Jungçu (Jungian): Esas Carl Gustav JUNG prensiplerine dayanır. İsviçreli psikiyatri profesörü olan Jung, Freud ve Adler ile birlikte çağdaş psikiyatriyi başlatan derinlikler psikolojisinin üç büyük kurucusundan biridir.
Jungçu bakış açısında ruhsal hastalıklara, ruha ziyanlı etkenlerle içimizdeki bilgenin esirgeyici güçlerinin çabası, hatta bir çok ruhsal rahatsızlığa da gebelik külfetleri yahut büyüme ağrıları üzere gelişmeye bağlı rahatsızlıklar gözüyle bakıldığından, terapide tahlile aşağıdaki sorulara karşılık bulunmaya çalışılarak gidilir:
Bu davranış*, belirti, bu hastalık kişiyi ne tıp aksiliklerden koruyor?
Ruhsal hastalıklar tıpkı iltihap üzere hastalandırıcı güçlerle düzgünleştirici güçlerin bileşkesidir. Rahatsızlık belirtileri bu nedenle savunma sistemlerini içerirler. Savunma sistemleri birçok vakit kişinin kendisi için bile itici olabilirler. Örneğin panikteki inkar ve ruhsal problemleri vücuda yansıtma, takıntılardaki yapboz sistemi, paranoyadaki oburunu suçlama, denize düştüğümüzde boğulmamak için tutunulan yılan kadar rahatsızlık verirler. Denize düşen yılana sarılır atasözümüzdeki yılan da adeta tüm korkutuculuğuna karşın böylesi bir can simidi fonksiyonu görür. Korktuğu halde tutunmak zorunda kaldığı yılan, derin sularda yüzmeyi öğrenirken onu ruhun hangi dalgalı denizinde boğulmaktan koruyor?
*Jungçu yaklaşım sırf ruh hastalıkları ve belirtileriyle ilgilenmez, yaşantısal huzursuzlukları de ele alır.
Kişi bu rahatsızlıkla hangi artı pahaya hamile kalmış görünüyor?
Olumsuz üzere görünen ve meşakkat yaratan belirtilerin bir birçok, kişinin gebelik gibisi, geleceğe yönelik bir artı paha yüklendiğinin göstergesidir. (Projeye uygun her temel çukurunun verdiği rahatsızlıklara karşın yeni fonksiyonel katların ve odaların müjdecisi olması üzere.)
Yönelimli (Oriented): Jung’un temel anlayış ve ana tedavi prensiplerine sadık kalır lakin uygulama biçimlerini teğe bir taklit etmez. Düşler şuur dışına giden kral yolu olmasına karşın bu yolun kullanımı ve bakımı günümüz şartları için daha yabancı huzursuz edici ve lüks kaldığından, şuur dışına kompleksler üzere yapılandırılmış yollardan ulaşılmaya çalışılır. Günümüz akıl çağı beşerinin belliliğe olan çok ihtiyaç duyması nedeniyle yapılandırılmış öğeler ile çalışarak ve hastalandırıcı şahsî nedenleri pas geçip ortak hastalandırıcı sistemlerin düzeltilmesine tartı verilerek, daha evvelki klasikleşmiş terapilerle ve bilhassa Freudçu psikanaliz ile kaybedilen vakit kısaltılır. Bir bakıma at otomobiliyle kral yolundan gitmek yerine evvelden döşenmiş raylar üzerinde giden süratli tren üzere efektif bir toplu taşıma aracının kullandığı yol güzergâhları tercih edilir. Son çağlar ruhsal taraftan insanlığa oldukça olumsuz yükler getirmiş olsa da sadece olumsuzluk getirdiğini düşünmek tarihe haksızlık olur. Günümüz şartlarının olumlu yanı, şuur dışı dirençlerin eskiye, örneğin bir yüzyıl öncesine nazaran çok daha az yahut yüzeysel olmasıdır. JET’de çağın olumlu ve teknik kazanımları klasik Jungçu yaklaşıma yansıtılır. Bir öteki deyişle geçmişin doğrularının çağımıza uyan kısımları tutulurken çağın getirdiği doğrular da tedaviye entegre edilir.
