GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞU
Streslidurumla karşı karşıya kaldığımızda ya da baskı altındayken kalbimizin süratle çarpması ya da vakit zaman telaşlı ve gergin hissetmek olağan bir durumdur. Bunu her insan vakit zaman yaşar. Anksiyete vücudun tehlikeye karşı verdiği olağan bir yansıdır. Her ne kadar şahısta beğenilen hisler yaratmasa da aslında anksiyete makus bir şey değildir. Belirli bir seviyede anksiyete kişiyi uyanık fiyat, yaptığı işe odaklanmasını ve motive olmasını sağlar. Lakin şayet anksiyete sürekliyse, gereğinden fazlaysa, kişinin günlük aktivitelerini ve öteki beşerlerle olan ilgilerini etkiliyorsa, o vakit artık olağan sondan çıkılmış demektir, bu durumda anksiyete bozukluklarından kelam edebiliriz.
Yaygın Anksiyete Nedir?
Anksiyete Türkçedeki karşılığıyla dert yahut telaş,kişide her an berbat bir şey olacakmış hissi,örneğin her an makûs bir haber alacağı yada kendisinin veya yakınlarının başına berbat birşey geleceği telaşı ile giden bir bunaltı duygusudur.
Kişi sıklıkla günlük olaylar karşısında beklenenin üstünde yüksek bir tasa seviyesi yaşar. Zihni çoğunluklafelaket senaryolarıile doludur. Örneğin çocuğu meskene bir saat gecikmeyle gelmiştir, lakin bu gecikme “mutlaka çocuğa otomobil çarpmıştır”, “birileri çocuğa bir şey yapmıştır” çeşidinden dert içeren kanılarla karşılanır. Kişi olaylar karşısında hafif bir tedirginlik hissinden panik derecesine kadar değişik yoğunluklarda korku yaşayabilir. Duruma yaygın korku bozukluğu denmesinin nedeni kişinin yalnızca aşikâr durumlarda değil, çabucak her durumda (belirli bir yer, vakit yada duruma bağlı olmaksızın) az yada çok tasa yaşamasıdır. Panik bozukluğundan bu taraftan ayrılmaktadır.
Aslında tasa günlük hadiselerde herkesin karşılaştığı bir ruh halidir, ve çok boyutlara ulaşmadıkça bir teşvik aracı olarak insanlara yardımcıdır.Kaygı, kişinin günlük aktivitelerini aksatacak hale gelerekbaşlı başına bir sorun meydana getirdiğinde artık hastalık ismini alır, ve tedavi edilmelidir.
Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiuzun süren, denetim etmekte zahmet çektiği bir telaş durumu yaşar. Bu telaş huzursuzluk yahut kendini tetikte hissetme, çabuk yorulma, odaklanma zahmeti, unutkanlık hissi, sonluluk, kas gerginliği ve uyku bozukluğu belirtilerinin tamamı yada bir kısmı ile birlikte bulunur. Kişinin yaşadığı bu badireler kişinin hayatını olumsuz tarafta etkilemektedir.
Bu sık rahatsızlık ekseriyetle 20’li yaşlardan evvel başlayarak, dalgalı bir seyir izler. Duruma eşlik edebilecek psikiyatrik bozukluklar diğerkaygı bozuklukları, depresyon ve alkol bağımlılığıdır.
Eğer aşağıdaki semptomlardan bir birçoklarına sahipseniz ve bunlardan kendi iradenizle kurtulamıyorsanız, bir anksiyete bozukluğuna sahip olabilirsiniz:
- Devamlı olarak gergin, telaşlı ya da sonlu misiniz?
- Anksiyeteniz iş, okul ya da aile yaşantınızı olumsuz etkiliyor mu?
- Mantıksız olduğunu bildiğiniz lakin kurtulamadığınız endişeleriniz var mı?
- Bazı davranışlar muhakkak halde yapılmadığında makus şeylerin olacağı fikriniz var mı?
- Endişe yarattığı için kimi günlük aktivitelerden kaçındığınız oluyor mu?
