Günümüzde kalça eklemi protez cerrahisinin en sık uygulandığı eklemlerdendir. Kalça ekleminde belli bir nedene bağıı olmayan kıkırdak aşınmasında (primer osteoartrit), kalça etrafı tümörlerde, birtakım kalça etrafı kırıklarda, değişik nedenlerle kalça eklemi kıkırdağının bozulduğu durumlarda (ileri yaşta doğuştan kalça çıkığı sekeli, kazalar sonrasında kalçada oluşan kireçlenme, çeşitli iltihabi ya da romatizmal hastalıklar, uyluk kemiğinin kalça eklemine katılan kısmında sirkülasyon bozukluğu gibi) kalça artroplastisi uygulanmaktadır. Bu nedenler ortasında en sık rastlanan primer osteoartrittir (%75).
Muayeneye başvurduğu vakit hastaların temel yakınması ağrıdır. Ağrıya bağlı yürüme uzaklığında kısalma, kalça hareketlerinde kısıtlanma (ayakkabı, çorap giyerken, çömelirken zorluk çekmek), bacakta kısalık, uyluk kaslarında zayıflama öteki sık rastlanan yakınmalardır.
Ameliyat öncesi hazırlık kademesinde kesinlikle iç hastalıkları ve anesteziyoloji uzmanı tarafından hasta kıymetlendirilir. Bunun yanında gereği halinde; fizik tedavi uzmanı, beslenme ve diyetetik uzmanı, endokrinoloji uzmanı, psikiyatri uzmanı da hastayı ameliyat öncesinde görür, ameliyat sonrası izlemine de katılır.
Kalça artroplastisi değişik tekniklerle yapılabilmektedir. Her tekniğin avantajları ve dezavantajları vardır. Karar verirken doktorunuzun bu mevzuda verdiği bilgileri dikkatle inceleyiniz.
Kalça protezi teknikleri şöyle sıralanabilir:
*Total kalça artroplastisi (kalça ekleminin hem baş hem de yuva kısmı değiştirilmesi):
Her iki kısım çimentolu, her iki kısım çimentosuz ve bir taraf çimentolu, başka taraf çimentosuz (hibrid) olarak yapılabilmektedir.
*Kalça hemiartroplastisi (kalça eklemine kısmi protez konması): Genellikle kırıklar sonrasında tercih edilir. Bunun yanında, genç hastalarda da (kalça eklemi yuva kısmındaki kemiği zayıflatmamak ve ileride olacak ameliyat için kemik rezervini korumak amacıyla) tercih edilmektedir. Yalnızca uyluk kemiğine protez konur.
Çimentolu yahut çimentosuz yapılabilir. Ayrıyeten baş kısmı sabit (unipolar) yahut baş kısmı hareketli (bipolar) olabilir.
*Kalça yüzey yenilemesi (kap artroplastisi): Sadece uyluk kemiğinin (femur) kalça eklemine katılan yüzeyi değiştirilir. Kemik stoğunu korumak için gençlerde tercih edilen bir prosedürdür.
Ameliyat sonrasında:
- Yerde yahut alçak sandalye ya da sedirlerde oturmak, bacak bacak üstüne atmak, ala turka tuvalet kullanmak sakıncalıdır.
- En az 8 hafta mühletle sırtüstü yatarken bacak ortasına yastık konması gereklidir.
- Ameliyatlı kalçanız üzerine yatarken bacak ortanıza bir yastık koyunuz. Ameliyattan 8 hafta sonrasına kadar ameliyat olmayan kalçanızın üzerine yatmayınız. Yatakta dönerken ameliyatlı kalça tarafına hakikat dönünüz.
- Merdiven çıkarken evvel sağlam bacağınızı, merdiven inerken evvel ameliyatlı bacağınızı atınız.
- Namazınızı sandalyede kılınız.
- Binek hayvanlarına binmeyiniz.
- Ağır yük taşımayınız, ağır iş yapmayınız.
- Bağdaş kurarak oturmayınız.