Bu tedavi temelde Jung yonelimli olduğu halde bilişsel terapilerden şema kavramını da ödünç alır. Esasen ödünç alma tabiri çok da gerçek sayılmaz zira şema kavramı Jung’un şahsen geliştirdiği şuur dışı kompleksler kavramının çabucak hemen aynısıdır. En özet tarifiyle şemalar ruhumuzdaki komplekslerin tesirlerinin görünümleridir. Mesleğinin başında teşhis yolu olarak kullandığı çağrışım testi sayesinde kendisinin geliştirdiği kavram olan kompleksleri, Jung, şahsen uyguladığı terapilerinde hak ettiği biçimde değerlendirememiştir. Aslında ortak ve kısa yollar manasına gelen komplekslerin (şemaların) terapi pratikliği istikametinden gerçek ehemmiyeti aslında Aaron T. Beck üzere psikanalitik kökenli bilişsel (kognitif) terapi kuramcıları tarafından keşfedilmiştir. Jung burada Kristof Kolomb üzereyse, Beck de Amerigo Vespucci üzere bir roldedir.
JET’de yahut nam-ı başka “Bilge terapi”de, Jung’çu uygulamalar teğe bir uygulanmaya çalışılmasa da ana uygulama prensipleri korunur. Örneğin hasta divanda yüzü terapiste zıt bir biçimde yatmaz. Karşılıklı, eşit yahut eşite yakın bir pozisyonda oturur. Danışan yarı pasif bir pozisyonda değil, adeta amatör bir yardımcı terapist üzeredir ve ziyadesiyle faaldir. Terapist değerli bir iş yaptığının farkında olsa da, bunun tabiatın yaptıklarının yanında yani içimizdeki bilgenin gücüne nazaran ne kadar küçük kaldığının da şuurundadır ve bunun tevazusu içindedir. Bu pozisyonda hastanın çok kıymetli ipuçları sağlayan duygudurum değişmeleri de an be an izlenebilir. Şimdiki yüz yüze terapiler aslında pek bilinmese de bizlere Jung’dan mirastır. Jung’un getirdiği kıymetli bir fark da, terapilerde günlük hayattan çok kopuk yapay bir ortam yaratılmamaya ihtimam gösterilmesidir. Hür çağrışıma yakın bir paylaşım direnci düşüren, olabildiğince doğal ve samimi, sevgi ve hürmet dolu bir ortamda da elde edilebilir.
Bununla bir arada uygulamada her şey Jung’un uyguladığı biçimde kalmaz. Çağdaş “Bilge terapi”de, onun çok sık kullandığı düşler ve etkin imgelem üzere tekniklere fazla yer verilmez. Olumsuz his yaratan kompleksler ve bunların sonuçlarına yönelik olumsuz senaryolar da bu işi rahatlıkla görür. (Aslında bilişsel tedavilerde kullanılan senaryolar Jung’un etkin imgelem tekniğini andırırlar.) Jung’un tekrar keşfettiği lakin terapilerine çok geçirmediği kompleksleri irdelemek ve yanlış algıların yanlış yönlendirmelerini, yani danışanın kendine yaptığı haksızlıkları olabildiğince düzeltmek terapinin ana metodudur.
JET’de çağdaş terapilere nazaran de farklar vardır. İçimizdeki bilgenin muhteşem vizyonu altında olduğumuz artık danışan tarafından da bilindiği için terapiye karşı direnç düşük seyreder ve bilişsel ve şema terapistleri kadar faal olmaya, Sokratvari amansız sorgulamalara gerek kalmaz. Davranışçı ödevlere ise neredeyse hiç gerek kalmaz zira içimizdeki bilgenin yolunu açan dolaylı dayanakla ve şahsen terapistin içimizdeki bilgeyi taklit eden saygılı tavrı ve destekleyici tutumuyla hastayı tehdit eden anlamsızlık yahut güvensizlik tehlikesi çok azalır ve tehlike kalkınca potansiyel davranışlar bin yılların kolektif tecrübesinin tesiriyle uygun olana hakikat esasen bizatihi akar.
