- İYİLEŞMEYEN DEPRESYONUN NEDENİBİPOLAR BOZUKLUK OLABİLİR
Antidepresan almanıza karşın bir türlü güzelleşmeyen ya da sık sık tekrar eden depresyonlar yaşıyorsanız Bipolar Bozukluk ya da öbür ismiyle manik depresif hastalık hastası olabilirsiniz. Gündelik hayatı ve toplumsal bağları en çok etkileyen rahatsızlıklardan biri olan Bipolar Bozukluk hastalarının %80’i hastalık belirtilerinden ötürü toplumsal bağlantılarında sorun yaşıyor. Bu sorun münasebette çatışma ya da ilgiyi bırakma olabileceği üzere bazen mani (yükselme) döneminde ani ve özensiz evlilik kararı vermeye kadar da varabiliyor. Psikiyatrist Dr. Hakan Karaş, bipolar bozukluk hakkında bilgi verdi.
- Depresyon Güzelleşmiyor, Daima Tekrar Ediyor ve Bazen Daha Da Kötüleşiyorsa…
Hastalığın depresyon periyodunda kişi kendini çok çökkün hisseder. Gücü çok düşüktür ve hiçbir şeye karşı ilgi duymaz. Olağanda keyif aldığı etkinlikler ona cazip gelmez. Ümitsizlik, çaresizlik ve değersizlik niyetleri zihninde dolaşıp durur. Bipolar Bozukluktaki depresyonun klasik depresyondan farkı antidepresanların işe yaramaması hatta bazen durumu kötüleştirmesidir. Antidepresan almanıza karşın bir türlü güzelleşmeyen ya da sık sık tekrar eden depresyon periyotları yaşıyorsanız Bipolar Bozukluk Tip II ya da ‘soft’ bipolar bozukluktan muzdarip olabilirsiniz. Bipolar Tip 2 hastaları tip 1 hastalarından farklı olarak tam bir mani devri geçirmediklerinden, hastalıklarının kişinin kendisi ve yakınları tarafından tanınması zordur. Bu şahıslar, ağır depresyon devirlerinin ve telaşlı periyotların yanı sıra yükselmiş güç ve dürtüsel davranışları içeren hipomani periyotları geçirirler. Hipomani devirlerinde huy değişiklikleri fark edilse de bu durum beşerler tarafından pek bilinmediği için bir hastalık olarak algılanmaz. Hasebiyle bu şahıslar daha evvel yaşamış oldukları depresyon nedeniyle verilen antidepresanlarla yanlış biçimde tedavi edilmeye, birçok sefer de tedavisiz kalmaya devam ederler.
- Duygularını Uçlarda Yaşayıp Ani Radikal Kararlar Alabilirler
Mani devrinde kişi kendini çok keyifli, coşkulu yahut hudutlu hisseder. Engellendiğinde yahut hesabına gelmeyen durumlarda çok ve öfkeli yansılar verebilir. Az uykuya muhtaçlık duyar lakin buna karşın çok güçlü olur. Fikirleri çok hızlanmıştır ve çoğunlukla buna bağlı olarak da fazla konuşur. Bu periyotlarda sıklıkla kişi kendini başkalarından üstün, çok kıymetli biri olarak görür. Mani periyodunda kişi, sonuçlarını düşünmeden radikal kararlar alabilir. Örneğin; hiç düşünmediği halde, olağanda istemeyeceği biriyle süratlice evlenme kararı alabilir. Yahut yüklü ölçülerde kredi çekip hiç anlamadığı bir iş için risklerini düşünmeden yatırım yapabilir. Bilhassa bu periyotlarda kişi alkol yahut unsur kullanımına yönelebilir. Bipolar bozukluğu olan bireylerin değerli bir kısmında alkol ve unsur bağımlılığı görülür.
Ayrıca mani ya da hipomani devirlerinde kişi sonuçlarını düşünmeden dürtüsel davranmaya meyilli olur. Bunun sık gözlendiği alanlardan biri de cinselliktir. Bu periyotlarda kişi olağanda yapmayacağı ayartıcı davranışlarda bulunabilir yahut ölçüsüz cinsel bağlantılar yaşamak isteyebilir.
