1) KOKAİN NEDİR?
Güney Amerika bölgesinin And Dağlarında yetişen koka bitkisinden elde edilen uyarıcı bir husustur. Kokain güçlü bir uyarıcı unsur olduğu için çoklukla cümbüş maksadıyla kullanılmakta ve önemli bir bağımlılığın gelişmesine neden olmaktadır.
Yetiştiği bölgede lokal halk açlığı hissetmemek ve yorgunluğun giderilmesi için bu ağacın yapraklarını çiğnerlermiş. Tıpkı vakitte koka ağacı çok sert bir yapıya sahip olduğundan koka tesbih imalinde kullanılmış, hatta Osmanlı devrinde meraklıları olmuş.
Kokain kimyasal süreçlerle iki çeşidi üretilir: Burundan çekilerek ya da enjekte edilerek kullanılır.
Crack Kokain – küçük modüller halinde olan formudur. Kokainin sigara üzere içilebilen formudur. Kokaini en çok gençler ortasında kullanımı yaygındır.
2) NASIL KULLANILIR?
1.En sık kullanım yolu burna çekmedir. 3 dakika üzere süratli müddette tesir eder. Tanınan metot bir ayna üzerinde çizgiler yapmak ve bir çubuk ya da rulo yapılmış banknot ile çekmektir.
2. Enjeksiyon yolu ile kullanımı daha risklidir. Kokain suda eritilip enjekte edilir. 20 sn’de tesir eder. Enjekte edilen unsur saf ve steril olmadığı için risklidir. İğne paylaşımı Hepatit B ve C (sarılık) ve AIDS üzere enfeksiyon riski getirir. Her iki unsur de enjekte edilebilir.
3. Dumanını içe çekmek beyne kokaini göndermenin en süratli yolu budur. Krek (rak) formu bu yolla kullanım içindir. 10 sn’den kısa bir müddette tesir eder. En kolay bağımlılık yapan yol da budur.
Kokain her yolla kullanılır. Fakat en sık dumanını içe çekme ve burna çekme yolu ile alınır. Tesiri 1-2 dakika içinde ortaya çıkar ve yaklaşık 30 dakika içinde tesiri geçer.
3) NEDEN KULLANILIR VE KULLANILMAYA DEVAM EDİLİR?
Kokain birinci kullanımında dahi insan bedeninde önemli ziyanlar vermeye başlar. Kullanım sonrasında tesiri kısa periyodiktir. Kokainin bir defa kullanıldığında kişi aldığı etkiyi uzatmak için tekrar tekrar kullanmaya başlar. Her kullanımda tıpkı etkiyi sağlamak için daha fazla ve daha sık aralıklara kokain almaya gereksinimi doğar. Kokain kullanımı sonrası istikrar sorunları, çok para harcama, sonluluk, fizikî ve ruhsal yorgunluk hali görülür. Kokain tesiri geçtikten sonraki periyotta çöküş devri ortaya çıkar.
4) KOKAİNİN TESİRLERİ NELERDİR?
Bir kez bile kokain kullanan kişi kokaine bağımlı olabilir. Zira kokain en fazla bağımlılık yapan hususlardan biridir. Kokaine bağımlı olmak kolay kurtulmak ise zordur. Kokain şiddetli uyarıcı bir husus olduğu için kalp krizi, beyin kanması vb. nedenlerle mevt riski yüksektir. Orta sıra kullanan şahıslarda bile vefat riski vardır. Ayrıyeten kokaini bırakma sonrasında kişi yaşadığı depresif duygudurum nedeniyle intahara meyilli hale gelebilir. Kokaini bıraktıktan sonra fizikî mahrumluk belirtileri 2 hafta sürsede ruhsal mahrumluk belirtileri uzun yıllar sürebilir.
Kokain kılcal damarların kasılmasına neden olduğu için burundan alındığında kana karışması daha yavaş olur. Bu nedenle burundan sık sık kullanıldığında burun mukozasını zedeler ve burun akıntısı, burun kanaması, kimi vakit da burun iç duvarının delinmesine neden olabilir. Kokain beyin, kalp, kan damarları, karaciğer üzere hayati organları etkileyerek mevte sebep olabilir.
5) MAHRUMLUK BELİRTİLERİ (KRİZİ) NASIL OLUR?
Kokain bağımlılığı sonrasında profesyonel takviye almadan bırakmak neredeyse imkansızdır. Kokain bıraktıktan sonra aşağıdaki belirtiler gözlenir.
Çökkünlük
Aşırı gerginlik
Sinirlilik
Yorgunluk
Dikkat dağınıklığı
Konsantre olamama
Mutlu hissedememe
Aşırı kokain isteği
Ağrı, titreme ve üşüme üzere fizikî semptomlar gözlenmektedir.
6) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kokain üzere yüksek bağımlılık yapan uyuşturuculardan kurtulmak için kesinlikle bir uzmana başvurmanızda yarar vardır. Öncelikle yapılacak muayene ve testler sonrasında bağımlı olup olmadığınız, bağımlılık şiddeti, ek bir hastalığın olup olmadığı saptanır.
Kokain bağımlılığında ilaç tedavisi ve psikoterapinin bir ortada uygulanması, kişinin yaşamış olduğu psikososyal sıkıntılara müdahale etmek, aile üyelerine psikososyal dayanak vermek gerekir. Husus bağımlılığında tedavi yaklaşımı her hasta ferdî özelliklerine nazaran olmalıdır. Sistemli takip ve tedavi ile bağımlılıktan kurtulmak mümkündür.
7) TEDAVİSİ NE KADAR SÜRER ?
Kokain bağımlıları çoklukla yakınlarının ısrarı ile tedavi için başvururlar. Çoğunlukla bağımlı olmadıklarını düşünürler.
Tedavide en değerli meselelerden bir tanesi kokain için aşermedir. Kişi aşerme hissini bastırmadığı için tekrar tekrar kullanmaya devam eder.
Tedavi müddeti şahsa nazaran değişmekle birlikte en az 1 yıl sürdürülmesinde yarar vardır.
Tedavide bir öteki meselede uzun vadede ağızdan alınan ilaçları kullanmama sıkıntıdır. Bu yüzden son yıllarda geliştirilen uzun tesirli (3 ay etkili) enjeksiyon usulünde ilaçlar kullanılmaktadır.
Ek psikiyatrik sıkıntılara kesinlikle müdahale edilmeli. Depresyon vb. durumlarında tedavisi gerekmektedir.
Madde kullana kişi ile birebir görüşülüp ailevi, toplumsal, mesleksel problemler ele alınmalı yapılacak müdahaleler birlikte belirlenmelidir.