Kısa (Brief):
Kısa tanımlaması ile tedavinin psikiyatrideki genel uygulamalara nazaran görece kısa müddetlerde tesir sağlaması kastedilmiştir. Şimdi terapötik araştırmalara husus olmasa da, süratli etkililiğin klinik müşahedelerle doğrulaması yapılmıştır ve doğrulanmaya devam edilmektedir. Bazen tek seansta bile sorun kabaca hallolabilse de, rahatsızlığın durumuna, şahsî yere ve hedeflenen düzgünleşme seviyesine nazaran terapi mühletleri uzayabilmektedir. Ayrıyeten “Bilge terapi” tüm terapilerde ve bilhassa de Jungçu terapilerde olduğu üzere sadece ruhsal hastalıklarda geçerli değildir. Jungçu terapilerin ortak özelliği olarak ferdî gelişim emeliyle da bilhassa uygulanmaktadır ve elbette ki bu uygulamalarda müddet istikametinden bir hudut yahut kısıtlama yoktur. Terapinin kısa müddette tesir oluşturması sırf klasik psikanaliz yahut psikodinamik yönelimli terapilere nazaran değil, daha evvel sıkça uygulama imkanı bulduğum yapılandırılmış çağdaş terapilerle, örneğin bilişsel-davranışçı terapilerle karşılaştırılarak gözlenmiştir. Tedavinin çabuk tesirinde ve görece kısa müddetlerde tesirli olmasında aşağıdaki etkenler rol oynar:
1) Kollayıcı şuur dışının son derece efektif, tabiatımızın kendi (organik) güçlü ve klasik formüllerinin çağın ergenlik krizleri nedeniyle kapanmış olan yahut atıl kaldığı için artık istek görmeyen yollarının modernize edilerek açılması (kara trenden süratli trene dönüşüm ve sülüğün ziyan vermeden kan ve ödem alımlı gücünün tüm teknolojik yollara üstün geldiğinin yine keşfedilmesi benzeri).
2) Tedavinin şahsî şuur dışının arketipleri sayılabilecek kompleksler (şemalar) aracılığıyla kestirme ve tüm rahatsızlıkların geçtiği ortak yollarla yapılmasının vakit kaybını önlemesi.
3)Terapilerin kısa müddetlerde tesirli olmasının bir nedeni de, klasik psikoanalitik tedaviler üzere savunma sistemlerine neyin neden olduğuyla uğraşarak vakit kaybedilme yanlışına düşülmemesidir. Klasik psikoterapiler rahatsızlıklara neyin neden olduğuyla, tedavi etmeyi tıpkı kavram sayma yanılgısına düşmüşlerdir. Neyin neden olduğu insanı manaya ismine kıymetli olsa da, tedavi için birden fazla vakit kıymetsizdir. Bu çağdaş terapilerin tüm ziyanlı etkenlerin ortak kullandığı yol olan şemalara müdahale tesirlerinin sonuçlarıyla da doğrulanmıştır. Arabayı tamir etmek için ona hangi otomobilin ne vakit ve nasıl vurduğunu sorgulamaya birden fazla vakit gerek yoktur. Geçmiş travmaların kaza raporu çok gerekli durumlar dışında incelenmez, direkt tamire girişilir. Bu sayede JET’de kıymetlendirme de kısa sürer. Bu tıp sorgulamalarla vakit kaybedilmeden tamire başlanması da tedavinin nispeten kısa sürmesine olumlu bir katkı yapar.
