Ergenlik

Ergenlik fiziksel, psikolojik, zihinsel ve sosyal değişimin yoğun olarak yaşandığım bir dönemdir. Kişiliğine yön verecek bu yoğun değişimlerin yaşandığı süreçte ergen, en büyük desteği ailesinden almaktadır. Ebeveynlerin, ergenlerin gerçek potansiyellerine ulaşmasını sağlamak,ilişki kurmak, seçenekleri yapılandırmalarına yardım etmek ve onlara yol göstermek gibi birçok görevleri vardır.

Bebeklik döneminden itibaren çocuğun ebeveynleriyle olan ilişkisi çocuğun sosyalleşmesinde önemli bir konuma sahiptir. Ergenliğe gelindiğinde bu ilişkide bir dönüşüm yaşanır ve daha eşitlikçi bir ilişki oluşur. Bu dönüşüm ebeveynlerde kimi zaman kontrolsüzlük hissi yaratır.

Ergenler ve ebeveynleri arasındaki ilişki, uzun yıllar boyunca ebeveynlerin yönettiği tek yönlü bir süreç olarak görülmekteydi. Ancak günümüzde ergen ve ebeveynleri arasında karşılıklı bir sosyalleşme olduğu, ebeveynlerin çocuk ve ergenleri sosyalleştirdiği kadar  ergenlerin ve çocukların da ebeveynlerini sosyalleştirdiği bir sürecin var olduğu anlaşıldı. Peki bu karşılıklı etkileşimde ebeveynler nelere dikkat etmelidir? 

1. Ebeveynler ilk olarak ergenlik dönemi özelliklerini bilmelidir. Ergenin fiziksel, bilişsel,  sosyal ve psikolojik değişimlerinin ve bu değişimlerin getirilerinin farkında  olmalıdırlar.  

2. Ebeveynler kurallar ve sınırlar konusunda ergenle aynı hizada kalmaya dikkat  etmelidir. Ergenle aşırı otoriter ve soğuk bir ilişki kurmaya çalışmak onun özgürlük  alanın daralmasına, dolayısıyla aile içindeki paylaşımların azalmasına neden olur.

3. Ebeveynler ev ortamında yemek saati, film izleme, günlük işlerle ilgilenme gibi  rutinler oluşturmalıdır. Aile içindeki bu rutinler, aile üyeleri tarafından tanınan bir  düzen oluşturur ve ortak paylaşım alanları yaratılır. Böylece ebeveyn-ergen iletişimi kuvvetlendirir. Örneğin yemek saatinde aile üyelerinin bir arada olması ergenle  sohbetin rahatça sağlanabileceği ve aile içi iletişimin güçleneceği bir ortam olarak  görülebilir. 

4. Ebeveynler ergenin gereksinim duyduğu standartları ve sınırları onlara sunarken aynı  zamanda ergenin bağımsızlığını da teşvik etmelidir. Çocuklarda olduğu gibi ergenlerde  de sınırlar özgürlüğü kısıtlamadığı sürece değerlidir. 

5. Ebeveynler ergene kendi görüşlerini ifade etme şansı yaratılmalı, onlara bir yaşam  alanı tanımalıdır. Böylece aile içinde sözel etkileşim sağlanırken ergene de fikirlerine  önem verildiği yansıtılır.  

6. Bilişsel becerilerinin artmasıyla ergen, çocukluktakine göre çevresini daha mantıklı şekilde sorgular. Ebeveynlerin kurallarına koşulsuz şartsız uymaktansa bu kuralların  neden koyulduğunu ayrıntılarıyla bilmek isterler. Bu sebeple ebeveynler ergen için  oluşturdukları sınırları onlara açıklamalıdır.