HAYATIN DÖNEMLERİ

1.Dönem: Temel itimat yerine güvensizlik gelişimi daha bebeklikte başlar. Temel ihtiyaçları vaktinde karşılanmayan bebek ve çocuklarda oluşur. Borderline kişilik bozukluğunda paranoid, utangaç kişilik bozukluğunda sık görülür.
2.Dönemde, özerklik karşısında utanma ve kuşku duyma, özgüveni düşük çocuklar, girişkenliklerini yitirirler
3.Dönemde, girişimcilik karşısına suçlanma
4.Dönemde, çalışma ve yapıcılık karşısında aşağılık   duygusu
5.Dönemde kimlik oluşumu karşısında kimlik karmaşası
Bağımlı ve utangaç k.b. olanlar diğerlerinin kendileri ile ilgili görüşlerini çok önemserler.
6.Dönemde yakınlaşma karşısında soyutlanma
7.Dönemde üretkenliğin karşısında sadece kendiyle ilgilenme
8.Dönemde benlik bütünlüğü karşısında ümitsizlik çaresizlik ve sevilmezlik en sık görülen kök inançlarıdr. Kökleşmiş yerleşik kanısına nazaran danışan, bu görüşünü doğrulayan bilgileri işlemeye başlar. İspat araştırma çalışmasında danışan, kök inançlarını destekleyen pek çok kanıt sunabilir bize (sevilmiyorum sevilmeyeceğim kök inancına sahip bir erkek son 1-2 sevgilisi tarafından terkedilmişse)
Bu yerleşik fikirlerine karşıt deliller bulmalarına (daha evvel âlâ giden bağlantıları gibi) ileride başarılı olabilmeleri için tıpkı yanlışları tekrarlamayıp yeni tavır geliştirmelerine takviye olmak gerekir. Örneğin: sadece esmer annesini hatırlatıyor diye esmer bayanları evlenilesi bulması yahut “kendine inançlı kadın” diye yola çıktıklarının aslında “kendini bilmez kadın” çıkmaları… ve birebir yanılgıyı tekrarlamamak için içgörü sahibi olmasının desteklenmesi.
SORUN ÇÖZME TERAPİSİ
Sorun çözmeye olumsuz yaklaşan şahıslar:
Probleme neden oldukları için kendini suçlamaya yönelmişlerdir
Probleme, saldıran yahut kaçan bir yapıları vardır
Sorunu çözemem diye düşünürler, diğerlerinden yardım istemezler
Kâfi biri, bunu çözer diye düşünürler.
Sorun çözmeye olumlu şahıslar:
Bu bireyler sıkıntıları olağan ve sıradan görürler kendilerini suçlamazlar
Kendileri probleme yol açmışlarsa her mevzuda uzman olamayacaklarını düşünürler
Sorunu kendilerini geliştirmek için yeni bir fırsat olarak görürler
Meselelerin tahlili olduğuna inanırlar
Sorunu çözmenin gayret ve vakit istediğini bilirler
 
SORUN ÇÖZME FORMÜLÜ
Tavır; olumlu ve optimist olarak “çözerim”
TANIMLAMA; bütün data ve pürüzleri tanımlama
Seçenekler bulma
Öngörme= en yeterli seçeneği seçmek
Deneme
 
TUTUM
Ümitsizlik duygusu, yolun sonunda ki ışığı görmemizi pürüzler.
“Ne düşündüğümüz, birçok vakit ne hissettiğimizi etkiler”
Rüzgarı yönlendiremeyiz fakat yelkenleri yönlendirebiliriz,
Bütün beşerler üzere bende yanlış yapabilirim,denmeli. 
Olumsuz fikirler içinde olduğumuz her an, bizi ömrümüzün olumlu alanlarından uzaklaştırır.
Makûs bağlantı için iki şahsa gereksinim vardır, tahlilin bir kesimi olabilmeniz için çaba etmelisiniz.
Problemler, öğrenme sürecinde üstesinden gelinmesi gereken engellerdir. Beşerler zorluklar karşısında kendilerini geliştirirler.
 