4) Terapiler aslında pasikiyatrinin cerrahisi olsa da, tüm Jungçu terapilerde tevazu ve olabildiğince maskesizlik ortamında günlük sohbet doğallığına yakın seyretmesi ve tabiatımıza uygun olmasının tesiriyle terapiye olan direncin azalması kelam hususudur.. Jungçu terapilerin bilge bilinçdışının bileşke sesi olan sezgiyi aklın önüne geçirme akılcılığından ve bu sayede bilinçdışınının bilgeliğini çok şuurlu bir biçimde kullanabilme avantajından ötürü terapiler rahat geçer. Terapist bilinçdışının süpervizyonu altında terapi yapıyor üzeredir. Bilgelik demek prensipler dahilinde esnek olabilmek demektir. Jung’un kendisi de bilhassa ustalık devirlerinde, uzun süren kuralcı psikanaliz yapmaya gerek duymaz, kendisini iç bilgesinin ellerine bırakmanın avantajına bırakırdı. Jungçu tedavilerde terapistin yanılgı yapması bu nedenle çok zordur. Terapist hastanın da iç bilgesinin yolunu açtıkça onun da yanlışa düşmesinin çok güç olduğunu bilir. Bu bilgi onun yükünü çok hafiflettiğinden hastasının sorumluluğunu daha kolay almasını sağlar. Transferin getirdiği sorumluluktan kaçmaz hatta hastayı yine ve daha sağlıklı büyüyüp olgunlaşmasını sağlayan transferi teşvik etmesine neden olur. Transfer dayanağı süreksiz bağımlılık yaratsa da problemleri acilen çözdüğünden bu bağımlılığın süreksiz olduğunu çiviyi çivinin sökeceğini bilir. Jungçu terapilerin aşikâr bir hududu olmasa da yapılan müdahalelerin psikanalitik yaklaşımda görülen rijid terapi kurallarına tabi olmamasının sağladığı benlik rahatlamasıyla hastanın terapötik müdahalelere direncinin görece düşük seyretmesi, müdahalelerdeki hedeflere ulaşılmasını kolaylaştırdığından terapi müddetlerini otomatik olarak kısaltmaktadır.
5) Şuur dışının keşfi o denli bir vakte gelmiştir ki onu keşfeden şuuru paradoksal olarak daha da ön plana çıkarmış, şuur dışının bilinmeden kullanımını ise tüm çağlardan daha geri plana itmiştir. Bu gelişmede şuur dışı terapilerin ilaçlar üzere seri üretime geçirilememesinin kapitalist baskısından tutun, şuur dışının keşfiyle gelen çocukluk cinselliğinin kabullenilmesinin zorluğuna ve rasyonelliğe alışmış toplumları rahatsız eden irrasyonelliğe varıncaya kadar pek çok etkenin rolü vardır. Günümüz insanı günlük ömürde daha az tesirli olan fakat çok daha uygun fark edilebilen şuuru o denli olmasa da günlük ömrümüzü çok daha fazla belirleyen fakat daha uzaklarda hissedilen şuur dışına nazaran çok daha yakın hisseder. Terapiler ise hastanın kendi şuuruyla değiştiremediği (çoğu vakit hayatına tesirini de gereğince fark etmediği) şuur dışını kendi iç istikrarlarına yanlışsız değiştirmeyi gayeler. Bunu direkt şuur dışına giden yollarla yapabildiği üzere şuuru kullanıp onun aracılığıyla dolaylı olarak yapabilir. Günümüzün bellilik gereksinimi eski çağlara nazaran değişmese de bu bellilik artık çok daha rasyonel metotlarla elde edilmek istenir. Günümüz insanı hala şuur dışının irrasyonel görünen tesiri altında olsa da ilkel beşere nazaran çok daha şuurlu akla dayanan formüllerle çalışır, şuurlu aklın katılmadığı her şeyden her zamankinden daha fazla ürker. Bu nedenle irrasyonel olan hayallerden her zamankinden daha fazla uzak durur. Bu durum bir dezavantaj olsa da şuurlu aklın fazla kullanılmasının avantajları da vardır. İşte Jungçu temele dayanan JET biraz da bu nedenle çağın getirdiği rasyonel metotları de bünyesine alarak sentez eder. Bu terapi yaklaşımının anlamayı kolaylaştıracak ve ikna gücünü arttıracak biçimde yapılandırılmış öğeler içermesi ve benzetme ile somutlaştırma, netleştirme, sadeleştirme üzere bu öğelerin şuur dışı dehşetlerini yumuşatmak suretiyle terapiye olan direnci daha da azaltması, bir öbür deyişle terapinin tüm doğallığına ve gelenekselliğine karşın çağın ruhuna da uygun olarak ve çağın tanıdık gelmesinden ötürü benliğe yabancı hissettirmeyecek ve terapiye olan direnci daha da düşürecek terapi yedirilmiş yapılandırılmış formatla kontrastlanması kelam bahsidir. Çağımız beşerinin rasyonel bellilik gereksinimi, vakti ekonomik kullanma baskısı ve ilaçlarla tedaviye alışarak talep ettiği yapılandırılmış ve hap (komprime) yaklaşım hem rasyonel öğeleriyle benliğe yakın geldiğinden, hem de tıpkı öğelerle iknayı kolaylaştırarak bilinçdışını etkilemeyi kolaylaştırdığından etkiyi çabuklaştırır ve düzgünleşme müddetlerini kısaltır.
