Bazı eklemlerin en sık görülen kronik bir hastalığıdır. Dejeneratif eklem hastalığı ismi da verilmektedir.
“Aşınma” ile oluşan eklem iltihabı yani artrit, osteoartrit (OA) olarak isimlerle de isimlendirilir. Eklemleri oluşturan kemiklerin üzerindeki kıkırdak kaplamaların yahut yastıklama vazifesi olan menisküslerin yaralanmasına bağlı ağrı, sertlik ve şişlik görülür. Eklem yapılarındaki yıkımda vakitle artış meydana gelir. Kıkırdak yüzeylerinde yara oluşarak kıkırdakta çukurlar oluşur. Vakitle kıkırdağın altındaki kemiğe gerçek hastalık sirayet ederek kistik boşluklar ve artmış kemik yoğunluğu, kireç birikimlerinin oluşmasına neden olur.
Osteoartrit Belirtileri
Osteoartritte en sık görülen belirtiler sertlik, sabah yahut dinlenme ve sonrası ağrı, tutukluk olarak karşımıza çıkar. Klinikte bilhassa birinci karşılaşılan bulgu etkilenen eklemlerde artmış aktivite sonrası şişlikler olmaktadır. Eklem hareket açıklığında azalma, takılma, kıtırtı sesleri ve giderek bacağın şeklinde çarpılmalar gözlenebilmektedir.
Osteoartrit Nedenleri
Osteoartriti oluşumundan sorumlu özel tek bir nedeni yoktur. Çeşitli faktörler ortasında çok kilo,yaralanmalar yahut çok kullanma ve genler de dahil olmak üzere birçok sebep sayılmaktadır. OA gelişimine yol açar. Osteoartrit için “aşınma ve yıpranma” olarak özetlenen vakitle eklemlerin mekanik etmenlerin neden olduğuna inanılır.
Genler: Çeşitli genetik özellikler OA gelişimi için sebepler ortasında sayılabilirler. Olasılıklar arasında kollajen üretiminin azaldığı sendromlar sayılabilirler. Bu anormallikte osteoartrit ilgili kıkırdağın süratli ve olağandan daha erken yaşlarda kaybı ile oluşur. Öteki kalıtsal özellikleri bir araya geldiği karmaşık hastalıklar da kemiklerde hafif hasarlar oluşmasına neden olabilir.
Araştırmacılar, daha evvel de artmış ağrı hassaslığına bağlı FAAH denilen bir gen sayesinde başka hastalığı olmayan insanlarda da OA olanlara nazaran daha az olduğunu tespit etmişlerdir.
Ağırlık: Yüksek beden tartısına sahip olmak kalça ve dizler üzerinde ek bir baskı yapar. Daha hızlı eklem kıkırdak yıkımına neden olabilir. Araştırmalarda kilolu olan şahısların elinde dahi osteoartrit riski ortasında bir temas olduğunu göstermiştir. Bu çalışmalar fazla yağ dokusunun eklemlere ziyan verebilecek enflamatuar kimyasallar (sitokinler) ürettiğini göstermektedir.
Yaralanma ve çok Yüklenme: Tekrarlayan hareketler ya da (örneğin bir kırık yahut bağ yırtılması gibi) eklem yaralanmaları osteoartrite yol açabilirler. Kimi sporlar, çok kullanma, zorlayarak ardarda yüklenmeler sonucunda kıkırdak yıkımını hızlandırabilir. Eklemler, tendonlar ve bağlar ziyan görerek de OA gelişebilmektedir. Ayrıyeten kıkırdak dokusu uzun mühlet ayakta kalmak, tekrarlayan eğilme, ağır kaldırma ya da öteki hareketler nedeniyle de çabuk yıpranmaktadır.
Kasların zayıflığı yahut dengesizliği yahut desteklediği eklemlerde bozulan hareket dinamikleri nihayetinde kıkırdak bozulmasına yol açabilir.
Diğer etmenler: Çok sayıda öteki faktör osteoartrit gelişimine katkıda bulunabilir. Bu faktörler kemik ve beden için çok fazla büyüme hormonu üretimi(= akromegali ), artmış demir metabolizması (=hemokromatozis), romatoid artrit üzere kimi kronik hastalıklar OA gelişimine katkıda bulunurlar.
Osteoartrit Tanısı
Osteoartrit teşhisi hastanın tıbbi geçmişi ve fizik muayenesi ile konmaktadır. Laboratuvar testleri, röntgen ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) taraması ile takip edilebilir. Hastalığın klinik değerlendirme prosedürleri olarak sayılabilirler.
Osteoartrit Tedavisi
OA tedavi seçenekleri kilo idaresi, fizikî aktivite değişimi,sınırlı sayıdaki ilaçlar, eklem yüzey değiştirme ameliyatları ve başka çeşitli eklem içi enjeksiyon tedavileri sayılabilirler.