Tüm eklemlerin yüzeyi pürüzsüz ve parlak bir yüzeye sahiptir. Aşınma ve yıpranma ile eklem kıkırdağı soyulur ki bu duruma kireçlenme denir. Halluks rigitus ayak başparmağının en yaygın görülen kireçlenmesidir. Yürüme sırasında kıvrılan bir eklemdir. Sorunlarında yürüme bilhassa parmak üzerine çökme çok ağrılı hale gelir. Kıkırdağın ortadan kalkması ile kemikler birbirine sürtmeye başlar. Sonuç olarak başparmakta ağrı, şişlik ve sertlik oluşumuna yol açar. Yürüme sırasında üst yanlışsız bükülemeyen bir parmak meydana gelir.
Halluks rigitus ekseriyetle 30-60 yaş ortasında meydana gelir. Kesin sebebi bilinememekle birlikte, yüksek topuklu ayakkabı ve uzun müddet ayakta kalıp, başparmağa binen fazla gerilim nedenler ortasında sayılmaktadır. Düztaban ve travmaya maruz kalanlarda sık görülmektedir.
Klinik Bulgular, Şikâyet ve Teşhis
- Eklem de şişme
- Yürürken başparmağın üstüne yayılan ağrı, bilhassa parmak üst kıvrılma esnasında
- Başparmak üstünde sert bir kitle
- Eklemde vakitle gelişen sertlik
- Hallux rigitus parmağın zirvesinde sert şişlik gelişmeden erken evrede tedavi edilmelidir. Röntgen çekilir, eklem kireçlenmesi ve kemik çıkıntısının derecesi kıymetlendirilir.
- Ayak parmak hareketleri kıymetlendirilir.
Tedavi
Cerrahi Olmayan Tedavi,
- Ağrı kesici ve yangı giderici ilaçlar ödem çözülmesi ve ağrının azalması için yararlıdır.
- Buz uygulaması inflamasyonu ve şişliği azaltır.
- Geniş burunlu ayakkabı giyilmeli, topuk yüksek olmamalıdır.
- Ayakkabı tabanı geniş ve yumuşak tabanlı olmalıdır. Önden ve arttan hafif kavisli olmalıdır.
- Sıcak ve soğuk şok uygulaması yararlı olacaktır. Şöyle ki; 2 adet kova temin edin. Biri sıcak su başkası soğuk su ile dolu olmalıdır. Soğuk su ile başlayıp soğuk su ile bitecek biçimde, ayağınızı 30’ar saniyede bir soğuk suya bir sıcak suya sokun. Toplamda 5 dakika ve günde 3 seans bunu uygulayın.
Cerrahi Tedavi
Çeliektomi
Hasar hafif ve orta orta olduğunda bu ameliyat önerilir. Fazla kemik dokular temizlenir. Yararlı ve başarılı bir ameliyattır. Birden fazla hastada uzun müddetli rahatlama sağlar. Ayak kesisi üstten yapılır, lokal anestezi ile yapılan ameliyattır.
Artrodez-Eklem Dondurma
Ciddi kıkırdak hasarı olanlarda ve çelioektomiden yarar görmeyen hastalara önerile bir ameliyattır. Eklem uçları temizlendikten sonra platinler ile eklem dondurulur. Eklem artık bükülemeyecek manasına gelir. Ama şiddetli ağrısı olan hadiselerde en emniyetli ve yararlı ameliyattır. 6 hafta koltuk değneği kullanılır. Yüksek topuklu ayakkabılara veda edilir.
Artroplasti-Eklem Protezi
Yeni bir teknik olup eklem yüzeylerine protez konularak eklem hareketleri korunur. Uzun periyot sonuçları net değildir.
Eklemde önemli kıkırdak kaybı aşağıdaki fotoğrafta görülmektedir.