6) Çağdaş bir Jungçu yaklaşım olan “Bilge terapi”de, iknanın rasyonel gücünün yanı sıra, bu gücün tesirini arttıracak ve sinerji yaratacak özgün ve ruhu rahatsız etmek bir yana, ona takviye olacak biçimde terapiye yedirilmiş, sessiz ve özgün bir telkin metodunun şuurlu olarak terapiye katılması kelam bahsidir. Bu teknik terapi içinde ruha takviye güvenlik arketiplerinin şuurlu bir biçimde etkinleştirilmesine (arketipnoz) dayanır. Arketipnoz ve ruhsal rahatsızlıklara olumlu bakışın getirdiği dayanak ve itimat ortamında terapiye direnç de düşük seyrettiğinden, bireye davranışlarını tanıtıcı yahut çelişkileri ortaya koyucu yüzleştirmeler de süratli ve inançlı biçimde yapılabilmektedir.
Destekleyici (Supportive): Terapilerin hedefi benlik gücünü arttırarak ve iç çatışmaları azaltacak marifetler kazandırarak terapi görenin huzuruna katkı sağlamaktır. Benliğin kıymetli kısmı ve azmettirici gücü şuur dışında yer aldığından, terapilerin operasyon yeri şuur dışıdır. Terapiler kişinin şuur dışıyla şuuru ortasındaki irtibatın yolundaki pürüzleri gidermeye çalışarak kişinin bilmediği kendisiyle, yani şuur dışıyla bağlantısını güçlendirir. Şuur dışıyla irtibatı sağlamak bireye adeta yeni topraklar bulmuş, oradaki tarlaları, madenleri krallığının hizmetine sokmuş kadar büyük bir destek dayanak gücü kazandırır. “Bilge terapi”yi destekleyici olarak nitelendirmemin sebebi budur.
Destekleyici terapi terimi aslında kâfi içgörünün sağlanamayacak derecede hastanın dezorganize olduğu ve psikoz potansiyeli nedeniyle benliği rahatsız edebilecek bilinçdışı oluşumların kurcalanmaktan kaçınıldığı durumlar için kullanılmaktadır. Bilge terapi tarifindeki destekleyici terimi bu durumun karşılığı değildir, zira bu terapide içgörü artışı temel bir kazanımdır. Lakin buradaki içgörü kavramı genelde kullanıldığı üzere rahatsız edici belirtilere sebep olan travmatik ferdî bilinçdışı olayları bilince çıkarmaya yönelik değildir. Bilge terapideki içgörü artışı, ruhumuzun doğal işleyişini tıkayan terslikleri ve bu tıkanmayı önleyici teşebbüsleri tanımaya yöneliktir. Bu yaklaşım, hem savunmaları zaafa düşürecek gereksiz riskleri ve yükleri hastaya/danışana yüklemez, hem de terapiyi ağır ruhsal hastalıklardan kolay iç huzursuzluklara kadar uzanan geniş bir yelpazeye uygun hale getirir. Doğal ve kayda bedel bir risk taşımayan yaklaşımıyla bu terapiler, bilhassa kronik psikozlarda rehabilitasyon ve toplumsal güzelliğin idamesine yönelik bir fonksiyon de görebilir. Bu nedenle burada kullanılan destekleyici terimi, gerçek kollayıcı ve güzelleştirici gücün içimizde yani bilinçdışımızda olduğunu, yapılacak şeyin yeni bir düşünme üslubu oluşturmaktan çok, bilinçdışımızın rehberlik edici sesini dinlemek, yapay radikal değişiklik desteklerine gerek olmadığı manasında kullanılmıştır. Diğer bir deyişle bilge terapi içgörü artışını, bilinçdışımızda aslında bulunan düzgünleştirici kalıplara ulaşımı kolaylaştırarak yapar. Bu tarafta ek bir içgörü artışı esasen benliğe, yanımızda her an bulundurabileceğimiz sihirli bir yüzük kazandırıyormuşçasına sağlanan en büyük takviyedir. Unutmayalım ki bilge bilinçdışımızın ruhsal imparatorluğumuz için çalışan çok kıymetli bir hizmetkâr olduğunun hissedilmesinin kazandırdığı mana ve inanç, değer biçilmez bir hazine takviyesi üzeredir.
