Halen günümüzde bir çok hasta, ağrı tedavisi için hangi kliniğe başvuracağını bilememekte. Hastanın ağrısının nedenini araştıracak ve tedavi edecek tabibi bulamaması hem ağrı nedeninin ortaya konmasını hem de tedavi edilmesini geciktirmektedir.
Subjektif bir kavram olan ağrının ayırt edilmesinde en değerli nokta hastanın sözüdür. Ağrının teşhisinde hastanın geçmiş tecrübeleri çok değerli yer fiyat. Ağrıyı teşhis etmek için hastanın tabirinden sonra fizik muayenesi yapılmakta, gerek görülmesi halinde görüntüleme teknikleri ve laboratuvar testlerinin istenerek teşhis kesinleştirilmektedir.
Hastaların müracaat nedenlerinin başında en fazla bel, kalça, baş ve boyun ağrıları yer almaktadır. Kronik ağrıların birinci kademesinde kolay ağrı kesicilerle tedaviye başlanmakta, ağrı şiddetinde azalma olmaması halinde daha komplike ilaç tedavilerinin denenmekte sonuç alınmaması halinde girişimsel tedavilerin uygulanmaktadır.
Cerrahi olmayan girişimsel metotlar sorunu daha az riskli, daha efektif bir biçimde çözmektedir. Öte yandanağrı tedavisinde son yıllarda ameliyat dışı teşebbüslerde sıklıkla kullanılan radyofrekans tedavi metodunda radyofrekans gücünü ısıya dönüştüren özel bir aygıt ile ağrıyı ileten hudutlar duyarsızlaştırılmaktadır. Ağrıyı ileten sona radyolojik görüntüleme eşliğinde, özel iğnelerle ulaşılarak sonlara elektriksel ikazlar veriliri. Bu usul ağrılı bölge hudutlarının hassas bir biçimde tespitine imkan sağlar. Radyofrekans uygulaması tedavi muvaffakiyetini arttırırken alternatif tedavi formüllerine nazaran riskleri azaltır.
En sık rastlanılan ağrılar ve tedavi yaklaşımlarını sıralayacak olursak;
*Listenin en başında bel ve boyun ağrıları gelmektedir. Birçok nedene bağlı ortaya çıkabilen bel ve boyun ağrılarının tedavisinde evvelden daha sık başvurulan ameliyatlar, son vakitlerde lakin çok gerekli olduğunda uygulanmaktadır. Gereksiz yapılan ameliyatların bazen ağrı şikayetlerini daha da arttırabileceği bilinmektedir. Bacakta ve kolda güç kaybı, idrar kaçırma, ayak düşüklüğü üzere durumlar genelde mutlak ameliyat gerektirmektedir, fakat bu hastalar haricinde; özel ilaç ve aygıtlar yardımıyla, ağrıyı oluşturan sonların duyarsızlaştırılması yahut ağrıya neden olan fıtığın buharlaştırma üzere tekniklerle geriletilmesi mümkündür. Uygun hastalarda fıtık yalnızca bölgesel uyuşturma ile özel borucuklar ve görüntüleme teknikleri kullanılarak ameliyat kesisi olmadan çıkartılabilir.
*Listenin ikinci sırasında baş ağrıları yer almaktadır. Migren üzere baş ağrısına neden olan bir çok hastalıkta ilaç tedavilerine cevap alınamadığında ağrıyı ileten hududun duyarsızlaştırılması üzere formüllerle ağrı tedavisi mümkündür.
*Kronik kas ağrılarıyla kendini gösteren, uyku bozukluğu, uzun süren yorgunluk ve ruhsal yakınmaların eşlik ettiği fibromiyalji hastalığı da en çok doktora müracaat nedenleri ortasında yer almaktadır. Fibromiyalji, yumuşak doku romatizması kümesinde yer alan bir sıhhat problemidir. Bu hastalarda ilaç tedavilerinin yanı sıra ağrılı noktalara yapılan enjeksiyonlar tesirli bir tedavi prosedürüdür. Son yıllarda uygulanan ağrılı noktalara botoks enjeksiyonu uzun periyodik ağrısızlık sağlar.
Diyabetli hastalarda görülen ağrılar: Uzun müddet şeker hastalığı olan hastalarda kol ve bacaklarda hudut harabiyetine bağlı yanıcı ağrılar gelişebilir. Amputasyon denilen parmak, ayak yahut dize kadar bacak kesilmelerine gerek duyulabilir. Diyabetik ağrıların tedavisinde uygulanan sempatik bloklar ağrıyı ortadan kaldırmada aktiftir. Birebir vakitte bacaklara giden kan akımının artmasını sağlayan bu tedavi sistemi, hastalığın bacaklarda oluşturacağı öbür meseleleri da azalttığı üzere; amputasyon ihtimalini de azaltır.
Nevraljiler (Sinir ağrısı): Keskin, bıçak saplanması, elektrik çarpması biçiminde, çok şiddetli, çoklukla kısa periyodik ağrılardır. Yüzde görülen Trigeminal Nevralji ismi verilen ağrı; yüz yıkama, yüze dokunma, yemek yeme gibi etkenlerle başlar. Burada ağrı şiddetli, yanma, yırtılma, zonklama şeklindedir. Bu tip ağrılarda ilaç tedavisine karşılık alınamadığında ilgili hudut duyarsızlaştırılabilir. Bu duyarsızlaştırma süreci, son yıllarda radyofrekans dalgaları ile yapılmaktadır. Bu sayede muvaffakiyet ihtimali artarken sürecin riski azalmıştır.
Kompleks bölgesel ağrı sendromları: Kırık, burkulma, incinme üzere durumlar sonrasında kol ve bacaklarda ağrı, hareket kabiliyetinde azalma, biçim değişikliği ile seyreden, tedavi edilmezse ilerleyici olan bu hastalıkta sonların travma sonrası olağan olmayan çalışmaları kelam hususudur. Hudut yumağına uygulanan özel ilaçlarla bu hastalığın tedavisi sağlanabilmektedir.
Kolu bacağı kesilen hastalarda olmayan bölgelerde duyulan ağrı (hayalet ağrı): Ameliyat sonrasında kesilen bölgede güya kolu bacağı varmış üzere his ve ağrı olmasıdır. Bu ağrılarda tedavi ne kadar erken başlarsa tedavi bahtı o kadar fazladır.
Koksidini: Koksiks (kuyruk sokumu) bölgesindeki şiddetli ağrıdır. Oturur durumda düşmek, koksiks kemiğinin kırılmasına ya da zedelenmesine neden olur; tıpkı biçimde, bu bölgeye gelen darbe yada doğum yaparken zedelenmede de bu ağrı ortaya çıkabilir. Ağrının kalıcı olması halinde bölgeye uygulanan özel ilaçlarla tedavisi mümkündür.
Ayrıca damar tıkanıklıkları sonrası gelişen ağrılar, karın ve göğüs ağrıları, yaygın kas ağrıları, zona sonrası ağrılar, operasyon sonrası kalıcı ağrılar, felç sonrası kasılmalara (spastisite) bağlı ağrılar tekrar benzeri usullerle tedavi edilebilir.