- Ani ve beklenmeyen panik ve kalp çarpıntıları yaşıyor musunuz?
Anksiyete Bozukluklarının BelirtileriAnksiyete bozuklukları tek bir bozukluktan daha çok birbiriyle bağlı bir çok durumdan oluşmasına karşın, bireyden bireye farklı belirtiler gösterebilir. Biri ani anksiyete ve panik atakları ve kalp çarpıntısı yaşarken, bir oburu otomobil kullanırken bir dehşete kapılabilir; birinin aklına daima denetim edemediği niyetler gelirken bir öbür kişi ise daima her hususta ve her durumda kaygı duyabilir
Ancak birçok insanın tehdit edici bulmadığı durumlarda hissedilen devamlı ve şiddetli dehşet ya da kaygı bütün anksiyete bozukluklarında ortak olan değerli bir semptomdur.Anksiyetenin duygusal semptomları
- Aşırı korku
- Bir işe konsantre olmada güçlük
- Sinirlilik ve gerginlik
- Her vakit en kötüyü düşünmek
- Asabiyet
- Acelecilik
- Sürekli tehlikede olma düşüncesi
Anksiyetenin fizikî semptomları
- Kalp çarpıntısı
- Terleme
- Mide bulantısı ya da ağrısı
- Sık tuvalete gitme ya da ishal
- Nefes almada güçlük
- Titreme ve tikler
- Kaslarda kasılma
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
İlginç bir nokta da telaş seviyesi yüksek şahısların huzursuzluk ve korku hissinin yanı sıra sürekligerilim tipi başağrıları, yaygın beden ağrıları, bulantı, midede şişkinlik gibişikayetler çekmeleridir. Bu nedenle hastaların bir kısmı öncelikle psikiyatrist dışındaki doktorlara başvururlar.
Kaygı haliile deney hayvanlarında görülen“savaş yada kaç”refleksi ortasında benzerlikler kurulmaktadır. Önemli bir tehditle karşı karşıya kalmış bir hayvandakine emsal olarak, kişi yaşamsal bir tehlike algılamakta, buna gerek ruhsal gerekse bedensel yollarla karşılık vermektedir. Böylesi bir durumda kişinin otonom hudut sistemi aktifleşmekte; dolanım ve teneffüsü hızlanmaktadır. Kişi bunları titreme, huzursuzluk, kas gerginlği, nefes darlığı, çarpıntı hissi, ellerde, ayaklarda üşüme, ağız kuruması, bulantı ve midede şişkinlik olarak algılamaktadır. Göründüğü üzere beyin ve vücut daima birlikte çalışmakta; belirtiler en besbelli olarak vücut yoluyla hissedilmektedir.
Yaygın anksiyete bozukluğununnedenleri
Bir kısım insanın neden daima olarak daha fazla dertli olduğu hala araştırma bahsidir.Bu durumun gelişmesine kalıtımsal faktörlerin yanı sıraçocukluk periyodu yaşamdeneyimlerinin de etkisiyadsınamayacak seviyededir. Bireylerin kendilerini her an tetikte hissediyor olmaları, yaygın telaş hallerinin yanı sıra düşünsel şemalarıyla (felaket senaryoları gibi) da alakalı görünmektedir
TeşhisSürekli devam eden kaygı ve tasa hali günlük yaşantıyı etkiliyorsa ya da şahısta daima berbat birşey olacağına dair bir his varsa yaygın anksiyete bozukluğundan kelam edilebilir. Yaygın anksiyete bozukluğuen az 6 ay boyuncakişinin daima olarakgünlük işlerle ilgili gergin,endişeli, çok evhamlı olması durumudur. Bireyde çok telaş, heyecan, konstantrasyon eksikliği, uyku bozukluğu ve kalabalık ortamlara girememe üzere belirtiler bulunabilir.
