İnsanlara yaklaşırken evvel onları tanımaya çalışırım. Onlar hakkında bir şeyler öğrendikten sonra kendimi açmaya başlarım. Eninde sonunda alakam ilerlese dahi benimle ilgili bildikleri azdır. Şayet öğrenirlerse günün birinde bu bilgileri aleyhime kullanacaklarından korkar, benden faydalanabileceklerini düşünürüm. Gerçekten bu dertlerimin sık sık gerçekleştiğini görüyorum. Proje ödevi için bir ortaya geldiğim arkadaşlarla bir ay evvel küme kurduk. Her ne kadar onlara güvenmiyor da olsam bu ödevi onlarla tamamlamak zorundayım. Beni kullanacaklarını ve çabucak her adımı bana attıracaklarını fark ettim. Elimden geleni yapıyorum lakin ödev bitiminde alışılmış ki onlarla birebir puanı almayı istemiyorum. Çabucak tedbir aldım ve onlarla tıpkı formda değerlendirilmemek için proje sorumlusu kişi ile irtibata geçip benim bu ödeve olan katkımı ve oburlarının nasıl da bundan nemalanmaya çalıştıklarını anlattım. Şikâyetim sonrası farklı başka değerlendirileceğimizi öğrenince rahatladığımı söyleyebilirim. Aslında evvel pişmanlık duydum ancak
acilen geçti. Birinci kere ne vakit insanlara güvenmeyi bıraktığımı hatırlamaya çalışıyorum. Aklıma babamla yaşadığım pek çok anı geliyor. Bir defasında okul dönüşü tekrar babamın hakaretlerine maruz kalıyorum. Sebebini bile hatırlamıyorum. Bir ay öncesinde planladığımız hayvanat bahçesi gezisini ceza olarak iptal ettiğini söylüyor. Buradan sonrası daima aynı… Zihnim dur diyor. Güvenme!
Bilhassa yakınlarınız, eşiniz, partneriniz tarafından bir biçimde kullanılacağınız, ziyan göreceğiniz ve incinebileceğiniz kanılarına sahipseniz, birden fazla vakit bağlantılarınızda kendinizi, bu fikirlerin tesiri ile bir arka niyet olup olmadığını sorgularken buluyorsanız, bu yaşantının sebeplerinden biri “kuşkuculuk ve berbata kullanılma”şeması… Bu şema size insanların sizi kandıracaklarını, bu nedenle ümitsizlik ve hayal kırıklığının kapıda olduğunu ve insanlara güvenmemeniz gerektiğini söyler.
Yaşama uygun ahenk sağlayan yetişkinler olabilmemiz için çocukluğumuzda muhtaçlığımız olan aşikâr noktaların karşılanması halinde olumlu tesirlerin ortaya çıktığını görüyoruz. Yani harika olması gerekmiyor. Bir çocuğun gelişimi için neye muhtaçlığı vardır sorusunun karşılığında, aslında her insanın karşılanmasına muhtaç olduğu bir kadro üniversal gereksinimler yatıyor. Bir çocuğun öncelikle inançta hissetmeye, özerkliğe, özsaygıya, kendini söz etmeye, gerçekçi hudutlara ve diğerleri ile bağlılık hissetmeye gereksinimi vardır. Bunlar karşılanırsa çocuğun psikolojisi sağlıklı ilerler. Şayet eksik kalırsa; karşılanmamış bu gereksinimlerin zedeleyici tesiri ile oluşan erken devir uyumsuz şemalar hayat uzunluğu gelişirler. Kendimizle ilgili değiştirilmesi güç çekirdek inançlarımızdır. Çocuklukta başlayan ve hayat uzunluğu tekrar eden özyıkıcı kalıplardır. İşte bunlardan biri de “kuşkuculuk ve berbata kullanılma” şeması… Şema tesiri nedeni ile etrafınız inançsız ve tehditkâr bir ortam halini almıştır. Birçok vakit bu inanışınız için delilleriniz olmamasına karşın inanışınız size gerçekmiş üzere gelir ve bu nedenle öfke patlamaları yaşayabilirsiniz. Etrafınıza karşı saldırgan tavır sergileyebilir, insanların güçsüz yanlarınızı görmesini ve sizi kullanmasını engellemek istersiniz. Onlar size ziyan vermeden evvel siz onlara ziyan vermeye çalışırsınız. Eşiniz size nitekim yeterli davranıyor, ne hissettiğinizi önemsiyor olsa bile bağlantınızı berbata kullanılan bir ilgiye çevirmeye çalışıp çocukluğunuzda berbata kullanıldığınız vakitleri yine yaşantılamaya çalışırsınız. “Kuşkuculuk ve berbata kullanılma” şemasının temelleri neye dayanıyor olabilir?
Çocukluğunuzda ailenizden biri tarafından fizikî, sözel ya da cinsel tacize maruz kalmış olabilirsiniz. Ebeveynlerinizden biri size verdiği kelamları tutmamış, sizi kandırmış ve güvenilmez olduğunu size göstermiş olabilir. Sizi küçümsediği ve sık sık aşağıladığı ile ilgili anılarınız olabilir. Şemanızla uğraş ederken yakınınızda olan ve size sahiden bedel veren beşerlerle olan bağlantınızı berbata kullanmamayı ve onlara güvenmeyi deneyin. Berbata kullanıldığınızı düşündüğünüz bağlantılarınızdan uzak durun. Şema kimyası nedeni ile bu cins bağlantılara çekilebilirsiniz. Çocukluğunuzda yaşadığınız anı ne olursa olsun, kendinizi suçlamayı bırakın. Şema tesirinin güçlü olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Artık bir yetişkin olduğunuzu, baş etme yollarınızın güçlü olduğunu hatırlamak size yardımcı olacaktır…