Sağlıklı bir beşerde kandaki şekerin ve tansiyonun nasıl olağan bir pahası varsa derdin da bedenimizde belirli bir düzeyde yaşanması gerekir.
Fakat korku, hayatın bütün alanını kapsarsa ve daima hale gelirse, ülser, bağırsak sorunları ve egzama üzere ruhsal durumun tesirli olduğu hastalıkların ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Hafif bir huzursuzluktan ağır kaygı hissedilmesine kadar çeşitli biçimlerde yaşanan tasanın azı toplumsal hayatta ve iş hayatında başarıyı getirirken, fazlası da hastalıkları davet ediyor.
Tasanın bedenin alarm sistemi olduğunu söyleyen psikiyatri uzmanı Dr. Zeynep Pınar, “Sağlıklı ve iş görür olabilmek için kandaki şekerin ve tansiyonun nasıl olağan bir pahası varsa tasanın da bedenimizde belirli bir seviyede bulunması gerekir. Buna olağan, fonksiyonel gerilim denir. Bu bize motivasyon sağlayan, ‘Dersini çalış-işe git’ diyen; hudut sistemimizin yönettiği bir durumdur. Dozunda bir dert kişiyi üretici ve çalışkan yapar” dedi.
Korkunun olağan bir his olduğunu belirten Dr. Pınar, “Kaygı kişinin dehşet verici yahut tehdit edici bir duruma karşı vermiş olduğu ruhsal ve bedensel bir yansıdır. Bu yansıyı vakit zaman her insan yaşar. Bir kaza atlatıldığında, imtihan öncesinde yahut topluluk önünde bir konuşma yaparken olduğu üzere. Lakin korku, hayatınızı daima ve bariz bir biçimde etkiliyorsa, aksatıyorsa, rahatsızlık haline gelmiş demektir. Bu durum 6 aydan fazla sürüyorsa tedavi edilmelidir” diye konuştu.
Telaş bozukluğu ortalama her 100 kişinin 5-6’sında gözlenir. Yaşla birlikte şahısların dert duyarsızlığı azalmaktadır ve ileri yaşlarda görülme mümkünlüğü artmaktadır.
GÜÇ DEPOSUNU TÜKETİYOR
Daima yaşanan korkunun güç kaybına neden olduğuna dikkat çeken Dr. Pınar, “Bazen iç çatışmalar bazen de dış çatışmalar telaş doğurur. Beden şuurlu yahut bilinçsiz tasa, telaş ve öfke yaşarken de güç harcar” diye konuştu. Telaşın karışık bir sebep sonuç bağlantısı olduğunu hatırlatan Dr. Zeynep Pınar, kronik hastalıkların korkuyu artırdığını, artan telaşın da bedensel hastalığın gidişini olumsuz etkilediğini söyledi. Dr. Pınar, uzun vadeli olarak yaşanan telaş durumunun da astım, ülser, egzama, kolit, adet düzensizlikleri üzere tıpta psikosomatik hastalıklar olarak isimlendirilen duygusal çöküntülerle ortaya çıkan hastalıklara yol açtığını kelamlarına ekledi.
BELİRTİLERİ
Olayla alakası olmayan uygunsuz, gereğinden fazla ve denetim altına alınamayan tasa hastalığın öncül belirtisidir. Kişi bu telaşın şuurunda olabilir ancak bu telaşını denetim altına alamaya bilir. Halsizlik, dikkat dağınıklığı, ağırlaşma eksikliği, en ufak seslerde bile irkilme ve uyku sorunları (uykuya dalamama ya da sık uyanma) başka belirtilerdir. Bu belirtiler dışında hastada kimi somatik belirtiler de gözlenebilir. Bunlar baş ve kas ağrısı, yutkunmada zorlanma, titreme ve seğirme, terleme, bulantı yahut sıcak basmaları olabilir.
OLUŞUM SÜRECİ
Ergenlik ve çocukluk devrinde başlayan dert bozukluğu yavaş ve sinsi halde kendini gösterir. Hastalık belirtilerinde vakit zaman güzelleşmeler ve alevlenmeler gözlenmektedir. Kişi gerilimli bir olay yaşadığında belirtiler de artış gözlenebilir.
Hastalığın oluşmasında genetik faktörler, beynin kimyasal yapısındaki değişiklikler yahut çevresel faktörler tesirli olabilmektedir.
ERKEKLER İŞE BAYANLAR ALIŞVERİŞE!
Bayan ve erkekler kaygıyla baş etmeye çalışırken farklı reaksiyonlar verebiliyor. Dr. Zeynep Pınar, farklılığı şöyle özetledi: “Özellikle erkekler tasalarını; öfke, şiddete eğilim, alkol tüketimi, unsur bağımlılığı, sigara ve kumar ile söz edebilirler. Bazen de işkolik olurlar. Bayanlar telaşlarını; çok konuşma arbede, ağlama nöbetleri, çok alışveriş, sigara, alkol, fazla yemek, internet bağımlılığı halinde ortaya koyabilirler.”
TASAYI 5 ADIMDA YENİN
1. Yatışmaya çalışın: Kendinizi yatıştırmayı ve rahatlatmayı öğrenerek yaşadığınız hisleri tolöre edebilirsiniz. Şu yaşadıklarım sonunda geçecek fikri son derece faydalı olabilir. Telaşlarınız arttığında güçlü kalmaya çalışın; inancınıza sıkı sıkıya sarılın ve geçeceğini unutmayın.
2. Kaygının sebeplerini belirleyin: Kendinize dürüst olup sizde derde yol açan durumun gerçek sebebini ortaya çıkarmaya çalışın.
3. Sorunu çözün: Telaş tabiatı gereği bizi harekete geçirmeye ve sorunları çözmeye zorlar. Şayet sorun üzerinde kimi etkileriniz varsa, hesaplı bir formda harekete geçmek kısa vadede derdin yatışması için olağanüstü bir yol olabilir. Ne yazık ki bütün sorunlar çözülebilir değildir. Denetim eksikliği ve meçhullüğü yönetmeyi öğrenme bir öteki değerli başa çıkma ve tedavi sistemidir.
4. Kendinize bedel verin: Kendimiz hakkında müspet hisler yansıtmak tüm münasebetlerimizde hem bizi hem de muhatabımızı rahatlatan çok güçlü bir tesire sahiptir. En utangaç insan bile özündeki bedellerini öne çıkararak saygın bir toplumsal kimliğe sahip olur.
5. Gevşeyin: Kısa bir kas-gevşeme antrenmanı yapmak, diyaframdan (göğsünüzden değil) yavaşça nefes alıp vermek, dua etmek vücut ve zihni sakinleştirmek için epeyce yararlıdır.
Uzm Dr Zeynep Pınar
www.zeyneppınar.com
http://www.zeyneppinar.com/kaygi-bozuklugu-nedir/ ‘dan alıntıdır