Bilinç, terapilerde, bilinçdışını organize etmede lakin aracı olarak kullanılır. Değişen şuur bilinçdışını düzenlerken, değişen bilinçdışı da şuuru yine düzenler. Fakat terapilerde dayanak ve değişim sırf şuur aracılığıyla olmaz. Tüm terapilerde her vakit kişinin direkt bilinçdışına ulaşan ögeler olur. Telkine dayanan hipnoz ve gibisi yaklaşımlar böyledir. JET yani bilge terapide bu bilinçdışına direkt ulaşan ögeler da çok şuurlu olarak kullanılır. Bir nevi uyutmadan yapılan hipnozla (arketipnoz) kişinin bilinçdışındaki koruyuculuk ve manayla ilgili en önemli arketipler ve şemalar alevlendirilerek dayanak arttırılır. Bu birebir vakitte plasebo tesirinin gücüdür. O denli bilinmese de plasebo kimyasal tesiri olmayan ilacın sağladığı tesirden çok daha geniş bir kavramdır. Örneğin Çanakkale Savaşında 200 kilonun üzerindeki top mermilerini bir kaç defa hiç bir anabolizan kimyasal unsur almadan kaldırabilen Seyit Onbaşı’nın gücü böylesi bir tesire emsal bir tesirden öteki bir şey değildir. Hastanın sıkıntıları karşısında ne yapacağını bilen, onun telaşı ve bazen kızgınlığı karşısında ona yürekten şefkatli hislerle gülümseyerek bakabilen bir terapist, genç de olsa yaşlı bilge arketipini rahatlıkla alevlendirebilir. Bu İstanbul’un fethinde ordunun canlanmasına büyük takviye veren Akşaemseddin’in yaptığına benzeri bir tesirdir.
Benlik gücü dayanağı esas hastanın özgüven ve anlamlılık hislerini arttırmaya dayanır. Tüm destekleyici ve hatta tüm terapilerde olduğu üzere bunları arttırmak için hastanın sahip olduğu güçler, kendisine ve hatta yakın etrafındakilere gösterilir ve bu güçlerin fonksiyonelliğini örten iç hakaret katmanı kazılarak kelam konusu güçler gömülü olduğu bilinçdışından yüzeye çıkarılarak kullanıma sunulur. Terapistin kendisi de kahramana refakat eden yaşlı bilge arketip gücü takviyesi olarak bu güce katılır. Jungçu terapilerin öbür terapilerden hatta öbür destekleyici terapilerden en değerli farkı, takviyenin en güçlüsü ve en uygununun bilinçdışı denen bilgenin sırf yolunu açarak esasen her an ve mevcut şartlara nazaran en düzgün biçimde verilmekte olduğunun kabulüdür.
