Obsesif Kompulsif Bozukluk
Obsesif kompulsif bozukluk takıntı hastalığı olarak da bilinir. her 10 şahıstan dokuzunda obsesyon olarak tanımlanan fikirler bulunmaktadır. Buna karşılık her 100 şahıstan fakat birinde bu durum bir rahatsızlık haline gelir.
Obsesyon nedir?
Obsesyonun Türkçe’deki karşılığı saplantıdır. Saplantılar bireye birden fazla kere saçma görünür ve rahatsızlık vericidir. Bu nedenle kişi bu niyetleri zihninden uzaklaştırmaya çalışır. Lakin, bu niyetler kişinin aklına tabiatıyla gelmektedir ve kişi bu fikirleri zihninden atmaya çalıştıkça bu fikirler güçlenir, daha dirençli hale gelir. Psikiyatri lisanı ile saplantı kısaca şöyle tanımlanabilir: Bireye saçma gelen ve rahatsızlık veren (benliğe yabancı), kişinin aklına resen ve zorlayıcı bir biçimde gelen (intruzif), şuurlu gayretle uzaklaştırılamayan tekrarlayıcı niyetlerdir. En sık görülen obsesyon çeşitleri kirlenme – mikrop kapma – hastalık bulaşması yahut bulaştırma, kuşkuya düşme (ışıkları söndürdüm mü, ütünün fişini çektim mi?), sistem – simetri – sıra (renk, uzunluk yahut harf sırasına göre), saldırganlık (çocuğuma ziyan verir miyim?) ve cinsel (acaba ben eşcinsel miyim?) içerikli olanlardır.
Kompulsiyon nedir?
Kompulsiyonun Türkçe’deki karşılığı zorlantıdır. Zorlantılar, saplantılı fikre karşılık kendini rahatlatma eforu olarak özetlenebilir. Kişi saplantılı bir fikirden rahatsızlık duyduğunda bu kanıyı etkisiz kılmak için yapılan hareketlerdir. Obsesyon örneklerine nazaran karşılıkları şu halde olabilir: kirlenme – mikrop kapma – hastalık bulaşması yahut bulaştırmaya karşılık temizlenme (dakikalarca el yıkama) yahut kaçınma (kapı kollarına yahut paraya dokunmama); kuşkuya düşmeye karşılık denetim etme (tekrar tekrar meskene dönüp ışıkları yahut kapı kilidini denetim etme); tertip – simetri – sıra saplantılarına karşılık düzenleme yahut sıraya koyma; saldırganlık ve cinsel içerikli obsesyonlara karşılık zihinsel analiz (ben o denli şey yapmam, çocuğumu çok seviyorum, erkek olduğuma eminim vb.). Bu örnekler bireyden şahsa çok büyük farklılıklar göstermektedir. Diğer bir deyişle “obsesyonun hayal gücü sınırsızdır”.