Yaygın anksiyete bozukluğu teşhisi ruh tabibi tarafından konulmalıdır. Teşhis sürecinde hedef belirtilerin bedensel ve başka ruhsal rahatsızlıklardan ayırt edilmesidir. Bu gayeyle detaylı fizik muayene, çeşitli kan tetkikleri, görüntülemeler ve gerekirse öteki branş tabiplerinden konsültasyon istenir.
Belirli bedensel bir nedene bağlanamayanmidede şişkinlik,başağrısı, yaygın kas ağrılarıgibi şikayetlerle giden tablolarda korku bozuklukları akla birinci gelmesi gereken durum olmalıdır.
Tedavi
Yaygın anksiyete bozukluğu tedavi edilmediği takdirde yıllarca sürerek, bireyde kıymetli bir yeti yitimine yol açar. İleri periyotlarda, hastalarda mevcut rahatsızlıklarına ikincil olarak depresyon gelişebilir. Hastalar huzursuzluk ve ezaları için kısa periyodik rahatlatıcı tesirlere sahip olduğundan alkol kullanmaya başlayabilirler yahut kullandıkları alkol ölçüsünü artırabilirler. Bu sebeplerle hastalığın daha başlangıçta tedavi edilmesi büyük kıymet taşır.
Ayrıca eşlik eden bedensel rahatsızlık bulunsun bulunmasın çok dert halinin tedavi edilmesi hipertansiyon ve kalp-dolaşım sistemi ile bağlantılı risklerin azaltılması noktasında kıymetli bir adımdır.
İlaç tedavisi
Yaygın anksiyete bozukluğunun önde gelen tedavisi uygun biçimde seçilmiş antidepresanlardır. Tedaviye bazen de kısa mühletle benzodiazepin kümesi ilaçlar eklenmektedir. İlaç tedavisi tek başına ya da gereğinde bilişsel-davranışçı (CBT) terapi ile birlikte uygulandığında %90’lara ulaşan oranlarda başarılı olunmaktadır
Psikoterapi
Yaygın anksiyete bozukluğunda tesiri gösterilmiş olan terapi tipi bilişsel davranışçı terapidir. İlaç tedavisine ek olarak uygulanabilecekpsikoterapi ile kişinin olumsuz fikir ve davranış biçimlerinin değiştirilmesi ve hastalıkla gayret etmesi için daha faal olması amaçlanır. Terapi 6-12 seans kadar sürmektedir. Bilişsel davranışçı terapide hasta öncelikle hastalığının ne olduğu ve sebepleri konusunda eğitilmektedir. Bunun yanı sıranefes egzersizive çeşitligevşeme idmanları,stresle başa çıkma yöntemleriilekişinin rahatlaması sağlanır. Bunun yanı sıra çeşitli ödevler verilerek kişinin telaş verici durumlara karşı duyarsızlaşması sağlanır.
GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞU
Streslidurumla karşı karşıya kaldığımızda ya da baskı altındayken kalbimizin süratle çarpması ya da vakit zaman kaygılı ve gergin hissetmek olağan bir durumdur. Bunu her insan vakit zaman yaşar. Anksiyete vücudun tehlikeye karşı verdiği olağan bir reaksiyondur. Her ne kadar bireyde beğenilen hisler yaratmasa da aslında anksiyete berbat bir şey değildir. Muhakkak bir seviyede anksiyete kişiyi uyanık fiyat, yaptığı işe odaklanmasını ve motive olmasını sağlar. Lakin şayet anksiyete sürekliyse, gereğinden fazlaysa, kişinin günlük aktivitelerini ve başka beşerlerle olan ilgilerini etkiliyorsa, o vakit artık olağan sondan çıkılmış demektir, bu durumda anksiyete bozukluklarından kelam edebiliriz.
Yaygın Anksiyete Nedir?
Anksiyete Türkçedeki karşılığıyla dert yahut tasa,kişide her an makus bir şey olacakmış hissi,örneğin her an berbat bir haber alacağı yada kendisinin veya yakınlarının başına makûs birşey geleceği tasası ile giden bir bunaltı duygusudur.
