İş Stresi ile Baş Etmenin Yolları

Yrd.Doç.Dr. Onur Okan Demirci, “Stres kişinin baş etme yollarını zorlayan dış etkenlere verdiği reaksiyon olarak tanımlanabilir. Muhakkak bir seviyede olduğunda kişiyi motive eden, tehdit edici faktörler karşısında tedbir almayı sağlayan bir rolü olabilir. Ancak çok ya da süreğen olduğu durumlarda kişinin ruhsal ya da biyolojik olarak yıpranmasına, çeşitli psikiyatrik meseleler yaşamasına sebep olacağı açıktır. Günlük ömrümüzün kıymetli bir kısmı işimizde geçmektedir. İş yerinde yaşanan gerilim kesinlikle çalışma şartları ile bağlıdır. Fakat ferdî faktörler, örneğin; kişilik özellikleri dolayısı ile gerilim ile baş etme yolları, aile yaşantısı ya da öteki toplumsal takviye kaynakları, ömrün öteki alanlarında üstlenilen rollerde yaşanılan zahmetler iş gerilimini etkilemektedir” dedi.
Başka taraftan işte yaşanan gerilimin kişinin öteki hayat alanlarına yansıdığını söz eden Dr. Demirci, “Çalışma şartlarını muhakkak ölçüde denetim edebiliriz; bu nedenle güç şartlarda bile yeni gayeler belirlemek yerine evvel bu şartlar ile baş edebileceğimiz kanısına odaklanmalıyız. İş geriliminin oluşturduğu belirtilerin görmezden gelinmesi daha önemli ruhsal ve bedensel sorunlara neden olur” diye konuştu.

Depresyon ve tasa bozukluklarının da iş gerilimine tedbir alınmaması ile gelişebilecek durumlar olduğunu kaydeden Dr. Demirci, “Kaygı, uykusuzluk, toplumsal içe çekilme, profesyonel takviye alınmaksızın korku ya da uyku sorunu için alkol ya da uygunsuz ilaç kullanımı ile baş etme uğraşları ve buna bağlı gelişen ek sıkıntılar, baş ağrısı, sindirim sistemi ile ilgili meşakkatler üzere bedensel yakınmalar iş geriliminin sık görülen yansımalarıdır. Bu mevzuda tedbir alınmaması bilhassa kişilik özellikleri, yatkınlık oluşturuyorsa (kaygılı, mükemmeliyetçi, içe dönük, yeni tecrübelere açık olmayan şahıslarda olduğu gibi) tükenmişlik sendromunun gelişmesine neden olabilir. Bu durumda kişi kendini yetersiz, takviyesiz ve inançsız hisseder. İşe karşı duyarsızlaşma, işe gitmek istememe, iş randımanında düşme, tahammülsüzlük oluşur. Tükenmişlik, kişinin ailesine ve toplumsal yaşantısına yansır. Kişinin ruh sıhhatini, dolayısı ile aile ve toplumsal hayatını bu derece etkileyebileceğinden iş gerilimini tedbire konusunda birtakım baş etme yolları kullanılması ve gerekirse profesyonel yardım alınması gereklidir. Bazen alınacak kolay tedbirler gelişebilecek büyük sıkıntıları önlemede faal olur” sözlerini kullandı.

Yrd.Doç.Dr. Onur Okan Demirci, iş gerilimi ile baş etmenin yollarını şöyle sıraladı:
“İşe başlamanız gereken saatten erken gidin. Yapılacak günlük işlerin gözden geçirilmesi ya da yoğunluk yaşayacağınız ortamda bir müddet dinginlik yaşamak motivasyonu artıracaktır. İşe uykunuzu almış olarak gidin, gerilimle baş etmek ve konsantrasyon için kaliteli bir uyku kıymetlidir. Kendine dikkat etmek, ömür usulünü değiştirmek değildir. Nizamlı beslenme ve spor günlük hayatta kendinizi enerjik hissetmenizi sağlayacak ve meseleler ile baş etmede sizi güçlü kılacaktır. İş geriliminden uzaklaşma beklentisi ile tertipli alkol kullanımı, uyku ritmini bozar ve güne başlamayı zorlaştırır. Bu durum alkol bağımlılığı için risk oluşturur. Birebir halde gerilime bağlı uyku meseleleri ya da dert için, profesyonel yardım almaksızın kullanılan ilaçlar; gün içinde telaşın artışı ve randımanın düşmesine neden olabilir. İlaç ihtiyacınızın kıymetlendirilmesi için, psikiyatriste başvurmalısınız. Yalnızca işe odaklanarak kendi fizikî ve ruhsal ihtiyaçlarınızı ihmal etmeyin. Ruhunuzun beslenmeye gereksinimi var, yalnızca işe odaklanmış bir hayat ruhunuzu beslemez. Ailenize ve arkadaşlarınıza ayırdığınız vakit ile işe ayırdığınız vakit ortasında istikrar kurmalısınız. Sevdiğiniz beşerler ile kuracağınız aktif irtibatın hayatın tüm alanlarına müspet yansıyacağını unutmayın. İş yerinde yapılması gerekenler ile, mecburî olanlar ortasındaki dengeyi uygun kurmalısınız. Bazen zorunluluklar listesini siz ağırlaştırıyor olabilirsiniz. İş yerinde misyon ve sorumlulukları paylaşabileceğiniz bireyler olduğunu unutmayın. Her adım sizin denetiminizde olmayabilir. İşe dair öncelikli yapmanız gerekenleri belirlemek, hoşlanmadığınız şeylere öncelik vermek, günün geri kalanında gerginliği azaltacaktır. Birlikte çalıştığınız bireyler ile olumlu bağlantı, iş gerilimini azaltmada kıymetli bir faktördür. Ortak problemlerin paylaşımı sizi rahatlatabilir ve farklı baş etme yolları konusunda farkındalığınızı arttırabilir. Fakat pek çok şey üzere, oburlarının olayları algılayışını da denetim edemeyiz. Profesyonel hayat ikisi ortasındaki dengeyi uygun kurmayı gerektirir. Şahısların sıkıntıları farklı algılayabileceğini bilmek ve bazen onların üzerindeki gerilimden fazla; kendi fikir ve hislerimizde odaklanmak gerektiğini unutmamak gerekir. Yaptığımız her şeyi eksiksiz sonuçlandıramayız. Kusur yapabiliriz ve birtakım yanlışlar çok bileşenlidir; yanılgı bizimle ilgili ise kaynağını öğrenir ve tekrarını engellemeye çalışırız. Oluşan kusurlar, işleyiş ya da kurumsal yapı ile ilgili olabilir, bu durumu patron ya da idare takımı ile paylaşmalıyız. Bu paylaşım kişisel ve kurumsal randımanı artıracaktır. Yardımcı işçi ile ilgili meselelerde; beklentilerin sözü lakin bunun yanında işleyişteki mevcut zahmetler konusunda fikir alışverişi; iş yükünü azaltmada, çalışma ortamındaki çatışmaların tahlilinde ve iş doyumunun artmasında değerli rol oynar. Birlikte çalışılan bireyler ile oluşan çatışmalarda; kendi hislerimiz ile birlikte, karşımızdaki kişinin hislerini da sözel ya da davranışsal ipuçları ile anlamaya çalışmak, bu şahıslar ile yaşanmış geçmiş tecrübelerin, oluşturduğu hislerden arınarak, ana odaklanmak değerlidir. Bazen tıpkı fikirde olmasak bile çatışma sürüyorsa sonlandırmak faydalı olacaktır.”

Başa dön tuşu