El bölgesinde gerçekleşen yaranmaların çoğunluğunda tendon kesilerinden meydana gelen bir yaralanma kelam bahsidir. El ve el bileğinin palmar yüzünde (avuç içi) oluşan kesilerde parmakların fleksör tendonları etkilenirken, dorsal yüzünde (elin üstü) oluşan kesilerde ise ekstansör tendonları etkilenmektedir.
Fleksör Tendonlar
Fleksör tendonlar, elin avuç içi kısmında bulunan, ön koldan başlayıp parmak kemiklerine kadar uzanan ve parmakların bükülme sürecini gerçekleştirmesini sağlayan yapılardır. Avuç içinin kesilmesi, elin ezilmesi yahut delici bir darbe alması gbi durumlar sonucu fleksör tendonlar ziyan görebilir. Dışarıdan bakıldığında değerli yir yara değilmiş üzere görülen bu yaralanma çeşidi, elin işlevi açısından epeyce kıymet taşımaktadır. Fleksör tendon kimi durumlarda sadece incinirken kimi durumlarda ise direk kopabilir. Fleksör tendonun incinmesi durumunda hasta el parmaklarını bükemez, tendonların kopması durumunda ise el parmaklarını tutan yapı ortadan kalktığı için parmaklar lastik üzere geriye gerçek kaçabilir.
Fleksör tendon yaralanmalarında, tendonun kopması durumunda cerrahi süreç dışında bir tedavi sistemi uygulanamaz. Cerrahi müdehalede, kopan fleksör tendon ile şayet varsa damar ve hudut kesileri onarılır.
Ameliyat sonrasında devam edilecek olan tedavi süreci; yaralanmasının derecesine, formuna ve yaralanan bölgeye nazaran değişiklik gösterebilir. Her durumda elin kaybedilen işlevinin geri alınması için bir rehabilitasyon süreci gerekmektedir. Bu rehabilitasyon sürecinin yanında, tendonun sabitlenmesi maksadıyla atel üzere tıbbi aletler de kullanılabilir.
Ekstansör Tendonlar
Ekstansör tendonlarının yaralanması sonucu el parmakların ve el bileğinin üste gerçek kaldırılması epeyce acılı ve hatta imkansız bir hale gelebilir. Ekstansör tendon yaralanmasının muayenesi sırasında anestezi kullanılabilir. Bu sayede olağanda hareket ettirilemeyen parmaklar hareket ettirilip durumun ciddiyeti anlaşılır. Ayrıyeten hasta kendindeyken hastanın bilek hareketleri incelenir ve hastanın elini masanın üstüne koyup parmaklarını teker teker kaldırması istenir. Cerrahi müdehale ile ekstansör tendonunun eski haline döndürülmesi mümkündür. Bu cerrahi müdehale usulü ekseriyetle kopan yahut yerinden ayrılan tendonun eski haline dikilmesi ile gerçekleşmektedir. Kimi yaralanmalarda parmak eklemlerine yakın bölgeler ziyan görür. Bu bölgelerde tendon yapısı epeyce incedir. Bu yüzden, kopan yahut yerinden ayrılan tendon dikilirken, bu dikişlerin atmaması ve sorunun yine ortaya çıkmaması için parmak eklemlerinin tel ile sabitlenmesi gerekebilir. Ekstansöt tendonunun eklemle olan bağlanma yerinden ayrılması sonucu oluşan yaralanmalarda tedavi metodu olarak atelleme ve parmak yüzük uygulaması üzere metodlar kullanılabilir. Bu tedavide, tendonun ayrıldığı yere yakınlaştırılıp yine bağlanması maksadıyla uygulanmaktadır.
Ekstansör tendonun yapısal özellikleri sebebi ile ameliyat sonrasında dikilen tendonda gevşeme gözlemlenebilir. Bu durumun engellenmesi ve tam bir güzelleşme sağlanması için ameliyat sonrasında 5 hafta boyunca atel tedavisi uygulanır. Atel tedavisinin yanında rehabilitasyon da tedavi süreci içinde ehemmiyet taşımaktadır. Ekstansör tedavi sürecini etkileyen öbür faktörler ise yaralanmasının düzeyi, yaralanmanın tipi, uygulanan cerrahi prosedür, hastanın bünyesi ve motivasyonu ve de rehabilitasyona erken başlanmasıdır.
Tendon Kesilerinde Erken Müdehalenin Önemi
Tendon kesilerinde dikkat edilmesi gereken bir öteki nokta ise yaralanmaya karşı müdehalenin epeyce kısa müddette gerçekleştirilmesidir. Geciken müdehale sonucu elin işlevi tam olarak geri kazanılamayacağı üzere gerçekleştirilecek olan cerrahi müdehalede de zorluklar yaşanmasına sebep olabilecek durumlar oluşabilir. Örneğin, hasar alan lakin kopmayan tendonun tedavisi geciktirilirse tendon bu süreç içinde büsbütün kopabilir. Bu durumda hasta çok daha fazla acı ve ağrı çekerken uygulanacak olan tedavi metodu de daha komplike bir hal alır. Başka bir örnek ise, kopan tendon için uygulanacak olan cerrahi sürecin geciktirilmesi sonucu tendonun bağlı olduğu kasın çekmesi ile tendon uzunluğunun kısalması ve kopan tendonun iki ucunun birleştirilmesinin imkansızlaşmasıdır.
Tendon Yaralanmalarında Rehabilitasyonun Önemi
Elde oluşan tendon yaralanmalarının tedavi sürecinde gerçekleştirilen rehabilitasyon basamağında maksat, hasarlı olan elin kurtarılan ve düzeltilen dokularının kullanımını mümkün olan en yüksek derecede sağlamak ve elin işlevsel ve estetik açıdan hasar almadan evvelki haline mümkün olan en yakın seviyede döndürülmesidir. Ayrıyeten rehabilitasyon, ameliyat sonrası görülebilecek komplikasyonların ortadan kaldırılmasına da yardımcı olmaktadır.
Elde tendon yaralanmarı elin fonksiyonunun büsbütün kaybedilmesi ile sonuçlanabilecek olan hayli değer teşkil eden hadiselerdir. El tendon yaralanmalarının tedavileri mümkündür fakat tedavi için geç kalınmaması gerekmektedir.