Kişi sıklıkla günlük olaylar karşısında beklenenin üstünde yüksek bir dert seviyesi yaşar. Zihni çoğunluklafelaket senaryolarıile doludur. Örneğin çocuğu konuta bir saat gecikmeyle gelmiştir, lakin bu gecikme “mutlaka çocuğa otomobil çarpmıştır”, “birileri çocuğa bir şey yapmıştır” çeşidinden telaş içeren kanılarla karşılanır. Kişi olaylar karşısında hafif bir tedirginlik hissinden panik derecesine kadar değişik yoğunluklarda tasa yaşayabilir. Duruma yaygın dert bozukluğu denmesinin nedeni kişinin yalnızca muhakkak durumlarda değil, çabucak her durumda (belirli bir yer, vakit yada duruma bağlı olmaksızın) az yada çok telaş yaşamasıdır. Panik bozukluğundan bu taraftan ayrılmaktadır.
Aslında korku günlük hadiselerde herkesin karşılaştığı bir ruh halidir, ve çok boyutlara ulaşmadıkça bir teşvik aracı olarak insanlara yardımcıdır.Kaygı, kişinin günlük aktivitelerini aksatacak hale gelerekbaşlı başına bir sorun meydana getirdiğinde artık hastalık ismini alır, ve tedavi edilmelidir.
Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiuzun süren, denetim etmekte zahmet çektiği bir tasa durumu yaşar. Bu korku huzursuzluk yahut kendini tetikte hissetme, çabuk yorulma, odaklanma zahmeti, unutkanlık hissi, sonluluk, kas gerginliği ve uyku bozukluğu belirtilerinin tamamı yada bir kısmı ile birlikte bulunur. Kişinin yaşadığı bu ıstıraplar kişinin hayatını olumsuz tarafta etkilemektedir.
Bu sık rahatsızlık çoklukla 20’li yaşlardan evvel başlayarak, dalgalı bir seyir izler. Duruma eşlik edebilecek psikiyatrik bozukluklar diğerkaygı bozuklukları, depresyon ve alkol bağımlılığıdır.
Eğer aşağıdaki semptomlardan bir birçoklarına sahipseniz ve bunlardan kendi iradenizle kurtulamıyorsanız, bir anksiyete bozukluğuna sahip olabilirsiniz:
- Devamlı olarak gergin, kaygılı ya da sonlu misiniz?
- Anksiyeteniz iş, okul ya da aile yaşantınızı olumsuz etkiliyor mu?
- Mantıksız olduğunu bildiğiniz ama kurtulamadığınız endişeleriniz var mı?
- Bazı davranışlar belli halde yapılmadığında berbat şeylerin olacağı niyetiniz var mı?
- Endişe yarattığı için birtakım günlük aktivitelerden kaçındığınız oluyor mu?
- Ani ve beklenmeyen panik ve kalp çarpıntıları yaşıyor musunuz?
Anksiyete Bozukluklarının BelirtileriAnksiyete bozuklukları tek bir bozukluktan daha çok birbiriyle bağlantılı bir çok durumdan oluşmasına karşın, bireyden şahsa farklı belirtiler gösterebilir. Biri ani anksiyete ve panik atakları ve kalp çarpıntısı yaşarken, bir oburu otomobil kullanırken bir kaygıya kapılabilir; birinin aklına daima denetim edemediği kanılar gelirken bir öteki kişi ise daima her bahiste ve her durumda tasa duyabilir
Ancak birçok insanın tehdit edici bulmadığı durumlarda hissedilen devamlı ve şiddetli dehşet ya da tasa bütün anksiyete bozukluklarında ortak olan kıymetli bir semptomdur.Anksiyetenin duygusal semptomları
- Aşırı korku
- Bir işe konsantre olmada güçlük
- Sinirlilik ve gerginlik
- Her vakit en kötüyü düşünmek
- Asabiyet
- Acelecilik
- Sürekli tehlikede olma düşüncesi
Anksiyetenin fizikî semptomları
- Kalp çarpıntısı
- Terleme
- Mide bulantısı ya da ağrısı
- Sık tuvalete gitme ya da ishal
- Nefes almada güçlük
- Titreme ve tikler
- Kaslarda kasılma
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
İlginç bir nokta da telaş seviyesi yüksek şahısların huzursuzluk ve korku hissinin yanı sıra sürekligerilim tipi başağrıları, yaygın beden ağrıları, bulantı, midede şişkinlik gibişikayetler çekmeleridir. Bu nedenle hastaların bir kısmı öncelikle psikiyatrist dışındaki doktorlara başvururlar.
