Ayakların yerden kesilmesi birden fazla sefer beşerler için dert verici olmuştur. Bazen de duyulan heyecan zevk vermiş beşerler ayaklarını yerden kesen sporları hobi olarak yapmışlardır. Paraşütte atlamış yamaç paraşütü yapmış, akrobasi pilotluğu yapmışlardır. Tüm bunlar uç örnekler olsada salgılanan adrenalin insanlara keyf vermiştir. Denir ki adrenalin beyni uyuşturur ve bundan keyif alan birçok insan vardır. Keyf ve korku birbirinin iki ucunda yer alır tahminen de. Birebir şeyden keyif alanla kaygılanan ortasındaki bağ nasıl kurulur demeyin. Kediyi seven de var huylanan ve bundan ötürü kediden korkan da. Kediden korkmak hayatımızı ne kadar olumsuz tesirler. En fazlası bir çay bahçesinde otururken ayaklarınızı tabanına dolaşan kediden huzursuz olursunuz, tahminen çığlık atarsınız. Fakat uçuş korkusu bundan çok farklı bir durum. Fobisi şahısların hayat konforunu bozacak, mesleksel gelişimini engelleyecek hatta acil durumlarda birçok hayat olayına yetişememesine sebep olacak bir durumdur.
Cenazeniz var. Çok sevdiğinizi birine son görevinizi yapmak istiyorsunuz lakin gel gör ki memlekete karayolu ile gitseniz 20 saat sürüyor. Trafik kurallarını hiçe sayarak gitseniz bile cenazeye ulaşma talihiniz yok. Hatta bu halde gidenlerin bir kısmı geri dönemiyor maalesef kaza yapıyorlar. Maalesef katılamıyorsunuz cenazeye.
Başka bir örnek: Kısa tatiliniz var ancak memlekete git gel 2 gün yol sürüyor. Lakin birkaç saat kalabileceksiniz. Hasret gidermek için bir haftadan az tatil sizi kurtarmıyor. Halbuki uçak seyahati ile 2 saatte gidebiliyorsunuz gideceğiniz yere saatlerce karayolu yada deniz yolu ile seyahat etmek havayoluna göre çok daha fazla bir riski de göze almak demek.
Yapılan istatistiklere nazaran 4,5 milyar saatli uçuşta bir kaza olmaktadır. Ve bu kazaların % 25’inde can kaybı meydana gelmektedir. İstatistik çalışmalarına nazaran en sağlam ulaşım aracı olan uçaklar insanların kaygılandıkları ve binmekten kaçındıkları bir ulaşım aracıdır da tıpkı vakitte.
Halen uçağı bir ulaşım aracı olarak kullanan insanların birçoğu uçağa binmekten tasa duymakta ancak sağladığı kolaylık ve konfor nedeniyle uçağa binebilmektedirler.
Ama hala ekonomik durumu müsaade ettiği halde, işi de gerektirdiği halde uçamayan toplumsal ve mesleksel ömründe uçamadığı için sorun yaşayan binlerce insan vardır ülkemizde. Kolay fobilerin epey yaygın olduğu lakin hiçbirinin hayatı bu kadar olumsuz etkilemediği için onlarla baş etmek uçuş korkusu için gerekli olduğu kadar gerekli değildir.
Uçmak ve uçuşla alakalı her türlü uğraşı nedeniyle tasa duyan ve bu nedenle uçmaktan kaçınan şahıslarda uçuş korkusu vardır diyebiliriz.
Uçuşun verdiği korkuyu ve fobik kaçınma tepkilerini tedavi ettirmek suretiyle uçuşu hobiye çevirmek mümkündür. Hem hayatınız kolaylaşacak hemde size telaş veren adrenalin deşarjını size zevk verecek hobiye dönüştürebilirsiniz.
