İnternet, insan hayatında kullanılan tüm teknolojilere göre, en fazla insan hayatını etkileyen teknolojidir. Buna rağmen internetin genel iyilik hali, ruh ve akıl sağlığı ve psikolojik işlevsellik üzerindeki etkileri hakkında çok az şey bilinmektedir. Çoğu kişi internete bağlanır ve hayvan muzipliklerini seyreder ve etrafına göre bu son derece zararsız bir durumdur. Ancak internet üzerinde harcanan zaman, kişilerin gündelik yaşamlarına ya da eşlerine, çocuklarına karşı ayırmaları gereken zamanın azalması anlamına gelmektedir.
Eğer bir eylem veya istek kişide bazı şeyleri engelliyorsa ve hayatın okul, iş ve insani ilişkiler, ebeveynlik ve eşlik görevleri gibi birçok cephesini etkiliyorsa bu bağımlılık olarak kabul edilir.
İnternet bağımlılığı tam olarak DSM V e dahil edilmese de bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Profesyoneller tedavi kategorizasyonunda internet bağımlılığını obsesif kompulsif bozukluk veya dürtü kontrol bozukluğu kapsamında ele almaktadır.
İnternet bağımlılığı tipleri
İnternet bağımlılığı kavramı geniş bir kavram olup mobil araçlar, kişisel bilgisayar kullanımı ve internet kullanımı gibi alanları kapsayan davranış ve dürtü kontrol alanları içinde bir durumdur.
İnternet bağımlılığında beş alt kategori tanımlanmıştır.
-
Siber seks bağımlılığı
-
Kompulsif net kullanımı
-
Online ilişki bağımlılığı
-
Kompulsif bilgi arama bağımlılığı
-
Bilgisayar üzerinden oyun oynama bağımlılığı
Siber seks bağımlılığı
Siber seks bağımlığı en çok itiraf edilen internet bağımlığı türüdür. Online pornografi, erişkinlere yönelik web siteleri, cinsel içerikli fantezi ve çat odaları, XXX webcam servisleri gibi faaliyetlerin kullanımını içerir. Bu tip sitelere obsesif olarak takılma bir kişinin gerçek hayattaki cinsel, romantik ve insani ilişkilerini ciddi anlamda zarara uğratır. Tedavisinde başarılı terapi yaklaşımları mevcuttur.
Kompulsif bir şekilde internet kullanımı
Online borsa takibi, online oyun oynama ve online müzayedelere katılma gibi eylem ve etkinliklerle kendisini gösterir. Bu tip alışkanlıklar kişinin mali ve iş hayatını sürdürmede ciddi yıkıcı zararlar etkiler oluşturur. Bu ortamlarda aşırı para kaybetme, mali zorluklar yaşama, insani ilişkilerinde ve evliliğinde ciddi sorunlara ve strese neden olur.
Online ilişki bağımlılığı
Online ilişki bağımlıları online arkadaşlıkları sürdürmeye kendilerini kaptırırlar ve gerçek hayatta ilişkilerine ne zamanları ne mecalleri ne de istekleri kalır. Çoğu kez gerçek kimlik ve görüntülerini saklayarak bu işleri yaparlar. Gerçek hayatta insan insana etkileşimde sorunlar yaşayan insanlar için ayrıca tercih edilen bir durumdur. Aynı zamanda bu bağımlılık tutkunları gerçek hayat ilişkilerinde zorluklar yaşarlar.
Kompulsif bir şekilde bilgi arama
İnternet birçok bilgi ve veriyi kişi kullanımına sunar. Bu kolay erişim bazılarında bu bilgileri kontrolsüz bir şekilde toplama ve saklama davranışına yol açar. Bazı olgularda bu durum obsesif kompulsif eğilimleri yansıtabilir.
Bilgisayar ve oyun bağımlılığı
Bu durum bilgisayar ile yapılabilen çevrimiçi ve çevrimdışı etkinliklerin tümüne bağımlı olma anlamında kullanılır. Solitaire, tetris, minesweeper gibi oyunlar bunlara örmek gösterilebilir. Büro çalışanları bu oyunları ve benzerlerini oynarken aşırı zaman harcayarak üretkenliklerini azaltırlar. Bu oyunların binlercesi şu anda tedavüldedir.
İnternet bağımlılığının belirti ve bulguları
-
Planlandığından daha fazla zaman online olarak harcanıyor mu?
-
Online harcadığın zamandan etrafın yakınıyor mu?
-
Kendini online olmak için beklerken buluyor musun?
-
İnternet etkinlikleri ile ilgili zihinsel meşguliyet olması
-
İnternette çok fazla zaman geçirme durumunun olması
-
İnternet kullanımını azaltmak istemesi halinde bunu başaramaması
-
İnternet kullanımını kestiğinde kendini depresif, huzursuz, sinirli olması
-
İnternet yüzünden hayatındaki iş insani ilişki fırsatlarını kaybetmesi
-
İnternet kullanım sorununun anlaşılmaması için ailesine ve terapistine yalan söyleme
-
İnterneti sorunlarından kaçmak için kullanma.
-
İnterneti depresyonu, kaygısını, yalnızlığını, yardımsız lığını, çaresizliğini azaltma için kullanması
İnternet kullanımını etkileri
İnternet kullanımı kişinin fiziki ve ruhsal hayatına ciddi zararlar verir. Vücut ağrıları, karpal tünel sendromu, uykusuzluk, görme soruları, kilo alma ve kilo verme gibi birçok sorun internet bağımlılığı ile ilişkili bulunmuştur. Duygusal olarak depresyon, dürüst olmama, anksiyete, sosyal izolasyon, sinirlilik ve duygusal dalgalanmalar sık olarak internet bağımlılarında oluşmaktadır.
Tedavi :
Eşlik eden ruhsal durumların tedavisi ve davranış bağımlılığı terapi yaklaşımlarından oluşur.