Kaygı haliile deney hayvanlarında görülen“savaş yada kaç”refleksi ortasında benzerlikler kurulmaktadır. Önemli bir tehditle karşı karşıya kalmış bir hayvandakine benzeri olarak, kişi yaşamsal bir tehlike algılamakta, buna gerek ruhsal gerekse bedensel yollarla karşılık vermektedir. Böylesi bir durumda kişinin otonom hudut sistemi aktifleşmekte; deveran ve teneffüsü hızlanmaktadır. Kişi bunları titreme, huzursuzluk, kas gerginlği, nefes darlığı, çarpıntı hissi, ellerde, ayaklarda üşüme, ağız kuruması, bulantı ve midede şişkinlik olarak algılamaktadır. Göründüğü üzere beyin ve vücut daima birlikte çalışmakta; belirtiler en besbelli olarak vücut yoluyla hissedilmektedir.
Yaygın anksiyete bozukluğununnedenleri
Bir kısım insanın neden daima olarak daha fazla korkulu olduğu hala araştırma hususudur.Bu durumun gelişmesine kalıtımsal faktörlerin yanı sıraçocukluk devri yaşamdeneyimlerinin de etkisiyadsınamayacak seviyededir. Şahısların kendilerini her an tetikte hissediyor olmaları, yaygın tasa hallerinin yanı sıra düşünsel şemalarıyla (felaket senaryoları gibi) da bağlantılı görünmektedir
TeşhisSürekli devam eden dehşet ve tasa hali günlük yaşantıyı etkiliyorsa ya da şahısta daima makûs birşey olacağına dair bir his varsa yaygın anksiyete bozukluğundan kelam edilebilir. Yaygın anksiyete bozukluğuen az 6 ay boyuncakişinin daima olarakgünlük işlerle ilgili gergin,endişeli, çok evhamlı olması durumudur. Şahısta çok tasa, heyecan, konstantrasyon eksikliği, uyku bozukluğu ve kalabalık ortamlara girememe üzere belirtiler bulunabilir.
Yaygın anksiyete bozukluğu teşhisi ruh tabibi tarafından konulmalıdır. Teşhis sürecinde gaye belirtilerin bedensel ve öteki ruhsal rahatsızlıklardan ayırt edilmesidir. Bu maksatla detaylı fizik muayene, çeşitli kan tetkikleri, görüntülemeler ve gerekirse başka branş doktorlarından konsültasyon istenir.
Belirli bedensel bir nedene bağlanamayanmidede şişkinlik,başağrısı, yaygın kas ağrılarıgibi şikayetlerle giden tablolarda telaş bozuklukları akla birinci gelmesi gereken durum olmalıdır.
Tedavi
Yaygın anksiyete bozukluğu tedavi edilmediği takdirde yıllarca sürerek, şahısta değerli bir yeti yitimine yol açar. İleri devirlerde, hastalarda mevcut rahatsızlıklarına ikincil olarak depresyon gelişebilir. Hastalar huzursuzluk ve meşakkatleri için kısa vadeli rahatlatıcı tesirlere sahip olduğundan alkol kullanmaya başlayabilirler yahut kullandıkları alkol ölçüsünü artırabilirler. Bu sebeplerle hastalığın daha başlangıçta tedavi edilmesi büyük ehemmiyet taşır.
Ayrıca eşlik eden bedensel rahatsızlık bulunsun bulunmasın çok korku halinin tedavi edilmesi hipertansiyon ve kalp-dolaşım sistemi ile bağlı risklerin azaltılması noktasında değerli bir adımdır.
