-
Eklem aşınması nedir? Nedenleri nelerdir?
Eklemler, hareket etmemizi sağlayan, yükümüzü taşıyan en kıymetli yapılarımızdır. Bu fonksiyonlarını kemik yüzlerindeki kıkırdak doku ile yaparlar. Kıkırdağın, yük dağılımını düzenleyen, sürtünmeyi azaltan, eklem yüzlerinin ahengini sağlama özellikleri vardır. İşte bu işlevleri yapan kıkırdak dokusunun yapısının bozularak eklem hareketlerinde kısıtlılık oluşturmasına eklem aşınması denilir. Ağrı, hareket kısıtlılığı ile yüksek ekonomik kayıplara neden olan, birinci çağlardan günümüze kadar gelen, bilinen en eski hastalıktır.
Eklem aşınmasının nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Yaş, genetik, sistemik hastalıklar, eklem yaralanmaları üzere birçok nedene bağlıdır. Ayrıyeten şişmanlık, meslek, daha evvel geçirilen eklem hastalıkları, eklemdeki yüklenmeyi etkileyen bacak ve omurga eğrilikleri, kas gücünün azalması da hastalığın oluşmasında tesirlidir.
-
Eklem aşınmasının belirtiler nelerdir?
Özellikle diz, kalça, ayak bileği, bel -omurga-başta olmak üzere hastalığın etkilediği eklem ve hastalığın şiddetine bağlı değişmekle birlikte, en kıymetli belirti harekette ve yüklenmede artan ağrıdır. Eklemde tutukluk hissi, eklem sertliği, şişlik, eklem hareketleri sırasında ses gelmesi, kas güçsüzlüğü, hareket kısıtlanması ve eklemlerde hal bozukluğu görülebilir. İleri devirlerde günlük aktivitede zorlanma sonucu toplumsal ve ruhsal sorunlar gelişebilir.
-
Eklem aşınmasının tedavisi?
Kıkırdak dokusunun yapısal ve kendini yenilememe özellikleri nedeni ile günümüzde eklem aşınmasını tümüyle düzgünleştiren, oluşumunu engelleyen ve ilerlemesini durduran tam bir tedavisi yoktur. Tedavide emel; ağrının ortadan kaldırılması, eklem hareketlerinin düzeltilmesi, ömür kalitesinin artırılması ve hastalığın ilerleme sürecinin yavaşlatılmasıdır. Bunun içinde cerrahi olmayan ve cerrahi sistemler kullanılır.
Cerrahi dışı tedaviler; zayıflama, idman -kas güçlendirme, eklem hareketleri-. Fizik tedavi, ortopedik – tabanlık, baston, brace, atel – gereçler ile ilaç tedavisi formundadır. İlaç tedavisinde, ağrı kesici/antiromatizmal ilaçlar, destekleyici kıkırdak koruyucular (glukozamin, kondroitin sülfat, kollajen, bitkisel ajanlar) eklem içi enjeksiyonlar, kıkırdağı yenilemeye yönelik kullanılan PRP, kök hücre uygulamalarıdır.
Cerrahi tedavi ise, artroskopik teşebbüsler, kıkırdak uyarıcı süreçler, kemik düzeltme operasyonları ile protez uygulamalarıdır.
Tedavide en kıymetli nokta hastaya ve hastalığa yönelik sistemin kullanılmasıdır. Eklem aşınmasının nedeni, derecesi, olduğu yer, yanılgının yaşı, mesleği, beklentisi, daha evvelki tedaviler üzere birçok faktöre değişiklik gösterir.
Eklem aşınmasını önlemek için neler yapılmalıdır?
Nedeni tam olarak bilinemeyen eklem aşınmasını önlemek mümkün değildir. Fakat hastalığın oluşmasını geciktirmek yahut ilerlemesini yavaşlatmak ile kaliteli bir hayat sürmek sağlanabilir. Bunun da yolu sağlıklı bir hayattır. Uygun beslenme, kilo almamak, sistemli antrenman yapmak, kasları güçlendirmek ve eklemleri zorlayıcı hareketlerden kaçınmaktır. Kıkırdaklarımızı kollayıcı ya da güçlendirici ilaçlar yoktur. Lakin kıkırdak yapısında bulunan birtakım hususları içeren ilaç gibisi unsurlar gerektiğinde destekleyici olarak kullanılabilir.