OKB, kişinin zihnine bir anda gelen zorlayıcı takıntılı fikir, imge ve fikirlerin olduğu sonrasında bu sorunlu niyet ve imgeleri yok etmek için ortaya çıkan kompulsiyon ismi verilen yineleyici hareket ve kanılardan oluşur. Obsesif kompulsif bozukluk ender bir hastalık sanılmasına karşın son yıllarda görülme sıklığı giderek artmaktadır.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Kaç Yaşında Başlar
Obsesif kompulsif bozukluk çoklukla çocukluk yıllarında başlamasına karşın kişinin bunu bir hastalık olduğunu farketmesi 20’li yaşlarda olur. Uzun yıllar yaşamış olduğu takıntılı düşüncülerin bir kişilik özelliği olduğunu düşünüp tedavi olma arayışına girmeyebilir. Fakat takıntılar kişinin hayatını önemli manada etkilemeye başladıktan sonra tedavi için müracaatlar başlar.
En Sık Görülen Obsesyon ve Kompulsiyonlar
Buluşma, Kirlenme Obsesyonu – Paklık Kompulsiyonları
Kişi bedeninin, ellerinin kirlendiğini, mikrop ya da virüs kapabileceğini ve bu mikrobu diğerlerine da bulaştıracağını düşünür bu yüzden sık sık uzun periyodik ellerini yıkamaya başlar. Bazen o kadar sık ellerini yıkamaya başlar ki kişi saatlerini lavaboda geçirir ve elleri tahriş olur. Dışarda giydiği kıyafetleri konuta gelir gelmez çıkarma muhtaçlığı duyar. Bazen ailenin başka üyelerinide ellerini yıkaması ve kıyafetlerini değiştirmesi için zorlar. Meskeni ayrıntılı bir halde tekrar tekrar temizler.
Bazen dışardaki kuşlardan ya da hayvanlardan virüs ya da mikrop bulaşacağını düşünür ve bu fikirleri gidermenin tek yolunun ayrıntılı paklık yapmaktan geçtiğini düşünür. Lakin ne kadar paklık yapsa da bir mühlet sonra yine kirlendiğine ya da mikrop bulaştığına dair kanılar oluşur ve tekrar el yıkama, paklık yapma muhtaçlığı doğar.
Kuşku Obsesyonu ve Denetim Kompulsiyonu.
Kişi kapı, ocak, gazın açık kalmış olacağını düşünür ve tekrar tekrar denetim eder. Lakin her denetim sonrasında yine zihninde ya açık kaldıysa fikri oluşur ve yine denetim eder. Kişi zihnine gelen kuşkular nedeniyle konuttan çıkmakta zorlanır.
Başkalarına ya ziyan verirsem istemeden onları incitirsem biçiminde kuşku obsesyonları oluşabilir. Sanki çocuğuma ziyan verir miyim halinde oluşan zorlayıcı obsesyonlar kişinin meskendeki tüm keskin aletleri saklar ya da meskenden atar lakin bu davranışlarda kişiyi rahatlatmaz ve olumsuz niyetler ,kuşkular tekrar oluşur.
Cinsel içerikli obsesyonlar
Kişinin zihninden kendini rahatsız eden cinsel içerikli niyetler saatlerce geçer bu kanılar nedeniyle kendini cürümler. İstemediği ya da kendine yakıştıramadığı cinsel aksiyonlar zihnini devamlı meşgul eder. Acab kontrolümü kaybedip yakın arkadaşlarıma ya da akrabalarıma karşı bir cinsel aksiyonda bulunur muyum? formunda tasa dolu kanılar kişinin toplumdan uzaklaşmasına neden olur.
Dini İçerikli Obsesyonlar
Dini ibadetlerini yaptıkları sırada akıllarına olmayacak fikir v aksiyonlar gelir. Örneğin namaz kılarken bir anda istemeden gelen küfürlü niyetler kişinin ibadetini huzurlu bir formda yapmasına pürüz olur ya da bu kanılar nedeniyle namazının bozulduğunu düşünüp namazı yarıda bırakabilir.
Simetri (Düzen) Kompulsiyonları
Kişinin tüm ömrüne simetri takıntıları hâkim olmaya başlar. Masanın dağınıklığı nedeniyle huzursuz olur ve çalışmaz. Tüm şahsî eşyalarını belirli bir nizam içinde fiyat. Düzensizlik kişinin huzursuz olmasına neden olur. Örneğin kalemlerinin tıpkı hizada durmasına, yamuk duran eşyalar olduğunda düzeltme gereksinimi duyar.
Dokunma Kompulsiyonları
Bazen şahıslar iç huzursuzluğunu, külfetini birtakım özel eşyalara dokunarak bastırmaya çalışırlar. Kişi şayet bu özel eşyaya dokunmadan konuttan çıkarsa kendisinin ya da sevdiklerinin başına bir felaket geleceğinden endişelenir şayet eşyaya dokunmadan konuttan çıktıysa geri dönüp bu eşyaya dokunma gereksinimi doğar bazen tekrar tekrar bu eşyaya dokunur.
Sayma Kompulsiyonları
Kişi bazen çocukluk yıllarından kalma bir alışkanlık olarak gördüğü bir sayıya kadar saymadan işlerini yaptığında bu işin olumsuz gideceğini düşünür. Örneğin imtihanlara girerken soru çözmeye bu sayıya kadar sayarak başlar. Örneğin 3 sefer birebir kelimeyi tekrar etmezse başına bir felaket geleceğinden endişelenir.
Biriktirme Kompulsiyonları
Kişi ilerde ya lazım olursa halindeki fikirler nedeniyle eşyaları biriktirmeye başlar. Bazen çöp poşetleri, cam kavanozlar olabilireceği üzere, giyinmediği kıyafetler ve eşyalarla meskenini doldurur.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedenleri Nelerdir ?
Obsesif Kompulsif Bozukluk genetik transferin olduğu beyinde serotonin vb hormonların fonksiyonlarında bozukluk olması nedeniyle oluşan bir beyin hastalığıdır.
OKB Tedavisi
Tedavide zihne gelen olumsuz niyet ve imgelerin yok edilmesi için ilaç tedavisi ve/veya psikoterapi uygulanmaktadır. OKB tedavisinin en az 2 yıl sürdürülmesi gerekir. Tedavinin birinci haftalarında önemli bir düzelme beklenmese de 2-4 hafta ortasında düzelme başlar. Tedavi sürecinde olumsuz fikir ve imgelerden kurtulan zihin tekrarlama davranışlarının yapılmasını pürüzler ve kişi yaşamış olduğu huzursuzluktan kurtulur.
