Normal vaktinde sezeryan doğum ile dünyaya gelen bebeğim, doğumdan birkaç saat sonra teneffüsünde bir anormallik olduğu anlaşılarak enfeksiyon nedeniyle ağır bakıma alındı. Şimdi ameliyattan çıkmış olmama karşın acı ve telaş ile ağır bakımın kapısında bekleyişim yaklaşık iki hafta devam etti. Her gün gidip kızımı emzirmeye çalışıyordum fakat emmeyi reddediyordu. Bunun bir ceza olduğunu düşünmeye başlamıştım zira hamile olduğumu öğrendiğim birinci an, şimdi hazır olmadığımı düşündüğümü, bu gebeliği istemediğimi söylemiştim eşime. O da benimle birebir fikirdeydi fakat birkaç gün içinde bebeğimiz olacağı kanısına ısındık. Onu her şeyden çok istedik. Bebeğimin hastaneden çıkışını beklerken suçluluk hisleri içinde yanıp kavruluyor, karamsarlıktan kurtulamıyordum. Bunda annemin ve kayınvalidemin rolü de büyüktü. Bebeğin sıhhati konusunda herkes birbirini suçluyordu. Kendilerinde nazaran üzülüp bir şeyler yapmaya çalışıyorlardı lakin bana ne olduğu ile pek de ilgili değillerdi. Geceleri uykuya dalamıyordum. Yorgun hissediyordum, iştahım kesilmişti. Kilo veriyordum ve sütüm azalıyordu. Yemem için gelen ağır ısrarlara karşın yiyemiyor, sütümün azlığı sebebi ile suçlanıyordum. Sonunda bebeğimi ağır bakımdan çıkardım lakin emmesi büsbütün kesilmişti.
“Buhranlı dönemim” olarak tanımladığım bu süreç tam iki ay sürdü. Hem eşim hem de etrafımdaki öbür beşerler doğum sonrasının bu türlü geçebileceğini, yaşananların olağan olduğunu söylüyorlarsa da artık biliyorum. Doğum sonrası depresyonu yaşadım, onu tanıyorum…
Doğum sonrası depresyon başka ismiyle lohusa depresyonu olarak bilinmektedir. Doğumdan sonraki birinci dört hafta içinde ortaya çıkan depresyon atağı olup, birinci bir yıl doğum sonrası depresyon için yüksek riskli mühlet olarak kabul edilir. Annede depresyon belirtilerinin varlığı ile fonksiyonellik kaybı olurken, bu kayıp doğumun kendisine ve bebeğin getirdiği ömür üslubundaki değişikliğe bağlanıp depresyon tanısı koyulması gecikebilir yahut atlanabilir. Halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon zahmeti, uyku sorunları, iştah kaybı, tasa seviyesinde artış, etrafa karşı ilgi ve istek kaybı, öz bakımda azalma, değersizlik, suçluluk ve karamsarlık fikirleri tabloya hakimdir. Annenin bebeğe vereceği bakım süreçten etkilenir.
Anne kendine bakım vermekte zorlandığı üzere bebeğe de bakım vermekte zorlanır. Bebeğin emmesi bozulup emmeyi reddedebilir. Doğum sonrası depresyon için çeşitli risk faktörleri vardır. Gebelik devrinde geçirilen depresyon ve maruz kalınan psikososyal gerilim faktörlerinin yoğunluğu, gebelik öncesinde yaşanan psikiyatrik rahatsızlıklar, toplumsal dayanak azlığı, istenmeyen gebelik olması, annenin alkol- sigara kullanıyor olması, ekonomik problemler, annenin kronik fizikî bir rahatsızlığının olması ve bu nedenle daima ilaç kullanmak zorunda kalması, ayrıyeten çalışan annenin işine erken dönme zaruriliği üzere faktörlerin doğum sonrası depresyon riskini artırdığı bilinmektedir. Her ne kadar ismi lohusa depresyonu da olsa gebeliğin fizikî ve ruhsal manada ne kadar sağlıklı geçtiği değerli bir yordayıcıdır. Gebeliği sırasında eşinden ve ailesinden kâfi takviye alan, beslenmesi ve uyku sistemine ihtimam gösteren annelerde doğum sonrası depresyon riski düşüktür. Doğum sonrası depresyonu tanımak değerlidir zira depresif belirtilerin atlanması ile annenin ve bebeğin fizikî ve ruhsal sıhhati etkilenir. Anne ve bebekte kilo kaybı, uyku bozuklukları, bebeğin emmesinin bozulması, bebekte kolik karın ağrıları, annenin bebeğe kâfi bakım verip veremeyeceği ile ilgili ağır korku yaşaması üzere klinik bir tablo ortaya çıkar. Değerli olan, bu belirtilerin varlığını anne olmanın doğal gidişatı olarak yorumlamayıp bir psikiyatri doktoruna başvurmaktır. Doğum sonrası depresyon tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Tedavi edilmediği takdirde bir sonraki doğum sonrasında depresyon görülme riskinin artacağını hatırlamak gerekir.
2 dakika okuma süresi