İlaç tedavisi
Yaygın anksiyete bozukluğunun önde gelen tedavisi uygun formda seçilmiş antidepresanlardır. Tedaviye bazen de kısa müddetle benzodiazepin kümesi ilaçlar eklenmektedir. İlaç tedavisi tek başına ya da gereğinde bilişsel-davranışçı (CBT) terapi ile birlikte uygulandığında %90’lara ulaşan oranlarda başarılı olunmaktadır
Psikoterapi
Yaygın anksiyete bozukluğunda tesiri gösterilmiş olan terapi çeşidi bilişsel davranışçı terapidir. İlaç tedavisine ek olarak uygulanabilecekpsikoterapi ile kişinin olumsuz fikir ve davranış biçimlerinin değiştirilmesi ve hastalıkla uğraş etmesi için daha faal olması amaçlanır. Terapi 6-12 seans kadar sürmektedir. Bilişsel davranışçı terapide hasta öncelikle hastalığının ne olduğu ve sebepleri konusunda eğitilmektedir. Bunun yanı sıranefes egzersizive çeşitligevşeme antrenmanları,stresle başa çıkma yöntemleriilekişinin rahatlaması sağlanır. Bunun yanı sıra çeşitli ödevler verilerek kişinin korku verici durumlara karşı duyarsızlaşması sağlanır.
GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞU
Streslidurumla karşı karşıya kaldığımızda ya da baskı altındayken kalbimizin süratle çarpması ya da vakit zaman kaygılı ve gergin hissetmek olağan bir durumdur. Bunu her insan vakit zaman yaşar. Anksiyete vücudun tehlikeye karşı verdiği olağan bir reaksiyondur. Her ne kadar bireyde beğenilen hisler yaratmasa da aslında anksiyete makus bir şey değildir. Belirli bir seviyede anksiyete kişiyi uyanık fiyat, yaptığı işe odaklanmasını ve motive olmasını sağlar. Fakat şayet anksiyete sürekliyse, gereğinden fazlaysa, kişinin günlük aktivitelerini ve öbür beşerlerle olan bağlantılarını etkiliyorsa, o vakit artık olağan huduttan çıkılmış demektir, bu durumda anksiyete bozukluklarından kelam edebiliriz.
Yaygın Anksiyete Nedir?
Anksiyete Türkçedeki karşılığıyla tasa yahut kaygı,kişide her an berbat bir şey olacakmış hissi,örneğin her an makus bir haber alacağı yada kendisinin veyahut yakınlarının başına berbat birşey geleceği tasası ile giden bir bunaltı duygusudur.
Kişi sıklıkla günlük olaylar karşısında beklenenin üstünde yüksek bir telaş seviyesi yaşar. Zihni çoğunluklafelaket senaryolarıile doludur. Örneğin çocuğu konuta bir saat gecikmeyle gelmiştir, lakin bu gecikme “mutlaka çocuğa otomobil çarpmıştır”, “birileri çocuğa bir şey yapmıştır” cinsinden korku içeren niyetlerle karşılanır. Kişi olaylar karşısında hafif bir tedirginlik hissinden panik derecesine kadar değişik yoğunluklarda tasa yaşayabilir. Duruma yaygın telaş bozukluğu denmesinin nedeni kişinin yalnızca belirli durumlarda değil, çabucak her durumda (belirli bir yer, vakit yada duruma bağlı olmaksızın) az yada çok tasa yaşamasıdır. Panik bozukluğundan bu taraftan ayrılmaktadır.
Aslında korku günlük hadiselerde herkesin karşılaştığı bir ruh halidir, ve çok boyutlara ulaşmadıkça bir teşvik aracı olarak insanlara yardımcıdır.Kaygı, kişinin günlük aktivitelerini aksatacak hale gelerekbaşlı başına bir sorun meydana getirdiğinde artık hastalık ismini alır, ve tedavi edilmelidir.
Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiuzun süren, denetim etmekte zahmet çektiği bir telaş durumu yaşar. Bu dert huzursuzluk yahut kendini tetikte hissetme, çabuk yorulma, odaklanma zahmeti, unutkanlık hissi, sonluluk, kas gerginliği ve uyku bozukluğu belirtilerinin tamamı yada bir kısmı ile birlikte bulunur. Kişinin yaşadığı bu düşünceler kişinin hayatını olumsuz istikamette etkilemektedir.
Bu sık rahatsızlık ekseriyetle 20’li yaşlardan evvel başlayarak, dalgalı bir seyir izler. Duruma eşlik edebilecek psikiyatrik bozukluklar diğerkaygı bozuklukları, depresyon ve alkol bağımlılığıdır.
Eğer aşağıdaki semptomlardan bir birçoklarına sahipseniz ve bunlardan kendi iradenizle kurtulamıyorsanız, bir anksiyete bozukluğuna sahip olabilirsiniz:
- Devamlı olarak gergin, kaygılı ya da sonlu misiniz?
- Anksiyeteniz iş, okul ya da aile yaşantınızı olumsuz etkiliyor mu?
- Mantıksız olduğunu bildiğiniz lakin kurtulamadığınız endişeleriniz var mı?
- Bazı davranışlar muhakkak formda yapılmadığında makus şeylerin olacağı niyetiniz var mı?
- Endişe yarattığı için kimi günlük aktivitelerden kaçındığınız oluyor mu?
- Ani ve beklenmeyen panik ve kalp çarpıntıları yaşıyor musunuz?
Anksiyete Bozukluklarının BelirtileriAnksiyete bozuklukları tek bir bozukluktan daha çok birbiriyle alakalı bir çok durumdan oluşmasına karşın, şahıstan bireye farklı belirtiler gösterebilir. Biri ani anksiyete ve panik atakları ve kalp çarpıntısı yaşarken, bir oburu otomobil kullanırken bir endişeye kapılabilir; birinin aklına daima denetim edemediği kanılar gelirken bir diğer kişi ise daima her mevzuda ve her durumda telaş duyabilir
Ancak birden fazla insanın tehdit edici bulmadığı durumlarda hissedilen devamlı ve şiddetli dehşet ya da kaygı bütün anksiyete bozukluklarında ortak olan kıymetli bir semptomdur.Anksiyetenin duygusal semptomları
- Aşırı korku
- Bir işe konsantre olmada güçlük
- Sinirlilik ve gerginlik
- Her vakit en kötüyü düşünmek
- Asabiyet
- Acelecilik
- Sürekli tehlikede olma düşüncesi
Anksiyetenin fizikî semptomları
- Kalp çarpıntısı
- Terleme
- Mide bulantısı ya da ağrısı
- Sık tuvalete gitme ya da ishal
- Nefes almada güçlük
- Titreme ve tikler
- Kaslarda kasılma
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
İlginç bir nokta da tasa seviyesi yüksek bireylerin huzursuzluk ve dert hissinin yanı sıra sürekligerilim tipi başağrıları, yaygın beden ağrıları, bulantı, midede şişkinlik gibişikayetler çekmeleridir. Bu nedenle hastaların bir kısmı öncelikle psikiyatrist dışındaki doktorlara başvururlar.
Kaygı haliile deney hayvanlarında görülen“savaş yada kaç”refleksi ortasında benzerlikler kurulmaktadır. Önemli bir tehditle karşı karşıya kalmış bir hayvandakine benzeri olarak, kişi yaşamsal bir tehlike algılamakta, buna gerek ruhsal gerekse bedensel yollarla karşılık vermektedir. Böylesi bir durumda kişinin otonom hudut sistemi aktifleşmekte; sirkülasyon ve teneffüsü hızlanmaktadır. Kişi bunları titreme, huzursuzluk, kas gerginlği, nefes darlığı, çarpıntı hissi, ellerde, ayaklarda üşüme, ağız kuruması, bulantı ve midede şişkinlik olarak algılamaktadır. Göründüğü üzere beyin ve vücut daima birlikte çalışmakta; belirtiler en bariz olarak vücut yoluyla hissedilmektedir.
