FAS, kalça ekleminin olağandışı bir durumudur. Kalça eklemini oluşturan topuz ve soketin birbirine sürtmesi yahut çarpmasıdır ve sonuç olarak kalça ekleminde hasar meydana gelir.
Anatomi
Kalça, topuz ve soketten oluşan bir eklemdir. Soket, büyük pelvis kemiği tarafından oluşturulur, topuz ise femur denilen uyluk kemiği tarafından oluşturulur. Kaygan bir yapıya sahip kıkırdak dokusu ise soket ve topuzun etrafını örter ve düşük sürtünme yüzeyleri oluşturur.
Soketin iç kısmında, topuzun yaslandığı ve amortisör görevi gören labrum denilen fibrokartilaj bir yarım ay usulü yapı vardır.
Tanımlama
FAS, topuz yahut soket kenarlarında, kemik çıkıntılarının gelişimi sonucu oluşur. Bu kemik büyümeleri kalça ekleminin rahatça hareket etmesinin yerine, birbirine çarpmasına sebep olur. Vakitle eklem kıkırdağında aşınma ve labrumda yırtıklar meydana gelerek, kireçlenme denilen osteoartrit oluşur.
Kıskaç, Kama ve Kombine tipler diye üç tip FAS vardır;
- Kıskaç Tip; Bu tip sıkışmada soketten kaynaklanır. Soket kenarında çok kemik oluşur ve labrumu altında ezerek sıkıştırma oluşturur.
- Kama Tip; Bu tip sıkışma ise topuz kenarındaki çok büyümeden kaynaklanır ki topuz yuvarlaklığında bozulma olur.
- Kombine Tip; Kama ile kıskaç tiplerinin tıpkı anda olması durumudur.
Sebepler
Büyüme çağında kalça ekleminin oluşturan kemiklerin olağandışı büyümesinden kaynaklanmakta olup, nedeni net olarak bilinmemektedir. Sonuçta kalçada, bu kemik fazlalıkları eklemde hasar meydana getirerek ağrının oluşumuna sebep olur.
Klinik Bulgular
Bu bireylerde ağrı çoklukla kalçanın dış yanında olmakla birlikte bazen kasık bölgesinde de olabilir. Ağrı çömelme, bacağı yana açma üzere durumlarda bıçak saplanır üslupta yahut künt bir halde kendini gösterir. Erken devirlerde ise aşikâr belgisiz bir ağrı halinde başlayabilir.
Tabip Muayenesi
Doktorunuz şikayet, tıbbı geçmiş ve genel sıhhat meselelerinizi konuştuktan sonra, kalçanızı muayene etmek isteyecektir.
Sıkışma Testi; Bu teste kalça eklemi manipüle edilerek eklemde sıkışma olup olmadığına bakılan özel bir testtir.
Görüntüleme
Teşhise yardımcı olması ve desteklemesi açısından röntgen, bilgisayarlı tomografi ve MRI istenebilir.
- Röntgen; Kireçlenme ve kemik fazlalıkları açısından güzel bir görüntülemedir.
- Bilgisayarlı Tomografi; Röntgenden daha ayrıntılı bilgi verir, kalçada ki olağandışı kemikleri gösterir.
- MRI; Yumuşak dokuların görüntülemesini çok yeterli sağlar. Labrum ve eklem kıkırdaklarının hasarını ayrıntılı göstermesi açısından çok yararlıdır.
Tedavi
Cerrahi Olmayan Tedaviler
Aktivite düzenlemesi; Ağrıya sebep olan hareketlerden kaçınmanız önerilmektedir.
- İlaç; Steroid olmayan ağrı kesici ilaçlar kullanılmalıdır.
- Fizik Tedavi; Kalça eklem hareketlerini artırıcı ve destekleyen kasları güçlendirme antrenmanları önerilir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi olmayan tedavilerle ağrınız geçmez ve eklem hasarı varsa, hekiminiz size ameliyat önerebilir.
FAS problemlerinin birden fazla ameliyat tedavisinden yarar görürler. Bunun için küçük aletler, küçük kesiler ve kamera kullanılarak artroskopik tamirler planlanır.
Artroskopik tamirde kalça eklemi etrafındaki kemik büyümeleri ve labrum temizlenerek tamir edilir. Kimi hadiselerde ise açık cerrahi süreç gerekebilir.