Hastaya verilecek en yeterli terapötik dayanak hizmeti, bilinçdışı bilge ve şuur denilen genç, kahraman fakat toy şehzadenin ortasını yapmak, psişe denen ülkeyi kaostan kurtararak bilgenin vereceği kararları harika hal kararları olmaktan çıkarmaya çalışmaktır. Benliği güçlendirmek de aslında benliğin bileşenleri ortasındaki eşgüdüm sağlayarak bütünlüğü ve uzlaşmayı arttırmak demektir. Özsaygı artışı zati bu bütünlüğe, yani benliğin kudretine inanç demektir. Bu kudret kendisiyle girdiği iç savaşı kazanarak iç barışını sağlamış olanlarda otomatik olarak yapan tarafta olur.
Her rahatsızlığın altında aslında kentsel dönüşüm gibisi ruhsal bir inşaat uğraşı bileşeninin de bulunduğu hastaya aktarılmalı, terapide verilecek temel bilgiler aracılığıyla hastanın durumunda sandığı kadar bir olumsuzluk olmadığını, hatta olumsuz gözüken durumların aslında, olumluya giden sarsıntıya güçlü ve ömür kalitesini arttıracak konforlu bir yapılaşmanın ön kademeleri olduğu gösterilmelidir. Yani terapinin içimizde bir bilge bulunduğunu hissettirmekten sonraki en kıymetli dayanağı, hastaya aslında sonuçta kârlı bir biçimde olumluya, kaybolduğu sandığı ormanda çıkışa hakikat gittiğine dair bir pozisyon bilgisi (navigasyon) vermektir
Düzelme bazen tamirle, bazen de yıkılıp yine yapılanmayla olur. Kentsel dönüşüm gibisi yine yapılanma, aslında ruhumuzdaki regresyon (en son memnun hissettiği geçmişe duygusal gerileme) savunma düzeneğinin sağladığı vakit tüneliyle, geriye gidip yine ve sağlıklı duygusal büyüme, adeta resetlenmeyle takılmış belgeleri hallederek geçme ve programı mümkün olduğunca meselesiz çalıştırabilme demektir. Bilinçdışı bilgesi bu durumda transfer sistemini devreye sokar. Transfer çocukluğumuzdaki kıymetli şahısların özelliklerini terapiste yansıtmak demektir. Bu olumsuz yahut olumlu olabilir lakin ekseriyetle iki durum da kelam mevzusudur. Transfer sistemi sayesinde terapist bu kritik dönemeçde yakınlığı ve terapötik olgunluğuyla danışanına terapötik ebeveyn dayanağı sağlar. Bu hizmet sırf duygusuz bir simülatör dayanağı değildir. Terapi gerçek hislerin karar sürdüğü insani bir ilgidir.
Not: Buraya kadarki terapi bileşenlerinin (Jungian Oriented Brief Supportive) İngilizce akrostişinin büsbütün rastlantısal olarak JOBS çıkması manalı üzeredir. Apple firmasını sıfırdan kurarak bu günlere getiren Steve JOBS’u çağrıştırmaktadır. Steve JOBS Ortadoğu kökenli olup Batı’ya evlatlık olarak gitmiş ve büyük bir şahsî gelişim göstererek mesleksel manada da üniversal muvaffakiyet yakalamıştır. Bu terapiler ferdî gelişim için de çok faydalı olduğundan burada nedensel olmasa da manalı bir irtibat var üzeredir. Bunu düşünmemizi sağlayan şahsen Jung’un özgün fikridir. Jung tesadüflere kolay bir mümkünlük gözüyle bakmaz, eşzamanlılık olarak isimlendirdiği prensip çerçevesinde görür ve büyük mana atfederdi.
Ayrıca Apple bildiğiniz üzere elma demektir ve amblemi olan ısırılmış elmanın, Jung’un kazandırdığı kolektif bilinçdışı kavramının yapı taşları olan arketiplerden insanın mana arayışının en kıymetli simgesi olan yasak meyveyi simgelemesi enteresandır. JUNG üzere JOBS soyadı da J ile başlar ve 4 harflidir. Öte yandan Jung Almancada genç, Jobs ise İngilizcede vazifeler manasına gelir. Bu iki sıfat, tüm yaşlılığına karşın genç ve dinamik kalmış ve ruhsal devketimizin korunması misyonu olan ve bu uğurda bilgeleşmiş bilinçdışımız için çok uygundur. Üstte tanımlanan “yönelimli”nin ingilizce karşılığı olan “oriented” içinde de manalı bir sözcük tesadüfü vardır. Jung Batı’lı olmasına rağmen fikirleri Batı lisanlarında Orient diye isimlendirilen Doğu’dan esinlenmiştir ve Doğu-Batı sentezi Jung için büyük ehemmiyet taşımıştır.
