızın % 90’ı bir yılın sonunda kendilerine sorulduğunda ameliyattan önemli yarar gördüklerini ve şad olduklarını belirtmektedirler. Omuzun eski gücünü geri kazanması tendon kalitesine, tendon güzelleşmesinin tamamlanmasına ve tekrar etmek gerkirse fizik tedavi sürecinin tamamlanmasına bağlıdır.
Ameliyat sonrası kıyafetlerimi nasıl giyip çıkartırım?
Yapacağınız yada yaptıracağınız askılarını açabileceğiniz bir üst elbise ile bilhassa birinci haftalarda rahat edebilirsiniz.
Yırtılmış tendon için tek tedavi ameliyat mıdır?
Bu sorunun yanıtı öbür omuz adalelerinin durumuna ve hastanın yaşına bağlıdır. Yaşlı hastaların birden fazla rotator manşet yırtığı olsa da şikayetleri olmaması nedeni ile ağrı ve sakatlığı olmaksızın ömürlerini sürdürebilirler. Bir çalışmada 70 yaş üzerindeki hastaların % 40’ında rotator manşet yırtığı tespit edilmiş olmasına rağmen rastgele bir semptom (belirti/bulgu) görülmemiştir. Buna rağmen genç yaş kümesinde ve bilhassa yırtıkları ani bir yaralanma ile oluşmuş ise cerrahi tedavi önerilir.
Sıkışmada yapılan steroid enjeksiyonu ziyanlı mıdır?
Genellikle aralıktaki bursa ismi verilen oluşuma yapılan 3-4 hudutlu sayıda (3-4) yapılan steroid enjeksiyonu inançlıdır, ve sıklıkla lokal inflamasyonu (mikrobik olmayan iltihabi durum) ve ağrıyı önemli olarak azaltır. Bu lokal yapılan steroid kronik yani devamlı ağızdan kullanılan steroidler üzere bedende sistemik olarak emilmedikleri için birebir riskleri içermezler. Buna rağmen tekrarlayan steroid enjeksiyonları daha sonra ameliyat gerektirebilecek durumlarda tendonların kalitesini olumsuz tarafta etkiledikleri gösterilmiştir