Yaygın anksiyete bozukluğununnedenleri
Bir kısım insanın neden daima olarak daha fazla dertli olduğu hala araştırma bahsidir.Bu durumun gelişmesine kalıtımsal faktörlerin yanı sıraçocukluk devri yaşamdeneyimlerinin de etkisiyadsınamayacak seviyededir. Şahısların kendilerini her an tetikte hissediyor olmaları, yaygın korku hallerinin yanı sıra düşünsel şemalarıyla (felaket senaryoları gibi) da alakalı görünmektedir
TeşhisSürekli devam eden dehşet ve telaş hali günlük yaşantıyı etkiliyorsa ya da bireyde daima makus birşey olacağına dair bir his varsa yaygın anksiyete bozukluğundan kelam edilebilir. Yaygın anksiyete bozukluğuen az 6 ay boyuncakişinin daima olarakgünlük işlerle ilgili gergin,endişeli, çok evhamlı olması durumudur. Bireyde çok tasa, heyecan, konstantrasyon eksikliği, uyku bozukluğu ve kalabalık ortamlara girememe üzere belirtiler bulunabilir.
Yaygın anksiyete bozukluğu teşhisi ruh tabibi tarafından konulmalıdır. Teşhis sürecinde emel belirtilerin bedensel ve öbür ruhsal rahatsızlıklardan ayırt edilmesidir. Bu maksatla detaylı fizik muayene, çeşitli kan tetkikleri, görüntülemeler ve gerekirse başka branş tabiplerinden konsültasyon istenir.
Belirli bedensel bir nedene bağlanamayanmidede şişkinlik,başağrısı, yaygın kas ağrılarıgibi şikayetlerle giden tablolarda telaş bozuklukları akla birinci gelmesi gereken durum olmalıdır.
Tedavi
Yaygın anksiyete bozukluğu tedavi edilmediği takdirde yıllarca sürerek, bireyde kıymetli bir yeti yitimine yol açar. İleri devirlerde, hastalarda mevcut rahatsızlıklarına ikincil olarak depresyon gelişebilir. Hastalar huzursuzluk ve kasvetleri için kısa periyodik rahatlatıcı tesirlere sahip olduğundan alkol kullanmaya başlayabilirler yahut kullandıkları alkol ölçüsünü artırabilirler. Bu sebeplerle hastalığın daha başlangıçta tedavi edilmesi büyük kıymet taşır.
Ayrıca eşlik eden bedensel rahatsızlık bulunsun bulunmasın çok korku halinin tedavi edilmesi hipertansiyon ve kalp-dolaşım sistemi ile bağlı risklerin azaltılması noktasında kıymetli bir adımdır.
İlaç tedavisi
Yaygın anksiyete bozukluğunun önde gelen tedavisi uygun halde seçilmiş antidepresanlardır. Tedaviye bazen de kısa mühletle benzodiazepin kümesi ilaçlar eklenmektedir. İlaç tedavisi tek başına ya da gereğinde bilişsel-davranışçı (CBT) terapi ile birlikte uygulandığında %90’lara ulaşan oranlarda başarılı olunmaktadır
Psikoterapi
Yaygın anksiyete bozukluğunda tesiri gösterilmiş olan terapi tipi bilişsel davranışçı terapidir. İlaç tedavisine ek olarak uygulanabilecekpsikoterapi ile kişinin olumsuz fikir ve davranış biçimlerinin değiştirilmesi ve hastalıkla gayret etmesi için daha etkin olması amaçlanır. Terapi 6-12 seans kadar sürmektedir. Bilişsel davranışçı terapide hasta öncelikle hastalığının ne olduğu ve sebepleri konusunda eğitilmektedir. Bunun yanı sıranefes egzersizive çeşitligevşeme antrenmanları,stresle başa çıkma yöntemleriilekişinin rahatlaması sağlanır. Bunun yanı sıra çeşitli ödevler verilerek kişinin korku verici durumlara karşı duyarsızlaşması sağlanır.