- Mani Periyotlarında Halüsinasyonlar Görülebilir
Bazı şahısların mani devirlerinde hezeyan yahut halüsinasyon yaşantıları olabilir. Gerçekte olmayan bireylerin manzaralarını görüp bunlarla konuşabilir yahut olmayan bireylerin seslerini duyup bunlara karşılık verebilir. Mani periyotlarında halüsinasyonlar ekseriyetle hayatta olan yahut yaşamayan çok kıymetli kimselerle ilgilidir. Bunun yanı sıra; kişi kendini çok kıymetli bir dini figür, bir devlet adamı, ünlü bir müzikçi yahut oyuncu zannedebilir. Bazen kendisine çok değerli kurumlardan iletiler geldiği formunda hezeyanlı inanışları olabilir. Bunlardan açık biçimde kelam ediyorsa yakınları fark edebilir. Ama bunları açığa vurmuyorsa fark edilmeyebilirler.
- Çılgınca Alışveriş Yapanlar Dikkat!
Hastalığın yükselme devirlerinde dürtüselliğin artmasının bir sonucu da şahısların bütçelerini göz önüne almadan fazla ölçüde harcamalar yapmasıdır. Bu harcamalar kişinin işine yaramayacağı şeylerle bağlı olabilir. Örneğin: kişi hiç kullanmayacağı bol ölçüde giysi alabilir. Yahut yalnızca imgesi güzeline gittiği için kendisiyle hiç ilgisi olmayan özel işlerde kullanılan makineler yahut aygıtlar alabilir. Ya da birebir eşyadan birkaç adet satın alabilir. Nasıl ödeyeceğini hiç düşünmeden ve endişelenmeden kredi kartlarının limitlerini sonuna kadar kullanıp, üstüne bir de zevk için harcama yapmak üzere bankalardan kredi çekebilir. İşte bu yüzden bilhassa tedavi edilmeyen Bipolar Bozukluğu olan şahıslar önemli ölçüde maddi kahırlar yaşayabilirler.
- Depresyona Girdiğini Düşünüp Rastgele Antidepresan Kullanmak Riskli
Bipolar Bozukluğu olan bireyler yükselmeler (mani) ve çöküşler ortasında gelgitler yaşarlar. Hem mani hem depresyon periyotları haftalar ya da aylar uzunluğu sürebilir. Klasik depresyonda uygulanan antidepresan ilaçlar burada tek başına işe yaramadığı üzere manik periyoda kaymaya ve hastalığın alevlenmesine neden olabilir. Sadece bu yüzden bile depresyonda olduğunu düşünen birinin psikiyatriste başvurmadan, kendi başına antidepresan kullanması epey risklidir.
- Tedavi Edilmeyen Bipolar Bozukluk Yaş İlerledikçe Şiddetleniyor
Tedavi edilmeyen bipolar bozuklukta yaş ilerledikçe hastalık devirlerinin sıklığı artar. Tedaviye başlandıktan sonra ise ataklar ya çok azalır ya da bir daha hiç yaşanmaz. Tedaviye karşın ortaya çıktığında ise bu duygudurum atakları ekseriyetle evvelkilerden daha hafif biçimde yaşanır. Psikiyatrist ile işbirliğinin uygun olduğu bipolar bozukluk hastalarında atak ortaya çıksa bile süratli müdahale imkanı olduğundan daha hastalık tablosu oturmadan tedavi edilme imkanı vardır.
Unutulmaması gereken şey; bipolar bozukluğun bir psikiyatrik rahatsızlık olduğu ve tedavisinin bir psikiyatrist tarafından sürdürülmesi gerektiğidir. Antidepresanlar bu hastalıkta asla tek başına kullanılmaz. Hastanın durumuna ve hastalığın özelliklerine bağlı olarak çoklukla duygudurum dengeleyici ilaçlar, antipsikotik ilaçlar, bazen de benzodiazepin kümesi ilaçlar kullanılır. İlaçların kâfi olmadığı ya da süratli güzelleşme gereken durumlarda ise beyin ikazım formülleri kullanılabilmektedir.