Bu günlerde bir havayolu şirketinin Uçuş Korkusunu yenme programının psikiyatrik kıymetlendirme ve uyumunu sürdürüyorum. Üç günlük bir program sonucunda iştirakçilerin %80’inden fazlası yaşadıkları endişeyi yenmekte İstanbul’a otobüsle gelenler şayet bilet bulabilirlerse memleketlerine uçakla dönmenin memnunluğunu yaşamaktalar. Çünkü korkuları nedeniyle uçak biletini evvelce almadıkları için son dakikada uçak bileti bulamamakta eziyet ve cefayı göze alıp oflaya puflaya otobüsün yolunu tutmaktalar.
Peki, ne yapmalı?
Bu iş için pek çok yol var. Uçuş Korkusunu yenme programı küme halinde yapılan en tatmin edici programdır. Ferdi olarak uyguladığım programı da aşağıda görebilirsiziniz.
Uçuşu Fobiden Hobiye dönüştürmeniz mümkün. Kâfi ki üstüne gitmek için yüreğinizi birazcık toplayın. Fobiniz hobiye dönüşecektir.
UÇUŞ FOBİSİ TEDAVİSİNİN ANA HATLARI
( Her bireyin fobi derecesi ve kaçınması farklıdır. Bu tedavide kişisel bir yaklaşım vardır.) Uçuş Fobisi tedavisinde genel prensipler ve süreç şöyle işler.
1-Kişinin durumunun değerlendirilmesi
-Psikiyatrik kıymetlendirme: Yaşanan tasa bazen diğer psikiyatrik bozukluklarla birlikte olur. Birinci görüşmeden kiş kıymetlendirilir. Varsa öbür psikolojik/psikiyatrik sıkıntılar tanımlanır.
-Klinik testler: Gerekirse ruhsal kıymetlendirme testleri ile teşhis sağlamlaştırılır.
-Tıbbi kıymetlendirme: Kişinin genel tıbbi değerlendirmesi yapılır. Öteki tıbbi problemler varsa onlar ayrıştırılır. (Yüksek tansiyon, kalp problemleri ve tiroid guddesi ile alakalı problemler gibi)
2- Birinci değerlendirmeden sonra kişinin durumuna nazaran sadece uçuş fobisi varsa içinde pilotların, uçuş takımının ve ruh sıhhati profesyonellerinin de yer aldığı bir süreç başlar. Hedef kişinin tasa duymadan gerçek bir uçuş tecrübesini gerçekleştirmektir. Bu tedavi; hepsi uçuş fobisi olan hasta kümeleri ile birlikte belirli bir program dahilinde yapılabildiği üzere acil durumlarda kişisel olarak ta yapılabilmektedir.
12 Evreli Uçuş fobisi tedavisi
1-Uçuş dehşetinin ruhsal boyutlarının anlatılması
2-Uçmanın teknik istikametleri
3-Kaygıyı denetim altında tutmanın teknikleri
4-Uçak ve ortamıyla tanışma
5-Havaalanıyla tanışma – görüş alanı, ses ve hareket
6-Hava durumu, türbülans, fırtına, uçuş güvenliği
7-Uçağın yapısı anlatılması
8-Uçuş öncesi prosedürler, uçağın uçabilmesi için gerekli şartların anlatılması
9-Uçuş simulasyonu (kişinin muhtaçlığı varsa ve maliyetini karşılayabilecekse kokpit simülatöründe)
10-Uçuşa Zihinsel ve fizikî hazırlık, anında çıkan sorulara cevaplar
11-Ve nihayet Gerçek bir uçuş
12-Uçuş sonrası bilgilendirme ve sonuçların kıymetlendirilmesi.
Not: Bu standart bir uçuş fobisi tedavisinde izlenecek yol haritasıdır. Herkesin uçuş fobisi şiddeti değişik olduğundan bu terapi programı bireye nazaran düzenlenir. Her şey birinci kıymetlendirme ile başlar ve yol haritası gereksinime nazaran belirlenir.