Hamilelik periyodu birçok bayan için hayatlarının en keyifli periyotlarından biri olsa da birtakım bayanlar için baş karışıklığı, endişe, gerilim ve hatta depresyon vakti olabilir. Hamilelik periyodunda yaşanan depresyon anne adayını intihara kadar süreklerken, bebeklerinin gelişimine de ziyan veriyor. Psikiyatrist Dr. Uğur Hatıloğlu, gebelik depresyonu ve bununla başa çıkabilme yolları hakkında bilgi verdi.
- Gebelikte Depresyon Hamilelik Hormonlarıyla Karıştırılmamalı
Amerikan Bayan Doğum ve Hastalıkları Derneği’ne nazaran; bayanların %14-23’ü gebelik boyunca depresif belirtilerle uğraş etmektedir. Depresyon, bir bayanı hayat uzunluğu etkileme riski %25 olan bir duygudurum bozukluğudur. Bu nedenle depresyonun hamile bayanları etkilemesi sürpriz değildir. Bu sayılara karşın ne yazık ki depresyon gebelikte es geçilen tanılardan biridir. Zira genelde depresif bulguların gebelikte gözlenen hormonal değişikliklere bağlı olduğu düşünülür. Bu varsayım hem anne, hem de doğmamış bebek için tehlikeli olabilir. Gebelikte rastlanılan depresyon tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır.
- Anne Adayı İntihar Eğilimine Yönelebilir
Gebelikte karşılaşılan depresyon klinikte gözlenen depresyona misal. Değişen hormonlarla birlikte beyinde ‘nörotransmitter’ ismi verilen, depresyon ve çok tasaya yol açan kimyasalların seviyesi de değişebilir.Depresyondaki bayanlar genelde aşağıdaki belirtileri iki hafta yahut daha fazla müddettir yaşıyor olmalıdır:
- Sürekli hüzün hali
- Dikkatini toplamakta zorlanma
- Az ya da fazla uyumak
- Genelde keyif aldığı etkinliklere karşı ilgi kaybı
- Ölüm, intihar yahut ümitsizlikle ilgili geçmeyen düşünceler
- Aşırı evham
- Yeme alışkanlıklarında değişiklik
- Yerinde duramama yahut hareketlerde yavaşlama
- Depresyon Yaşayan Annenin Bebeği Daha Huysuz Olabilir
Tedavi edilmemiş depresyon, zayıf beslenme, alkol ve sigara tüketimine yönelme, intihar davranışı üzere durumlara yol açarak; erken doğum, düşük doğum yükü ve bebekte gelişimsel sorunlara neden olabilir. Depresyondaki bir bayan sıklıkla ne kendine, ne de bebeğe bakabilecek güç yahut isteğe sahip olmaz. Depresyondaki annelerin bebekleri daha az etkin, etrafla daha az ilgili ya da tam bilakis çok daha huysuz olabilir.
- Gebelikte Depresyonu Tetikleyen Durumlar
- İlişki sorunları
- Ailede yahut bireyin geçmişinde depresyon öyküsü
- Kısırlık tedavisi yahut hamile kalmakta zorlanma
- İkiz ya da üçüz gebelik
- Geçmişte bebek kaybı
- Stresli hayat olayları
- Gebeliğin problemli geçmesi
- Geçmişte berbata kullanılma ya da travmatik hayat olayları
- Ergen yaşta hamile kalmak
- Gebelik nedeniyle annenin ya da doğum sonrası bebeğin hastanede kalması
- Hayattan Eskisi Üzere Keyif Alamıyorsanız…
Tıpta nerdeyse her hastalıkta olduğu üzere erken teşhis kıymetlidir. Gebelik depresyonu tedavisinde de erken teşhisle eski ruh sıhhatinize kavuşmanız mümkün. En az iki haftadır nerdeyse her gün, günün büyük çoğunluğunda hayattan eskisi üzere keyif almıyorsanız, mutsuz ve gergin bir ruh hali içindeyseniz bir psikiyatri uzmanı yahut klinik psikoloğa başvurmalısınız. Depresyon tek başına atlatılabilecek bir rahatsızlık değildir, dayanak gerekebilir.
Şayet ilaç tedavisine karar verilirse bebeğe ziyan verme riski en az ve en faal olan tedavi seçilmelidir. Hafif-orta şiddetteki depresyonlar, ferdî psikoterapi, aile terapisi, TMU (transkranial manyetik uyarım), kronoterapötik tedaviler (parlak ışık tedavisi,uyku deprivasyonu) gibi tedavilerle toparlayabilir. Lakin şiddeti ağır bir depresyonda psikoterapi ve ilaç tedavisi birlikte önerilmektedir. Birtakım bireylerde EKT (elektrokonvülzif terapi) uygulanabilmektedir.
Tedavinin düzenlenmesi kişi ile işbirliği içinde ve bireye has olmalıdır.
- 3 Adımda Gebelik Depresyonunu En Aza İndirebilirsiniz
EGZERSİZ: Serotonin (mutluluk hormonu diye de bilinir) seviyesini artırıp kortizol (stres hormonu) seviyesini düşürür.
DİNLENME ve UYKU TERTİBİ: Gerektiğinden az uyku kişinin gerilimle baş etme potansiyelini azaltır. Genelde tıpkı saatte kalkmaya çalışın. Gün içinde uyumamak gece uykuya dalmanızı kolaylaştırır.
DİYET ve BESLENME: Kafein, şeker, işlenmiş karbonhidrat, yapay katkı unsurları ve düşük proteinli diyetler kişiyi daha berbat hissettirebilir.