(Therapy): Burada tedavi sözcüğü kullanılmaması ilaç tedavisinden farklı tutmak içindir. Aslında bilge terapi doğuma dayanak veren tıbbi yaklaşımdan farklı sayılmaz. Jung ruhsal rahatsızlığa adeta bir ruhsal gebelik süreci gözüyle baktığından, JET’de terapist Bayan Doğum tabibinden fonksiyon istikametinden pek farklı iş yapmaz. Gebeliğin sağlıklı geçmesini denetler, ruhsal gebeliğe ruhsal vitamin katkısı yapar, ruhsal demir eksikliğini giderir, gerekli yerde doğuma dayanak hareketleri, gerekli yerlerde ise cerrahi müdahale yapar. Terapist cerrahi müdahale sırasında etkin, doğum takibi vakitlerinde ise tabiatın gücüne güvendiğinden bilhassa nispeten pasif kalır. Meğer çağımızda pasif kalabilmek çok güçtür. Herkesin bir şeyler yap diye beklediği, tevekkülün neredeyse sıfırlandığı çağımızda pasif kalabilmek, şiddetli akıntıya karşın bir ırmakta yerinde kalabilmek kadar büyük bir gayret gerektirir. Gelişmesini sürdüren kişi kendisine ve hatta etrafına artı kıymet katacak bir büyüme ve olgunlaşmaya hamile kalır. Terapötik yaklaşım da gebeliğe ve onun zaten işleyen doğal sürecine uygun olmalıdır. Komplikasyonlar dışında, bu doğal sürece çok faal müdahale gebeliği zora sokmaktan öteki bir işe yaramaz. Halbuki dünyanın işleyişinde iç dünyamızın bilgeliğinden feyz almayan ve tevekküle neredeyse hiç yer bırakmayan günümüz terapileri hamileye -bazen bu süreci istemeden çok olumsuz etkileyebilen- çok sayıda yahut basınçla ekstra teşebbüsler yapıyor üzeredir. Halbuki terapi yapmak Türk kahvesi yapmak üzere olmalıdır. Köpüklü ve lezzetli olması için kahvenin fazla karıştırılmaması gerekir. Vaktin kritik olmadığı durumlarda müdahalesini yaptıktan ağır ağır yanan odun ateşinde bekletmeyi de bilir. Bu durum bazen diş implantı yahut kemik protezi tedavisinin kemiklerimizle kaynamasına da benzetilebilir. İmplant yahut protez şuurlu aklın eseriyse, onun kemikle kaynaması şuur dışı bilgesinin güzelleştirici gücü üzere bir müdahalenin yapıtıdır. Zati protez, tabiatın çok kaba taklidinden öbür bir şey değildir. En gerçek tedavi tabiatımızın gelişim ve onarma gücüne hürmet duyan ve bunun yolunu tıkayanları açmaya çalışan müdahalelerdir. Hastalıkta bile bu bu türlü olması gerekirken çağımızda bu keder aksi istikamette ikiye katlanmıştır. Hem hastalıklarda tabiatın düzgünleştirici sistemleri tam anlaşılamadığından çok müdahale edilerek süreç zora sokulmuş, hem de gebelik, büyüme ağrısı üzere gelişime bağlı ruhsal rahatsızlıklar yanlış yere hastalık sanılmış ve ona nazaran -aşırı- müdahale edilmiştir. Bu durum insanın şuurlu aklına ergence bir kusur yaparak çok bedel verip, tabiatın şuur dışı bilge tevazulu işleyişinin ehemmiyetini göremeyişinden kaynaklanmıştır.
