Kalça Protezi Ameliyat Sonrası
Hasta ameliyathaneye alındıktan sonra yatağına dönünceye kadar geçen müddet beklenenden daha uzundur. Bu mühlete ameliyat öncesi hastanın hazırlanması, ameliyat sonrası hasta kendine gelinceye kadar denetim altında tutulması dahildir. Genel durum sorunu olan hastalar bir mühlet ağır bakımda tutulur. Hayati işlevleri stabil olan hasta yatağına alınır.
İlk gün; 4-6 saatlik bir müddet ameliyat olmanın verdiği ağrılı tablo vardır. Ağrı kesiciler ve morfin gibisi ilaçlarla hastanın en az ağrı duyması sağlanır. Gerekiyorsa hasta denetimli ağrı pompası ile ağrı denetim altında tutulur. Hasta kendine geldikten sonra bacak damarlarında kan akımının sistemli olması için ayak-bacak pompası idmanlarına başlanır. 4-6 Saatin sonunda sıvı ve katı besinler almaya başlaması denetimli olarak sağlanır.
Hastaya ameliyathanede takılan idrar sondası, hasta kendi başına tuvalete gidinceye kadar tutulur.
Ameliyat alanına konulan dren, 24-36 saatin sonunda çıkarılır.
Hastanın sıhhat durumu ile ilgili özel sorunlar dışında, hastalara; ağrı kesici, kan sulandırıcı ve enfeksiyonu önlemek gayesiyle antibiyotik verilir.
Ağrı kesiciler ağrının durumuna nazaran verilir. Ağrı yoksa kullanılmayabilir. Antibiyotik çoklukla 2 yahut 3 gün kullanılır. Riskli durumlarda bu müddet uzayabilir. Fakat kan sulandırıcılar ekseriyetle 35-40 gün kullanılır.
1.Gün
Ameliyat olduğu günün sonraki gün hastaya, fizyoterapist eşliğinde kalça diz ve ayak bileği idmanları verilir. Hastanın genel durumuna nazaran; oturma ve ayakta durması öğretilir. Walker (yürüteç) yardımı ile birinci yürümesi sağlanır. Yapılan ameliyatın kıymetlendirilmesi için röntgen sineması çekilir.
Ameliyat sonrası nasıl bir seyir izler
2. Günden itibaren yürüme ölçü ve müddeti arttırılır. Başlangıçta walker ile, daha sonra tek-veya çift koltuk değneği ile yürümesi sağlanır. Bu; hastanın sıhhat durumu, kas gücü ve yaşına nazaran değişiklik gösterir.Hastanın oturması, yataktan inmesi, ayağa kalkması ve tuvalete gitmesi öğretilir. Merdiven inip-çıkması ve meskende yapması gerekli antrenmanlar hastaneden çıkış öncesi gösterilir. Hastalar ekseriyetle 3-5 gün hastanede tutulur.
Hasta taburcu olduktan sonra 2 günde bir yara pansumanı yapılması, 2 hafta dolduktan sonra dikişlerin alınması önerilir. Oturma, ayağa kalkma, yürüme ölçüsü hastanın durumuna nazaran arttırılır. Çoklukla 7-14 günde çift koltuk değneğinden, dirsek takviyeli tek koltuk değneği ile yürümeye geçilir.
3 yahut 4 hafta dolunca takviyesiz yürüme önerilir.
Kalça protezi yapılan hastaların rastgele bir besin sınırlaması yoktur. Banyo yapmak; ameliyat bölgesi korunmak kaydı ile, yürümeye başlama ile mümkündür.
Total kalça artroplasti ameliyatı sonrası hastaların yapmaması gerekli olan hareketler her hastanın ameliyat içindeki bulgularına nazaran değişebilir. Lakin genel kural olarak, bacak-bacak üstüne atmak, bağdaş kurup oturmak ve yere çömelmek yasaklanır.Ameliyatlı taraf üzerine yan yatmaya çoklukla 4-6 ay kadar müsaade verilmez. Yan yatma sırasında, 6-8 hafta bacak ortasına yastık konması sağlanır.
İleri dönem
Bu ameliyatlardan sonra ekseriyetle; ağrısız bir kalça eklemi elde edilir. Ameliyat öncesi geçen mühlete ve kalça hareket oranlarına nazaran değişmekle birlikte, topallama ve yürüme bozukluğu ameliyat öncesine nazaran ihmal edilebilir derecelerdedir. Ekseriyetle ağrısız, topallamasız daha rahat bir günlük ömür sağlar.
1.Ayda denetim, 3-6. aylarda denetim sonrası sorun yoksa çoklukla yılda bir denetime çağrılır. Ağrı, enfeksiyon yahut öbür sorunlara karşı hastalar uyarılır. Bu sorunları düşündüren bulgular görülünce beklemeden denetime gelmesi önerilir.
Günümüzde kalça protezleri 20-30 yıl dayanmaktadır. Hastanın kilosu, günlük hayat biçimi protezin dayanıklılığını etkilemektedir. Bu nedenle sakin bir ömür önerilir.
Ameliyat sonrası neler olacağının anlatılması ile artık yaşadıklarının karşılaştırması sağlanan hastanın ameliyata karar vermesine yardımcı olunur. Lakin ameliyat kararı hastaya aittir. Aile ve yakınları hastaya bu kararda yardımcı olurlar. Hastanın ameliyattan beklentilerine nazaran, hastanın ameliyata ikna olması sağlanmadan ameliyat edilmez.
Kalça kırıklarına bağlı kalça protez ameliyatları ve kalça çıkığı tabanında kalça eklemi bozulmaları üzere kimi özel sorunlara bağlı kalça protez ameliyatları üstte anlatılanlara nazaran farklılıklar gösterebilir.