Gerçekci maksatlar belirleme
Uygun tanımlanmış bir sorun yarı yarıya çözülmüş demektir
Gerçekleri, varsayımlardan ayırt etme
Sırf bir ekip gerçeklere odaklanıyor, başkalarını görmezden geliyoruz
Çok genelleriz
Korkunçlaştırırız
Kendimizi suçlarız
Beklentiler çok  yüksek  olursa çökkünlük kolay gelişir. Sorunu, kesimlere bölüp adım adım çözmeliyiz.
KABULLENME ve GİRİŞKENLİK TERAPİSİ
“Sunulanı almak” demektir, katlanmak, boyun eğmek değil. Girişkenlikte ise “şimdi ve burada” kuralı uygulanmalı. Geçmişteki olumlu yada olumsuz olay ve bireyleri geride bırakıp, yeni olay ve şahsa odaklanmak ve diyaloğa geçmek gereklidir. Danışanlara olayı yalnızca tanımlamaları, yorumlamamaları öğretilir. Eski bir kıssa ile örneklendirmeyin “tarihte imparatorluklar periyodunda, yaşlı bir köylünün doru atına güçlü biri, çok para verip almak istemiş, vermemiş. Bir gün, atı kaybolmuş. Köylüler “vah vah vah hem parasız, hem atsız kaldın çok talihsizsin” demişler. Adam “gerçek yalnızca atın kaybolduğu, benim talihimle ilgisi yok” demiş. Bir süre sonra kaybolan at 3-4 tane yaban tayla çıkagelmiş, bu seferde köylüler “çok talihlisiniz” demişler. Adam “gerçek, atın yavruları oldu” demiş. Tayları eğitmeye çalışan oğlu, hayvanın sırtından düşüp bacağını kırmış. Köylüler “vah vah çok talihsizsin tek oğlunun bacağı kırık, azgın taylarla ne yapacaksın” demişler. Adam “gerçek oğlumun bacağı kırıldı ve iyileşecek” demiş. Savaş patlamış, padişahın adamları köylerden at ve delikanlı toplamaya çıkmışlar. Büyüyüp genç cet dönüşmüş tayları alıp doru atı yaşlı bulup bırakmışlar. Bacağı kırık oğlanıda askere almamışlar…
Danışanları hayal edip yapılandırdıkları dünyadan, yaşadıkları gerçek dünyaya yönelimlerini sağlamak lazımdır. Şuan verilecek olan bir karar “doğru” üzere görünsede “gerçeği” yansıtmayabilir zira gerçek dün ve yarınıda kapsar. Kral, yardımcılarına demiş ki: o denli bir yüzüğüm olsun ki; üzgünken bana sevinci hatırlatsın, sevinçli iken hüznü… bilgeler hükümdara yüzük yaptırmış üzerinde not: BU DA GEÇER!..
Kıymet yargıları; tartışılır, belirlenir. Harekete geçilerek manalı bir ömür kurulabilir.
Limon sözcüğü bile ağzımızı sulandırır. Olumsuz kanıda kendi kendini gerçekleştiren kehanet üzeredir.Başarısız olacağım fikrine sahip olan kişi başarma gücüne sahip olamaz. Tasa bozukluğunda ve obsesyonda niyet gerçekmiş üzere algılanır. Fikrin gücüne inanılır. Halbuki aklımızdan her türlü fikir geçtiği üzere, intruziv (istenmedik, girici) kanılar geçebilir. “Niye geçiyor, geçmemeli” denirse daha çok geçer. Bir kanıya his ek olursa o fikir tekrarlar obsesyon oluşur. Fikrinize inanır ve onu yok etmek için davranışta bulunursanız süreksiz rahatlar bu seferde davranışı tekrar eder.  Duygu ve niyetlerinizi tanımalı ve kabul etmeli, davranılarınızı akılcılıkla yönetmeliyiz.