Kireçlenme kabaca eklem kıkıdağının ve devamında eklemi oluşturan kemiklerin bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkan, eklemde ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açan klinik rahatsızlıktır. Ortalama ömür müddetinin gelişen tıbbi imkanlarla artması sonucu son yıllarda daha sık karşılaşılan bir rahatsızlık olmuştur.
Kalça kireçlenmesi çoklukla ileri yaş hastalığı (70 yaş sonrası) olmakla birlikte bazen erken yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir. Erken yaşta görülen kalça kireçlenmelerinin iki kıymetli sebebi vardır. Birincisi doğumsal kalça çıkıkları yada daha tıbbi tabirle gelişimsel kalça eklemi bozukluklarıdır. Ülkemizde son yıllarda erken teşhisin artması ile sıklığı azalmış olmakla bir arada hala kıymetli bir ortopedik sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu olaylar bebeklikte teşhis konursa duruma nazaran özel alçılama bazen cerrahi ile tedavi edilebilmektedir. Vaktinde teşhis konamamış yada tedavi edilmemiş olaylarda kalçanın anatomik yapısı bozuk olduğundan erken yaşta kireçlenme ortaya çıkmaktadır. Bilhassa aktivitesi fazla şahıslarda kireçlenme daha da erken ortaya çıkabilir. Bu durumda hastanın tedavisi için aktivite kısıtlaması, fizyoterapi ve kalçadan enjeksiyon tedavileri, eklem bozukluğunun fazla olduğu hadiselerde cerrahi olarak eklem düzeltme operasyonları uygulanabilmektedir. Fizyoterapi kesinlikle idmanları de içermelidir. Kalçada anatomik bozukluk hafifse enjeksiyonlar bilhassa PRP enjeksiyonları işe yarayabilmektedir. Hastanın kendi kanındaki trombositlerin ağırlaştırılarak hasta ekleme uygulandığı PRP enjeksiyonları bir ay ortayla 3 defa uygulanmaktadır. Bu sayede kireçlenme yavaşlatılabilir.Bazen sürtünmeyi azaltıcı kıkırdak iğneleri yapılabilir. Kireçlenmenin fazla olduğu eklemlerde protez operasyonu gerekli olmaktadır. Burada hastaların protezini olabildiğince geciktirmek asıl maksat olmalıdır. Genç hastalarda daha uzun ömürlü olan seramik protez uygulanmalıdır. Bu seramik protezlerinde bir ömrü olduğundan ilerde revizyon operasyonu gerekebilmektedir. Bu nedenle operasyonu mümkün olduğunca geciktirmek asıl maksat olmalıdır. Bu durumda kortizon enjeksiyonları hastaya birkaç yıl kazandırabilir. Kalça enjeksiyonları kesinlikle ultrason yada skopi rehberliğinde görüntüleme ile yapılmalıdır.
Diğer erken kalça kireçlenme sebebi ise femoroasetabular sıkışma sendromudur. Bu rahatsızlık son 10 yıldır daha uygun tanınmış olup görünürde hiç sebep yokken ortaya çıkan erken kireçlenmelerden sorumlu olduğu tespit edilmiştir. Bu rahatsızlıkda sorun kalça kemiği (femur topuzu) ile karşılık gelen eklem yuvası ortasında doğuştan bir uyumsuzluk olmasıdır. Bazen femur başı eklem yuvası tarafından çoklu örtülü olabilir (pincer sıkışma) yada femur başı yuvarlak değil kambur halli (cam sıkışma) olabilir(resim). Her iki durumda da bilhassa faal bireylerde eklemde olağandışı sürtünmeye bağlı kıkırdak hasarı ve erken kireçlenme ortaya çıkabilir. Femoroasetabular sıkışma sendromu olan hastalar genelikle başlarda aktivite sonrası hafif bir kasık ağrısından şikayet ederler. Sonraları bu ağrı giderek artar ve devamlı hal alır. Bu rahatsızlığın tanısı muayene ve açılı çekilen sinemalarla konabilir. MR inceleme de kıkırdağın ve labrum dediğimiz kenar kıkırdağın durumunu göstermesi açısından gerekebilir. Bu hastalarda bulgular hafifse hastanın aktivitesin kısıtlama fizyoterapi, kıkırdak ve PRP enjekiyonları işe yarayabilir. Sıkışmanın fazla olduğu olgularda hastanın artroskopik olarak kemik tıraşlama ve gerekli olaylarda kıkırdak tamiri operasyonu yapılmalıdır. Başarılı bir cerrahi ile hastanın semptomları büyük oranda geriletebilir ve radikal cerrahi (protez operasyonu) besbelli bir halde geciktirilebilir. Burada kıymetli olan teşhisin erken konmasıdır.
Erken teşhis ve yanlışsız tedavi ile her iki durumda da son derece kıymetlidir. Bu sayede kireçlenme ilerlemeden erken müdahale ile hasta protez operasyonu üzere radikal cerrahi operasyonlardan korunabilir en berbat ihtimalle bu operasyon uzun periyodik geciktirilebilir.
